Espadon (1901)
Espadon (Q13) – francuski okręt podwodny z początku XX wieku i okresu I wojny światowej, trzecia jednostka typu Sirène. Została zwodowana 7 września 1901 roku w stoczni Arsenal de Cherbourg, a ukończono ją w czerwcu 1902 roku. Okręt służył w Marine nationale do 1919 roku.
 Bliźniak „Espadona”, „Sirène” | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
1900 |
| Wodowanie |
7 września 1901 |
 Marine nationale
| |
| Wejście do służby |
czerwiec 1902 |
| Wycofanie ze służby |
listopad 1919 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Długość |
32,5 m |
| Szerokość |
3,9 m |
| Zanurzenie |
2,5 m |
| Zanurzenie testowe |
30 m |
| Rodzaj kadłuba |
dwukadłubowy |
| Napęd | |
| 1 silnik parowy potrójnego rozprężania, 1 kocioł, moc 250 KM 1 silnik elektryczny o mocy 100 KM 1 śruba | |
| Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Zasięg |
powierzchnia: 600 Mm przy 8 w. |
| Uzbrojenie | |
| 4 torpedy | |
| Wyrzutnie torpedowe |
4 x 450 mm (zewnętrzne) |
| Załoga |
13 |
Projekt i dane taktyczno–techniczne
edytuj„Espadon”, zaprojektowany przez inż. Maxime’a Laubeufa, stanowił rozwinięcie jego poprzedniego projektu, „Narvala” – pierwszego dwukadłubowego okrętu podwodnego na świecie[1]. Oprócz większej wyporności, okręt miał ulepszoną siłownię, co zaowocowało skróceniem czasu potrzebnego do zanurzenia jednostki (poniżej 6 minut)[1].
„Espadon” był małym okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej. Długość całkowita wynosiła 32,5 metra, szerokość 3,9 metra i zanurzenie 2,5 metra[2][3]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 157 ton, a w zanurzeniu 213 ton[1][2][3]. Okręt napędzany był na powierzchni przez maszynę parową potrójnego rozprężania systemu Brule o mocy 250 koni mechanicznych (KM), do której parę dostarczał kocioł du Temple[1][3][4]. Paliwo stanowił mazut[4]. Napęd podwodny zapewniał silnik elektryczny Hillairet-Huguet o mocy 100 KM[1][3]. Jednośrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 9,75 węzła na powierzchni i 5,8 węzła w zanurzeniu[1]. Zasięg wynosił 600 Mm przy prędkości 8 węzłów w położeniu nawodnym oraz 55 Mm przy prędkości 3,75 węzłów pod wodą[1][3]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 30 metrów[5].
Okręt wyposażony był w cztery zewnętrzne wyrzutnie torped kalibru 450 mm systemu Drzewieckiego, bez torped zapasowych[1][6][7]. Załoga okrętu składała się z 13 oficerów, podoficerów i marynarzy[1][6][8].
Budowa i przebieg służby
edytuj„Espadon” zamówiony został 1 maja 1900 roku[3] i zbudowany w Arsenale w Cherbourgu[3][6]. Stępkę okrętu położono w 1900 roku[6], został zwodowany 7 września 1901 roku[1][3], a ukończono go w czerwcu 1902 roku[6]. Nazwa nawiązywała do morskiej ryby włócznika[8]. Okręt otrzymał numer burtowy Q13[3]. Koszt budowy jednostki wyniósł 24 700 £[3].
W okresie I wojny światowej pełnił służbę na wodach kanału La Manche i Atlantyku operując z Cherbourga, a następnie w listopadzie 1919 roku został skreślony z listy floty[3][6]. Sprzedano go 12 listopada 1920 roku[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 77.
- ↑ a b Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 133.
- ↑ a b c d e f g h i j k Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 207.
- ↑ a b John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 200.
- ↑ Ivan Gogin: SIRÈNE submarines (1901-1902). Navypedia. [dostęp 2019-01-13]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 134.
- ↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 536.
Bibliografia
edytuj- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Ivan Gogin: SIRÈNE submarines (1901-1902). Navypedia. [dostęp 2019-01-13]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1974. ISBN 0-7110-0445-5. (ang.).
- John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
- Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2016-11-18]. (ang.).