Eugeniu Iordăchescu
Eugeniu Iordăchescu (ur. 8 listopada 1929 w Braile, zm. 4 stycznia 2019 w Bukareszcie) – rumuński inżynier.
| Data i miejsce urodzenia |
8 listopada 1929 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
4 stycznia 2019 |
| Przyczyna śmierci |
zawał serca |
| Zawód, zajęcie |
inżynier |
| Narodowość |
rumuńska |
| Rodzice |
Ioan, Ana |
| Małżeństwo |
Sabina Elena |
| Dzieci |
Nicolae, Adrian |
Był synem elektryka Ioana i gospodyni domowej Any[1]. W 1953 roku ukończył studia w Instytucie Budownictwa w Bukareszcie (Institutului de Construcții din București; obecnie Universitatea Tehnică de Construcții București) na wydziale mostów i konstrukcji masywnych (Facultatea de Poduri și Construcții Masive), po czym rozpoczął pracę w zawodzie, uczestnicząc w pracach projektowych oraz realizacji budów. Koordynował także budowę wielu budynków mieszkalnych, jak i obiektów handlowych oraz społeczno-kulturalnych jako dyrektor generalny Dyrekcji Generalnej Rozwoju Mieszkalnictwa i Administracji (Direcția generală de dezvoltare și administrație locativă), podlegającej urzędowi miasta w Bukareszcie[2]. Zajmował się również działalnością dydaktyczną jako asystent w Instytucie Nafty, Gazownictwa i Geologii (1960–1969) oraz Instytucie Budownictwa (1970–1974)[2]. Po trzęsieniu ziemi w 1977 roku brał udział w ekspertyzie zniszczeń, a także w projektowaniu i weryfikacji projektów konsolidacji niektórych budynków[2]. W 1984 roku uzyskał tytuł doktora na podstawie pracy Concepția, calculul, proiectarea și tehnologia lucrărilor de deplasare a clădirilor[2].
W latach 80. Nicolae Ceaușescu zdecydował o budowie Centrul Civic (centrum obywatelskiego) z Domem Ludowym, Ministerstwem Obrony Narodowej, Rumuńską Akademią Nauk, Hotelem Marriott oraz szerokim „Bulwarem Zwycięstwa Socjalizmu”[3][4][5]. Konieczna była rozbiórka 7 km² starego miasta, w tym kilkunastu zabytkowych kościołów. Iordăchescu postanowił ocalić jak najwięcej z nich i opracował metodę pozwalającą na przeniesienie budynków w inne miejsce. Były one odrywane od fundamentów, umieszczane na szynach i przenoszone za pomocą podnośników hydraulicznych i wciągarek. Jedną z uratowanych świątyń była XVI-wieczna cerkiew Michała Wojewody przeniesiona o ok. 285 metrów, najdalej ze wszystkich[6], a także pałac Świętego Synodu przy monasterze Antyma, będący najcięższym przeniesionym budynkiem w Rumunii[2]. Jego relokacja wymagała obrócenia budynku, jednakże po umieszczeniu go 20 metrów dalej, rumuński dyktator nakazał przeniesienie go o kolejne 13 metrów. Mimo to, żona dyktatora wymusiła wyburzenie jednej z wież budowli[7], która jej zdaniem była widoczna z ulicy[8]. Mimo starań inżyniera, 22 kościoły zostały wyburzone[6] (w tym monaster Văcărești)[7]. Oprócz świątyń, Iordăchescu przeniósł także m.in. budynki mieszkalne oraz szpital[2]. Jak sam wspominał, proces przenoszenia jednego z budynków mieszkalnych przy bulwarze Stefana Wielkiego obserwowała Suzana Gâdea, ówczesna minister kultury i edukacji, która za zgodą inżyniera weszła do środka budynku, skorzystała z windy i weszła do jednego z mieszkań na szóstym piętrze. Mieszkańcy byli w środku w trakcie przenoszenia budynku, a sam proces nie był odczuwalny[7].
Iordăchescu napisał ponad 40 artykułów w czasopismach branżowych, był także autorem dwóch książek: Culegere de probleme de rezistența materialelor (tom I wydany w 1969, II w 1975) oraz Translația construcțiilor (1988)[2]. Po osiągnięciu wieku emerytalnego pozostał aktywny zawodowo. Został odznaczony Orderem Pracy III klasy[2], a także otrzymał Krzyż Patriarchalny Rumuńskiej Cerkwi Prawosławnej[9]. Zmarł 4 stycznia 2019 w Bukareszcie na zawał serca[1].
Był żonaty z Sabiną Eleną (zm. 2005), z którą miał synów Nicolae i Adriana, którzy również zostali inżynierami; doczekał się także pięciorga wnucząt[1].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c Kit Gillet: Eugeniu Iordachescu, Who Saved Bucharest’s Churches, Dies at 89. The New York Times, 2019-01-11. [dostęp 2023-05-01]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Ion Marin. Dr. ing. Eugeniu Iordachescu, la 87 de ani. „Univers Ingineresc”. 21/2016, 2016-11. (rum.).
- ↑ Cum a fost mutilat Bucureștiul istoric în anii 80 ca să facă loc proiectului faraonic al lui Ceaușescu: Casa Poporului și Centrul Civic. Digi24. [dostęp 2023-05-03]. (rum.).
- ↑ Niechciany pomnik dyktatora. Magazyn Kontakt. [dostęp 2023-05-03].
- ↑ Palace of Parliament | Bucharest | The People's Palace. Local Life. [dostęp 2023-05-03]. (ang.).
- ↑ a b Nie żyje rumuński inżynier, który wymyślił sprytny sposób na ratowanie kościołów za Ceausescu. Rzeczpospolita, 2019-01-06. [dostęp 2023-05-01].
- ↑ a b c Steliu Lambru: Eugeniu Iordachescu. Radio Romania International, 2019-07-27. [dostęp 2023-05-01]. (ang.).
- ↑ Harrison Smith: Eugeniu Iordachescu: Civil engineer who saved Bucharest’s historic churches by rolling them to safety. The Independent, 2019-01-10. [dostęp 2023-05-01]. (ang.).
- ↑ Romania's 'Engineer Of Heaven' Dies Aged 89. Radio Wolna Europa, 2019-01-06. [dostęp 2023-05-01]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Kit Gillet: The great escape: how Bucharest rolled entire churches to safety. The Guardian, 2016-12-14. [dostęp 2023-05-01]. (ang.).