Czarnobylska Elektrownia Jądrowa
Czarnobylska Elektrownia Jądrowa[1] (ukr. Чорнобильська атомна електростанція, Czornobylśka atomna ełektrostancija) – elektrownia jądrowa (zasilana materiałami rozszczepialnymi) na terenie Ukrainy. Leży 4 km od opuszczonego miasta Prypeć, 18 km od Czarnobyla i 110 km od Kijowa.
 Reaktory nr 3 i 4 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Status |
w stanie likwidacji |
| Liczba bloków energetycznych |
4 |
| Zajmowana pow. |
4,8 km² |
| Moce | |
| Łączna moc: | |
| - elektr. netto |
3515 (do 26.04.1986) MW |
| - elektryczna brutto |
3 × 1000, 1 × 800 (do 26.04.1986) MW |
| - moc termiczna |
4 × 3200 MW |
| Roczna prod. elektr. |
0 TWh |
| Źródła energii | |
| Źródła energii: | |
| - główne | |
| Kluczowe daty | |
| Rozpoczęcie budowy |
15 sierpnia 1972 |
| Włączenie do sieci |
26 września 1977 |
| Trwałe wyłączenie |
15 grudnia 2000 |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
Położenie na mapie Kijowa i obwodu kijowskiego  | |
| 51,38955°N 30,09915°E/51,389553 30,099147 | |
| Strona internetowa | |
Lokalizację elektrowni wybrano u schyłku 1966 r, w bezpośredniej bliskości wioski Kopaczi[2]. W 1972 r. rozpoczęto wylewanie fundamentów pod pierwszy blok[3].
W skład elektrowni wchodziły:
- reaktor nr 1 – oddany do eksploatacji 26 września 1977 (najstarszy). 1 września 1982 doszło tam do drobnego wypadku i ulotnienia się nieznacznych skażeń z kilku uszkodzonych jednostek paliwowych; został naprawiony i uruchomiony ponownie. Ostatecznie został wyłączony 30 listopada 1996[4].
- reaktor nr 2 – uruchomiony 21 grudnia 1978, zamknięty 11 października 1991. Decyzja zamknięcia nastąpiła po pożarze turbiny prądotwórczej (nie było jednak zagrożenia skażeniem).
- reaktor nr 3 – uruchomiony 3 grudnia 1981, zamknięty 15 grudnia 2000.
- reaktor nr 4 – oddany do eksploatacji 21 grudnia 1983. 26 kwietnia 1986 doszło w nim do wybuchu o charakterze chemicznym.
Planowano również uruchomienie budowanych reaktorów nr 5 i 6, jednak po katastrofie budowę przerwano (docelowo elektrownia miała składać się z sześciu reaktorów)[5] i miała być największym tego typu obiektem na świecie.
| Nr bloku | Blok 1 | Blok 2 | Blok 3 | Blok 4 | Blok 5 | Blok 6 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Typ | RBMK | RBMK | RBMK | RBMK | RBMK | RBMK |
| Model | RBMK-1000 | RBMK-1000 | RBMK-1000 | RBMK-1000 | RBMK-1000 | RBMK-1000 |
| Status | wyłączony | wyłączony | wyłączony | zniszczony | budowa przerwana | budowa przerwana |
| Data włączenia do sieci | 1977 | 1978 | 1981 | 1983 | n.d. | n.d. |
| Data trwałego wyłączenia | 1996 | 1991 | 2000 | 1986 | n.d. | n.d. |
| Moc elektryczna brutto | 1000 MW | 1000 MW | 1000 MW | 1000 MW | n.d. | n.d. |
| Moc termiczna | 3200 MW | 3200 MW | 3200 MW | 3200 MW | n.d. | n.d. |
W grudniu 1995 Ukraina pod presją państw zachodnich i organizacji międzynarodowych podpisała w Ottawie memorandum, w którym zobowiązała się zamknąć elektrownię do końca 2000 roku. W zamian państwa tzw. wielkiej siódemki zobowiązały się przeznaczyć pomoc finansową na wyłączenie z eksploatacji elektrowni oraz wspierać Ukrainę w procesie modernizacji sektora energetycznego. Mimo oporu wielu ukraińskich parlamentarzystów i personelu elektrowni, a także osobistej niechęci prezydenta Łeonida Kuczmy, 15 grudnia 2000 nastąpiło zamknięcie ostatniego reaktora[6].
Pomimo zamknięcia elektrowni reaktory z paliwem jądrowym pozostawały wciąż aktywne, nasilił się problem przechowywania wypalonego paliwa jądrowego i zabezpieczenia poszczególnych obiektów. Elektrownia w Czarnobylu była głównym źródłem dochodów miejskiego budżetu Sławutycza (miasta-następcy ewakuowanej w 1986 r. Prypeci), a jej zamknięcie doprowadziło do pojawienia się szeregu problemów w sferze socjalnej i ekonomicznej miasta[6].
Obecnie elektrownia w Czarnobylu jest wyłączona z eksploatacji. Dostęp do bloków energetycznych elektrowni w Czarnobylu mają tylko pracownicy całą dobę czuwający nad wygaszonymi już reaktorami oraz okazjonalnie delegacje naukowe i niektóre specjalne wycieczki[7].
29 listopada 2016 roku wstępnie ukończono budowę nowego sarkofagu (Nowa Bezpieczna Powłoka, także: Arka), który nasunięto na uszkodzony reaktor[8]. Finalnie Arkę oddano do użytku 10 lipca 2019 roku[9].
24 lutego 2022 roku w trakcie inwazji Rosji na Ukrainę, elektrownia została przejęta przez wojska rosyjskie, a jej pracownicy zostali w niej uwięzieni[10][11].
Przypisy
edytuj- ↑ Czarnobylska Elektrownia Jądrowa, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2015-08-27].
- ↑ Plokhy 2019 ↓, s. 52, 53.
- ↑ Plokhy 2019 ↓, s. 54.
- ↑ Chronology – Website of the City of Pripyat – Chernobyl disaster, news, articles, media. [dostęp 2015-12-21].
- ↑ Czarnobyl – w cieniu reaktora, film dokumentalny, 2008, Discovery Historia.
- ↑ a b Paweł Sekuła. Ekonomia i polityka na Ukrainie po 1991 roku wobec zagrożeń eksploatacji Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej. „Bezpieczeństwo. Teoria i praktyka” 2018, nr 2 (XXXI), s. 135–147.
- ↑ Krzysztof Wojciech Fornalski. Byłem w Czarnobylu, byłem w Fukuszimie, byłem w Hiroszimie.... „Postępy Techniki Jądrowej”. 58 (Z.4), s. 22–26, 2015.
- ↑ Piotr Andrusieczko. Ważąca 29 tys. ton arka przykryła reaktor w Czarnobylu. „Yes, zrobiliśmy to!”. „wyborcza.pl”, 2016-11-29. [dostęp 2016-12-02].
- ↑ W Czarnobylu oddano do eksploatacji nową osłonę na zniszczony reaktor [online], www.rmf24.pl [dostęp 2020-04-28] (pol.).
- ↑ Przejęcie elektrowni w Czarnobylu. Państwowa Agencja Atomistyki uspokaja [online], www.rmf24.pl [dostęp 2022-02-28] (pol.).
- ↑ Rosjanie zajęli elektrownię w Czarnobylu. Podwyższone promieniowanie w pobliżu, sytuacja w Polsce w normie [online], www.gazetaprawna.pl, 25 lutego 2022 [dostęp 2022-02-28] (pol.).
Bibliografia
edytuj- S. Plokhy: Czarnobyl. Historia nuklearnej katastrofy. Kraków: Znak Horyzont, 2019. ISBN 978-83-240-5795-5.
Linki zewnętrzne
edytuj- Elektrownia na Google Maps
- Obszerna informacja o elektrowni na stronie atomowe.kei.pl. atomowe.kei.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-26)].
- Obszerna galeria zdjęć na stronie pripyat.com
- Obszerny referat na temat elektrowni w Czarnobylu. kwark.if.pw.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-13)].
- Czarnobylska Elektrownia Jądrowa w Czarnobyl Wiki