Eparchia ryska
Eparchia ryska – jedna z dwóch administratur Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego na Łotwie, tworząca razem z eparchią dyneburską autonomiczny Łotewski Kościół Prawosławny. Jej zwierzchnik, metropolita ryski i całej Łotwy Aleksander (Kudriaszow), stoi na jego czele. Funkcje katedry pełni sobór Narodzenia Pańskiego w Rydze.
 Sobór Narodzenia Pańskiego w Rydze | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data powołania |
1850 |
| Wyznanie | |
| Kościół |
Łotewski Kościół Prawosławny (samorządny w strukturze Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego) |
| Sobór | |
| Biskup diecezjalny |
metropolita ryski i całej Łotwy Aleksander (Kudriaszow) |
| Biskup pomocniczy |
biskup jełgawski Jan (Siczewski) |
| Dane statystyczne | |
| Liczba dekanatów |
3 |
| Liczba klasztorów |
1 |
Położenie na mapie Rygi  | |
Położenie na mapie Łotwy  | |
 56°57′13,8″N 24°06′56,7″E/56,953833 24,115750
| |
| Strona internetowa | |
Historia
edytujEparchia została erygowana w 1850; przez poprzednie czternaście lat w Rydze rezydował wikariusz eparchii pskowskiej[1]. W momencie jej utworzenia na jej terytorium działało 117 cerkwi, zaś liczbę wiernych szacowano na ponad 13 tys. W ciągu kolejnych dziesięciu lat liczba świątyń wzrosła do 136, zaś wiernych – do 189 889 osób[2] (według innego źródła – ponad 146 tys.[1]). Jako przyczynę tego wzrostu liczby wiernych wymienia się nadzieję chłopów łotewskich (podobny proces zachodził w Estonii) na dodatkowe nadziały ziemi. Większość pozyskanych w ten sposób konwertytów z luteranizmu nie angażowała się realnie w życie Cerkwi[3]. Pogłoski o nadziałach ziemi i zwolnieniach z powinności wobec ziemian, jakie mieliby pozyskać chłopi w zamian za przyjęcie prawosławia, rozprowadzono jeszcze w okresie sprawowania urzędu gubernatora inflanckiego przez Michaiła Zinowjewa (1885–1895). Gdy wyszło na jaw, że były one bezpodstawne, gubernator nakazał ogłosić w kościołach, iż nieuczestniczący w nabożeństwach cerkiewnych i potajemnie wychowujący dzieci w wierze protestanckiej zostaną surowo ukarani[4].
1912 na terenie eparchii działało 258 cerkwi i 73 kaplice oraz dziewięć monasterów, z czego siedem żeńskich[1].
Na niepodległej Łotwie w okresie międzywojennym, od 1926, była częścią autonomicznego Łotewskiego Kościoła Prawosławnego i jego jedyną administraturą, obejmującą całe terytorium Łotwy[5]. W 1935 liczbę jej wiernych szacowano na 174 tys. osób, z czego ponad 103 tys. Rosjan, 57 600 Łotyszy oraz mniejsze grupy Białorusinów, Ukraińców, Estończyków, Niemców i Polaków. Po aneksji Łotwy do ZSRR ziemie eparchii ryskiej razem z terytorium eparchii wileńskiej i litewskiej na Litwie oraz autonomicznego Estońskiego Kościoła Prawosławnego w Estonii zostały włączone do nowo utworzonego Egzarchatu Łotwy i Estonii, a następnie Egzarchatu Nadbałtyckiego. Funkcjonował on do 1944[6]. Po II wojnie światowej eparchia ryska funkcjonowała jako zwykła administratura Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. W 1960 czynnych było w niej 106 cerkwi, zaś liczbę wiernych szacowano na 44 560 osób[1].
W 1992 Cerkwi prawosławnej na Łotwie nadana została autonomia – powstał Łotewski Kościół Prawosławny. Do 2013 eparchia ryska była jego jedyną administraturą. W wymienionym roku została z niej wyodrębniona eparchia dyneburska[7].
Eparchia prowadzi seminarium duchowne w Rydze[7] oraz żeński monaster Trójcy Świętej i św. Sergiusza z Radoneża w Rydze[8].
Biskupi ryscy
edytujW Rosyjskim Kościele Prawosławnym
edytuj- Platon (Gorodiecki), 1850–1867
- Beniamin (Karielin), 1870–1874
- Serafin (Protopopow), 1874–1877
- Filaret (Fiłarietow), 1877–1882
- Donat (Babinski-Sokołow), 1882–1887
- Arseniusz (Briancew), 1887–1897
- Agatangel (Prieobrażenski), 1897–1910
- Jan (Smirnow), 1910–1917[1]
W autonomicznym Łotewskim Kościele Prawosławnym
edytuj- Jan (Pommers), 1921–1934
- Augustyn (Pētersons), 1936–1949[1] (de facto do 1944)
Ponownie w Rosyjskim Kościele Prawosławnym
edytuj- Sergiusz (Woskriesienski), 1941–1943, egzarcha Łotwy i Estonii
- Jan (Garklavs), 1943–1944
- Beniamin (Fiedczenkow), 1947–1951
- Filaret (Lebiediew), 1951–1958
- Nikon (Fomiczow), 1963–1966
- Aleksy (Konoplow), 1966
- Leonid (Polakow), 1966–1990
- Aleksander (Kudriaszow), od 1990; zwierzchnik Łotewskiego Kościoła Prawosławnego[1]
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g Рижская епархия. [dostęp 2014-11-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-10)].
- ↑ Православие в Латвии. Часть VI
- ↑ McGuckin J.A.: The encyclopedia of Eastern Orthodox Christianity. John Wiley and Sons, 2011, ss. 226–228. ISBN 978-1-4051-8539-4.
- ↑ A. Górak, J. Kozłowski, K. Latawiec, Słownik biograficzny gubernatorów i wicegubernatorów w Królestwie Polskim (1867–1918), Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2014, s. 403.
- ↑ Православие в Латвии. Часть V
- ↑ Сергий (Воскресенский) II. [dostęp 2016-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ a b Латвийская самоуправляемая Православная Церковь
- ↑ A. Radziukiewicz, Ryska Arka, Przegląd Prawosławny, nr 8 (314), sierpień 2011, s.23–26.
- ↑ Рижская епархия (patriarchia.ru)