Emaus w Nawsiu
Emaus w Nawsiu – dom zborowy w Nawsiu, w kraju morawsko-śląskim w Czechach, który należy do miejscowego Zboru Śląskiego Kościoła Ewangelickiego Augsburskiego Wyznania. Budynek został wybudowany w 1808 r.[1] i zaczął funkcjonować jako szkoła ewangelicka założona już wcześniej w okolicy, w 1784 r.[2] Nazwa pochodzi od izraelskiej wioski Emmaus znajdującej się niedaleko Jerozolimy.
 Budynek Emausu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Data założenia |
1808 |
| Adres |
Dlouhá 47, 739 92 Návsí, Česko |
Położenie na mapie Czech  | |
 49°35′09,0071″N 18°45′19,4512″E/49,585835 18,755403
| |
Historia
edytujPoczątki Szkoły Ewangelickiej w Nawsiu
edytujPoczątki Szkoły Ewangelickiej w Nawsiu związane są z wydaniem w 1781 r. przez Józefa II Patentu Tolerancyjnego, zgodnie z którym zezwalało się ludziom na budowanie domów ewangelickich, założenie własnej szkoły wyznaniowej i powołanie nauczyciela[2]. W 1784 r. założono szkołę ewangelicką jako zapowiedź przyszłego zboru[3][2]. Wcześniej dzieci ewangelików albo musiały uczyć się w szkole katolickiej, albo nie uczęszczały do szkoły w ogóle[4]. Początkowo edukacja przebiegała w drewnianym budynku na „Fojstwiu”. Pierwszym nauczycielem powołanym do Nawsia był Andrzej Kaleta[1], który swoją funkcję pełnił do 1836 r. Jego następcami zostali Jan Kuczera, Jan Hojdysz i Jan Rakus[5][1].
Edukacja w Emausie
edytujW 1791 r. właściciel budynku drewnianego Adam Sikora odstąpił część swego gruntu na cele kościelno-szkolne, dzięki czemu w 1808 r. został wybudowany nowy budynek murowany przeznaczony na nauczanie dzieci wiary ewangelickiej[4]. W swoich czasach świetności w szkole uczyło się 100-160 dzieci. Dzieci uczono czytać, pisać oraz liczyć. Poza tym odbywały się również zajęcia historii biblijnej, śpiewu pieśni kościelnych i katechizmu[1].
Na mocy rozporządzenia rządu austriackiego z dnia 14 maja 1869 r., które naciskało na zakładanie w całym rejonie szkół publicznych i międzywyznaniowych, prezbiterstwo zborowe oddało 20 listopada 1869 r. dotychczas prywatną szkołę zborową do rąk nawiejskiej gminy[1]. Od 1870 r. jako szkoła publiczna, międzywyznaniowa była przeznaczona dla wszystkich dzieci z Nawsia, niezależnie od wyznania religijnego. Kształciły się w niej dzieci o 6. do 14. roku życia[1].
Dopiero w 1886 r. powołano do życia budynek nowej szkoły[1], który w 2021 nadal działa[6].
Budynek po 1886 r.
edytujPo tym, jak szkoła została przeniesiona do innego budynku, Emaus służył innym celom. Na początku stanowił zakwaterowanie dla wdowy po pastorze Winklerze[2], diakonisy, mieściła się tam izba dla prezbiterów, działała tam również poczta. Obiekt był również miejscem wypoczynku dla ewangelików przybywających z Istebnej na nabożeństwo[1].
Współczesność
edytujW 1995 r.[6] odbył się całkowity remont budynku i od tego czasu służy on do celów kościelnych, pobytów dzieci, młodzieży oraz rodzin z różnych zborów. Stanowił również miejsce pracy twórczej dla Stowarzyszenie Polskich Artystów Plastyków w Republice Czeskiej (SAP)[7].
Galeria
edytuj-
Budynek Emausu z tyłu -
Drzwi Emausu, nad którymi widnieje numer domu-47 -
Tablica pamiątkowa na ścianie byłej szkoły ewangelickiej
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h Slezská církev evangelická a.v. Farní, 200 let budovy Evangelické školy v Návsí = 200 lat budynku Szkoły Ewangelickiej w Nawsiu: 1808-2008., [Český Těšín]: SGS pro Farní sbor Slezské církve evangelické a.v. v Návsí, 2008, ISBN 978-80-254-2565-7, OCLC 316674520 [dostęp 2021-11-10].
- ↑ a b c d Mirosław J. Barański, Beskid Śląski. Przewodnik, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2007, s. 442, ISBN 978-83-89188-71-7, OCLC 297532256 [dostęp 2021-11-10].
- ↑ Návsí – Sdružení obcí Jablunkovska [online], www.jablunkovsko.cz [dostęp 2021-11-06].
- ↑ a b Janusz Spyra, Książka – biblioteka – szkoła w kulturze Śląska Cieszyńskiego. Materiały z konferencji naukowej, Cieszyn 4–5 listopada 1999, wyd. 1, Cieszyn: Książnica Cieszyńska, Zarząd Główny Macierzy Ziemi Cieszyńskiej, Społeczny Komitet Budowy Pomnika Ks. Leopolda Jana Szersznika, 2001, ISBN 83-902888-8-5, OCLC 48767830 [dostęp 2021-11-10].
- ↑ Toras Marketing, PSP Nawsie- Historia szkoły [online], pzsnavsi.cz [dostęp 2021-11-06] (cz.).
- ↑ a b SCEAV Návsí [online], enavsi.cz [dostęp 2021-11-06].
- ↑ Plastycy tworzyli w glinie [online], zwrot.cz, 28 marca 2015 [dostęp 2021-11-06] (pol.).
Bibliografia
edytuj- Szymeczek, Józef a kol.: 200 let budovy evangelické školy v Návsí – 200 lat budynku szkoły ewangelickiej w Nawsiu 1808-2008. Návsí 2008.