Eustachy Rzymski
Eustachy Rzymski, również Eustachiusz (łac. Еustathius Placidas[1]) – święty Kościoła katolickiego i prawosławnego, według legendy męczennik wczesnochrześcijański, jeden z Czternastu Świętych Wspomożycieli.
| męczennik[a] | |
,_byld_Sint-Eustachius.jpg) Figura św. Eustachego w Mönchengladbach | |
| Czczony przez | |
|---|---|
| Wspomnienie |
20 września[b], |
| Atrybuty |
byk, krzyż, róg, jeleń |
| Patron |
strażaków, myśliwych, leśników, traperów, ofiar tortur, żołnierzy, Madrytu |
Legenda
edytujZnany jedynie ze średniowiecznej legendy, łączącej motywy bliskowschodnie i greckie[2]. Według części bollandystów żywot Eustachego jest zupełnie fikcyjny[2][3].
Przed nawróceniem na chrześcijaństwo miałby nazywać się Placidus (Placyd) i być oficerem wojsk cesarza Trajana. Podczas polowania na jelenia pomiędzy Tivoli a Praeneste zobaczył w porożu jelenia krzyż Chrystusa. Po tym zdarzeniu nawrócił się i ochrzcił razem ze swoją rodziną, wtedy też przyjął imię Eustachy. Spotkała go seria nieszczęść sprawdzających jego wiarę: stracił majątek, jego służący poumierali na zarazę, podczas podróży morskiej została porwana jego żona, a gdy przechodził przez rzekę z dwoma synami, jego dzieci zostały porwane przez wilka i lwa. Podobnie do Hioba, Eustachy lamentował, ale nie stracił wiary. Wkrótce po tym odzyskał swoją rodzinę i wcześniejszą pozycję. Ponieważ odmówił złożenia pogańskiej ofiary, został razem z żoną i synami skazany na śmierć przez cesarza Hadriana. Najpierw został rzucony lwom na pożarcie[4], ale ponieważ one nie wyrządziły mu szkody, został spalony w rozżarzonym spiżowym byku[2].
Żywot św. Eustachego spopularyzowała Złota legenda Jakuba de Voragine.
Kult świętego
edytujKult tego świętego pojawił się stosunkowo późno – dopiero w VIII wieku[2].
Patronat
edytujJest patronem strażaków (obok św. Floriana), myśliwych i leśników (obok św. Huberta)[5], traperów, osób torturowanych i Madrytu. Wzywany jest do obrony przed ogniem i jako orędownik w rozwiązywaniu trudnych sytuacji.
Patronuje również: kramarzom (straganiarzom), kupcom, płatnerzom i rusznikarzom. Wzywany jest również w przypadku choroby koni i w żałobie w rodzinie[6].
Atrybuty
edytujAtrybutami tego świętego są: byk, krzyż, róg, jeleń.
Relikwie
edytujJego relikwie miały być przechowywane do XII wieku w rzymskiej bazylice Sant’Eustachio (jest to jeden z kościołów Rzymu, z którymi związany jest tytuł kardynała diakona). Następnie zostały one przeniesione do Saint-Denis pod Paryżem. Relikwiarz został uszkodzony, a część kości spalona przez hugenotów w 1567. To co pozostało znajduje się w paryskim kościele Saint-Eustache.
Dzień obchodów
edytujW Cerkwi prawosławnej wspomnienie liturgiczne wielkiego męczennika obchodzone jest 20 września/3 października[d], tj. 3 października według kalendarza gregoriańskiego.
W Kościele katolickim wspomnienie świętych małżonków: Eustachego i Teopisty oraz ich synów Agapita i Teopista, męczenników, obchodzono 29 marca[4] i 20 września, ale oficjalnie tylko do 1969 roku, kiedy Paweł VI usunął z kalendarza niektórych świętych, których istnienie budziło wątpliwości. Niektóre źródła nadal podają dzień 20 września, jako wspomnienie[7].
Wykreślenie świętego z kalendarza liturgicznego nie oznacza bowiem pozbawienia świętego świętości, bowiem, kto raz został uznany za świętego i wpisany do Martyrologium, pozostaje świętym na zawsze, chociażby wypisano go ze wszystkich kalendarzy liturgicznych na całym świecie[8].
Zobacz też
edytujUwagi
edytuj- ↑ kategorie i tytuły świętych prawosławnych
- ↑ liturgia katolicka, oficjalnie do 1969
- ↑ liturgia prawosławna
- ↑ podwójne datowanie
Przypisy
edytuj- ↑ Gładkowa, Gierasimienko i Cziczinadze 2009 ↓.
- ↑ a b c d Eustachy [online], Deon.pl.
- ↑ Gładkowa, Gierasimienko i Cziczinadze 2009 ↓, „Нек-рые болландисты вообще сомневаются в существовании такого святого и считают его лит. персонажем.”.
- ↑ a b Żywot św. Eustachego i jego rodziny, Męczenników, [w:] Żywoty Świętych Pańskich na wszystkie dni roku, Katowice/Mikołów 1937.
- ↑ Konsensus św. Patronów Myśliwych i Leśników na stronie Lasów Państwowych, Nadleśnictwo Krynki
- ↑ Ks. Wacław Piszczek CM: Patronowie stanów, instytucji, stowarzyszeń wzywani w nieszczęściu. Kraków: WITKM, s. 16, 17, 23, 27, 69, 72. ISBN 978-83-7216-395-0.
- ↑ Żywoty Świętych (wrzesień). ak.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-12)]. na podstawie "Leksykonu Świętych"(ks. Wiesław Al. Niewęgłowski Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999) i „Żywotów Świętych Pańskich na każdy dzień”, według Kalendarza Rzymskiego opracował O. Hugo Hoever SOCiest (Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn 1985)
- ↑ Kult św. Huberta na wiadomości24.pl (z wypowiedzi ks. Arkadiusza Noconia z rzymskiej Kongregacji Kultu Bożego) [opublikowano: 2009-11-02]
Bibliografia
edytuj- wlk. męcz. Eustachy Placyd na cerkiew.pl (oprac. Jarosław Charkiewicz)
- O.W. Gładkowa, N.W. Gierasimienko, N. Cziczinadze, ЕВСТАФИЙ ПЛАКИДА [online], Православная Энциклопедия, 2009 (ros.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Mentorelli. lnx.rzym.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-05)]., gdzie według tradycji miało nastąpić nawrócenie św. Eustachego, Plakida (na stronie Polonii włoskiej, Rzym.org)