Innoryżak wytworny

Innoryżak wytworny
	Euryoryzomys nitidus
	(O. Thomas, 1884)
	; Osobnik sfotografowany na Mato Grosso
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	bawełniaki
Plemię	Oryzomyini
Rodzaj	innoryżak
Gatunek	innoryżak wytworny
Synonimy
	Hesperomys laticeps var. nitidus O. Thomas, 1884; Oryzomys boliviae O. Thomas, 1901;
	Hesperomys laticeps var. nitidus O. Thomas, 1884; Oryzomys boliviae O. Thomas, 1901;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; innoryżak wytworny
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Innoryżak wytworny^[5] (Euryoryzomys nitidus) – gatunek ssaka z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae), występujący w Ameryce Południowej.

Zasięg występowania

Innoryżak wytworny występuje w południowo-zachodniej części dorzecza Amazonki, w tym wschodnim i południowo-wschodnim Peru, południowo-zachodniej Brazylii oraz północnej i wschodniej Boliwii^[6].

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1884 roku brytyjski zoolog Oldfield Thomas nadając mu nazwę Hesperomys laticeps var. nitidus^[2]. Holotyp pochodził z Amable María, małej społeczności w dolinie rzeki Tulumayo około 10 km na południe od San Ramón, w Regionie Junín, w Peru^[7].

W 2006 roku dokonano rewizji podziału systematycznego, wyłączając z rodzaju Oryzomys niespokrewnione bliżej gryzonie i tworząc m.in. rodzaj Euryoryzomys^[4]^[5]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy^[6].

Etymologia

Euryoryzomys: gr. ευρυς eurus „szeroki”; rodzaj Oryzomys S.F. Baird, 1857 (ryżniak)^[8].
nitidus: łac. nitidus „błyszczący”, od nitere „lśnić”^[9].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 108–163 mm, długość ogona 113–160 mm; brak szczegółowych danych dotyczących masy ciała^[10].

Biologia

Jest spotykany od wysokości 50 do 2000 m n.p.m. Większość stanowisk znajduje się na wschodnich stokach i u podnóża Andów. Żyje w subtropikalnych i tropikalnych lasach deszczowych. Bywa spotykany w lasach pierwotnych i we wtórnych, jest odporny na zmiany środowiska leśnego. Nie występuje tylko na terenach trawiastych. Prowadzi naziemny, samotny tryb życia^[4].

Populacja

Innoryżak wytworny jest lokalnie liczny. Populacja jest stabilna, nie są znane zagrożenia dla gatunku. Jest uznawany za gatunek najmniejszej troski^[4].

Przypisy

↑ Euryoryzomys nitidus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b O. Thomas. On a collection of Muridœ from central Peru. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1844 (3), s. 452, 1884. (ang.).
↑ O. Thomas. New species of Oryzomys, Proechimys, Cavia, and Sylvilagus from South America. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 8 (48), s. 536, 1901. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d M. Weksler & C.R.M.W.& C.R. Bonvicino M. Weksler & C.R.M.W.& C.R., Euryoryzomys nitidus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-15] (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 247. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 396. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Oryzomys nitidus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-15].
↑ M. Weksler, A.R. Percequillo & R.S. Voss. Ten New Genera of Oryzomyine Rodents (Cricetidae: Sigmodontinae). „American Museum Novitates”. 3537, s. 11, 2006. (ang.).
↑ nitidus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-15] (ang.).
↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 424. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[itis-1] Euryoryzomys nitidus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Thomas1884-2] O. Thomas. On a collection of Muridœ from central Peru. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1844 (3), s. 452, 1884. (ang.).

[Thomas1901-3] O. Thomas. New species of Oryzomys, Proechimys, Cavia, and Sylvilagus from South America. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 8 (48), s. 536, 1901. (ang.).

[iucn-4] M. Weksler & C.R.M.W.& C.R. Bonvicino M. Weksler & C.R.M.W.& C.R., Euryoryzomys nitidus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-15] (ang.).

[Cichocki&inni-5] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 247. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-6] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 396. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-7] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Oryzomys nitidus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-15].

[Weksler&inni-8] M. Weksler, A.R. Percequillo & R.S. Voss. Ten New Genera of Oryzomyine Rodents (Cricetidae: Sigmodontinae). „American Museum Novitates”. 3537, s. 11, 2006. (ang.).

[9] nitidus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-15] (ang.).

[Pardiñas&inni-10] U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 424. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[5]

[1]

[2]

[3]

[4]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]