Eero Saarinen

Eero Saarinen (ur. 20 sierpnia 1910 w Kirkkonummi, zm. 1 września 1961 w Ann Arbor) – amerykański architekt i projektant wnętrz pochodzenia fińskiego, jedna z najważniejszych postaci amerykańskiej architektury lat 50. XX wieku.

Eero Saarinen

Data i miejsce urodzenia	20 sierpnia 1910 Kirkkonummi
Data i miejsce śmierci	1 września 1961 Ann Arbor
Narodowość	fińska, amerykańska
Uczelnia	Uniwersytet Yale
Nagrody	AIA Gold Medal (pośmiertnie, 1962)
Praca
Budynki	Miller House w Columbus
Projekty	Gateway Arch, główny terminal na terenie portu lotniczego Waszyngton-Dulles, terminal TWA na lotnisku Kennedy’ego w Nowym Jorku, Bell Labs Holmdel Complex

Wnętrze terminalu w porcie lotniczym Dulles w Waszyngtonie

Terminal Trans World Airlines na lotnisku Kennedy’ego w Nowym Jorku

Życiorys

Eero Saarinen urodził się w domu zaprojektowanym przez swego ojca, Eliela, i pełniącym zarazem rolę studia projektowego, zwanym Hvitträsk. Od dzieciństwa dużo rysował oraz rzeźbił. W 1923 Saarinenowie wyemigrowali do Stanów Zjednoczonych, lecz kiedy była okazja, odwiedzali rodzinne strony. Eero Saarinen odbył studia rzeźbiarskie w Paryżu, ale pod koniec 1931 wrócił do Stanów Zjednoczonych i rozpoczął studia architektoniczne na Uniwersytecie Yale (w Yale School of Architecture). W 1934 szkołę ukończył, po czym wraz ze swoim przyjacielem, rzeźbiarzem Carlem Millesem, wyruszył w podróż po Europie i Bliskim Wschodzie. Zwiedził Grecję, Egipt, Syrię, Palestynę, Włochy. W Niemczech poznał szkołę Bauhausu, twórczość Miesa van der Rohego i Ericha Mendelsohna. W Finlandii podziwiał Alvara Aalto, we Francji Le Corbusiera, a w Szwecji Gunnara Asplunda. Przez pewien okres pracował w Helsinkach przy renowacji XIX-wiecznego Teatru Szwedzkiego. W 1936 powrócił do Bloomfield Hills i zaczął wykładać na Cranbrook Academy of Art, gdzie dziekanem wydziału architektury był jego ojciec. Tam poznał Lily Swann, którą poślubił w 1939. Miał z nią dwójkę dzieci, Erica i Susan. Jego małżeństwo nie układało się pomyślnie. W 1952 poznał krytyczkę sztuki Aline Bernstein, która została jego drugą żoną w 1954, zaledwie kilka miesięcy po rozwodzie z Lily. Z drugiego związku miał syna Eamesa. Na początku lat sześćdziesiątych zaczął poważnie chorować. Był coraz słabszy, cierpiał na częste zaniki pamięci. Zmarł po nieudanej operacji usunięcia guza mózgu.

Twórczość

Współtworzył specyficzny dla Stanów Zjednoczonych, zindustrializowany styl międzynarodowy, wzbogacony o doświadczenia europejskiego modernizmu. Z betonu formował śmiałe, organiczne formy. Wynalazł nowe materiały, które odtąd zaczęły być stosowane w budownictwie, m.in. eksperymentując z materiałami samochodowymi, skonstruował szyby, które odbijały 70% światła słonecznego dobiegającego z zewnątrz, a przyciemniały wnętrze budynku. Stosował porcelanową emalię, którą pokrywał ściany betonowe, stal z naturalną warstwą patyny, nazwaną COR-TEN, dzięki której metal nie ulegał korozji i był zabezpieczony przed opadami atmosferycznymi.

Współpracował z Eamsem nad meblami z giętej sklejki (od 1937). W 1949 poznał polskiego architekta Macieja Nowickiego. Razem wykonali szkice projektowe kampusu Uniwersytetu Brandeisa. Pracował razem z ojcem aż do jego śmierci, w 1950, po czym przejął jego przedsiębiorstwo.

Od 1950 pracował z Césarem Pellim. Pod koniec lat pięćdziesiątych jego styl ewoluuje ze ścisłego modernizmu ku coraz większej ekspresji, zapowiadając nadejście postmodernizmu.

Główne dzieła

• General Motors Technical Center w Warren (1949–1956)
• Kresge Auditorium w Instytucie Technicznym Massachusetts (1953–1955)
• Północny Kościół Chrześcijański w Columbus (Indiana) (1955-1964)
• budynek IBM w Rochesterze (1956–1958)
• IBM Research Center w Yorktown w Nowym Jorku (1956–1961)
• laboratoria Bell Labs w Holmdel w New Jersey (1957–1962)
• siedziba Deere & Company w Moline (1956–1964)
• budynek ambasady amerykańskiej w Londynie, projektowany z Rosenbergiem, Yorkiem, Mardallem (1955–1960)
• Gateway Arch w St. Louis (1947–1965)
• budynek terminalu TWA (port lotniczy Johna F. Kennedy’ego w Nowym Jorku), najbardziej znany projekt Saarinena, forma zbudowana z parabolicznych kształtów, przypominająca dynamikę rozłożonych skrzydeł (1956–1962)
• port lotniczy Waszyngton-Dulles (1958–1963)