Enstatyt

Enstatyt – minerał z gromady krzemianów, zaliczany do grupy piroksenów. Minerał bardzo pospolity i szeroko rozpowszechniony.

Enstatyt

Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	krzemian magnezu Mg2[Si2O6]
Twardość w skali Mohsa	5,5
Przełam	nierówny
Łupliwość	niewyraźna, dwukierunkowa
Układ krystalograficzny	rombowy
Gęstość	3,1 –3,3 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	brunatna i zielona w odcieniach, czasami żółta lub bezbarwna
Rysa	biała
Połysk	szklisty, perłowy

Nazwa pochodzi od gr. enstates = przeciwnik (antagonista); nawiązuje do dużej odporności tego minerału na wysoką temperaturę.

Właściwości

Bardzo rzadko tworzy prawidłowo wykształcone kryształy tabliczkowe, płytkowe czy słupkowe. Przeważnie występuje w skupienach ziarnistych, zbitych, blaszkowych lub w formie pojedynczych ziarn w skale. Czasami tworzy agregaty. Jest kruchy, przezroczysty, czasami wykazuje efekt kociego oka, rzadziej asteryzm sześciopromiennej gwiazdy (enstatyt gwiaździsty). Często zawiera żelazo (ok. 10% Fe₂Si₂O₆) i chrom (enstatyt chromowy). Tworzy roztwór stały piroksenów rombowych: enstatyt – ferrosilit: członami pośrednimi są bronzyt i hipersten.

Występowanie

Częsty składnik skał magmowych, głównie norytów, piroksenitów, perydotytów, harzburgitów, gabr i bazaltów. Rzadziej bywa spotykany w sjenitach, melafirach, andezytach, dacytach, pegmatytach. Występuje także w skałach metamorficznych i w aluwiach rzecznych. Występuje niekiedy w meteorytach (chondytach – np. chondrytach enstatytowych, achondrytach –przykładem achondrytu enstatytowego jest Zakłodzie).

Miejsca występowania: Niemcy – Eifel, Bellerberg, Szwajcaria, Irlandia, USA, Birma, Indie, Japonia, Rosja, Brazylia, Meksyk, Wielka Brytania, Madagaskar.

W Polsce spotykany jest w trzeciorzędowych bazaltach Dolnego Śląska (okolice Zgorzelca, Lubania, Jeleniej Góry). Występuje w skałach północno-wschodniej Polski (okolice Suwałk).

Zastosowanie

• ma znaczenie naukowe,
• atrakcyjny i poszukiwany kamień kolekcjonerski,
• kamień ozdobny i jubilerski.

Zobacz też

hipersten, bronzyt, ferrosilit.

Bibliografia

• W. Schuman: Kamienie szlachetne i ozdobne, Wyd. „Alma –Press” – 2004
• O. Medenbach, C. Sussieck-Fornefeld: Minerały, „Świat Książki” – 1996
• R. Hochleitner: Minerały i kryształy, „Muza S.A.” – 1994
• W. Schumann: Minerały świata, O. Wyd.”Alma- Press” 2003

Linki zewnętrzne

• Enstatyt na stronie Webmineral (ang.)