Wikipedia

Edward Łabno

Edward Paweł Łabno (ur. 23 maja 1908 w Nowym Sączu, zm. 26 sierpnia 1995 w Sanoku) – major piechoty Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych, kawaler Orderu Virtuti Militari, radny Rad Narodowych w okresie PRL.

Edward Łabno
Ilustracja
major piechoty major piechoty
Data i miejsce urodzenia

23 maja 1908
Nowy Sącz

Data i miejsce śmierci

26 sierpnia 1995
Sanok

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

2 Pułk Strzelców Podhalańskich
1 Dywizja Grenadierów (2 Pułk Grenadierów Wielkopolskich)
1 Brygada Strzelców
1 Dywizja Pancerna (9 Batalion Strzelców Flandryjskich)

Stanowiska

dowódca kompanii

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa (kampania wrześniowa, kampania francuska 1940, Lądowanie w Normandii, bitwa pod Falaise)

Późniejsza praca

urzędnik leśnictwa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” Krzyż Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie
Krzyż Wojenny 1939–1945 z 3 brązowymi palmami (Francja)

Państwowa Odznaka Sportowa Odznaka „Zasłużony dla Sanoka”
Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys

edytuj

Edward Paweł Łabno urodził się 23 maja 1908 w Nowym Sączu jako syn Stanisława i Heleny z domu Baruch[1][2]. W rodzinnym mieście ukończył szkołę powszechną, po czym rozpoczął naukę w tamtejszym gimnazjum. Po przeprowadzeniu się rodziny do Tarnowa, kontynuował edukację w tym mieście, zakończoną maturą w 1928. Następnie od 1928 do 1929 odbył służbę wojskową w Batalionie Szkolnym Podchorążych Piechoty w Różanie, a od 1929 do 1931 odbył kurs unitarny w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej. Został awansowany do stopnia podporucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1931[3], po czym przydzielony do służby w 2 pułku strzelców podhalańskich w Sanoku[4] na stanowisko dowódcy plutonu. 1 stycznia 1934 otrzymał awans do stopnia porucznika. Od 1937 do 1939 pełnił funkcję dowódcy 3 kompanii ckm w III batalionie pułku stacjonującym w Olchowcach. W latach 30. był uprawniony do protokołowania „Górskiej Odznaki PZN” (1937)[5].

Po wybuchu II wojny światowej w 1939 został zmobilizowany w 4 batalionie ckm macierzystego pułku w Sanoku[6]. Uczestniczył w polskiej wojnie obronnej na stanowisku zastępcy dowódcy 4 samodzielnego batalionu[7] 2 pułku (w oddziale pod dowództwem mjr. Józefa Kiczki[8]) w ramach 6 Dywizji Piechoty i przeszedł szlak bojowy od Krakowa po Lubelszczyznę (służył jednocześnie jako oficer zwiadowczy, służąc m.in. na stacji kolejowej w Brzeźnicy koło Będzina[9][10]). Po klęsce wojny obronnej i agresji ZSRR na Polskę trafił do niewoli radzieckiej, z której zbiegł, na krótko powrócił do Sanoka, po czym 25 października 1939 opuścił miasto przedostając się na Węgry. Został internowany w obozie Lengyeltóti, z którego uciekł 13 grudnia w kierunku Zagrzebia. Tam jako ochotnik przystąpił do Wojska Polskiego. Trafił do Francji, gdzie w ramach Polskich Sił Zbrojnych został przydzielony do 1 Dywizji Grenadierów. W jej szeregach brał udział w walkach kampanii francuskiej 1940, w stopniu kapitana był dowódcą 2 kompanii I batalionu 2 pułku grenadierów[11]. Podczas walk 18 czerwca 1940 został ranny, po klęsce Francji przedostał się do Lyonu, a na terenach francuskich był do września 1942. Odegrał rolę kuriera w transporcie sztandaru 2 pułku grenadierów (akcja pod kryptonimem „Ewa”, podobnie jak inny pochodzący z Sanoka oficer kpt. Aleksander Florkowski), który pierwotnie w wyniku aresztowań dostał się w ręce żandarmerii francuskiej w Cassis, po czym został zwrócony Polakom, a od września 1942 na pokładzie brytyjskiego okrętu podwodnego dotarł do Gibraltaru, 1 listopada trafił do Plymouth, potem 12 listopada poprzez Londyn i docelowo do Cupar w Szkocji; 13 listopada 1942 Edward Łabno przekazał sztandar byłemu dowódcy 1 Dywizji Grenadierów, gen. Bronisławowi Duchowi[12].

Na terenie Szkocji służył w 1 Brygadzie Strzelców, od października 1943 był dowódcą kompanii w 9 batalionie strzelców flandryjskich, wchodzącym w skład 3 Brygady Strzelców z 1 Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka. W czerwcu 1944 brał udział w lądowaniu w Normandii, w sierpniu 1944 brał udział w bitwie pod Falaise[13] oraz w Chambois w ramach Operacji Overlord. Został ranny pod Barie Nassau. Wraz z dywizją gen. Maczka walczył do końca zmagań w Wilhelmshaven. W styczniu 1945 został awansowany do stopnia majora i w tej randze od 15 maja do 7 lipca 1945 był p.o. dowódcy 9 batalionu strzelców flandryjskich.

Po zakończeniu II wojny światowej powrócił do Polski i osiadł w Sanoku. Był prześladowany przez władze komunistyczne, został uznany za agenta i wroga klasowego[13], był poddany ciężkim śledztwom, represjonowany także za rozgłaszanie informacji o zbrodni katyńskiej[14]. Po aresztowaniu był przetrzymywany w aresztach UB w Szczecinku i Koszalinie oraz więziony. Po odwilży gomułkowskiej 1956 został uniewinniony i zrehabilitowany.

Ponownie zamieszkał w Sanoku, rozpoczął pracę zawodową i działalność społeczną. Był pracownikiem Zarządu Lasów Państwowych. Pod koniec lat 60. był zastępcą dyrektora Ośrodka Transportu Leśnego w Sanoku[15]. Od 1957 był członkiem Komisji Handlu Miejskiej Rady Narodowej w Sanoku (nie pełniąc mandatu radnego)[16], był wybierany radnym Powiatowej Rady Narodowej w Sanoku (1965[17], 1969)[18]. Przeszedł na emeryturę w 1973.

Był działaczem Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, wybrany członkiem zarządu oddziału powiatowego ZBoWiD w Sanoku 17 marca 1963[19], 6 lutego 1966 wybrany członkiem zarządu oddziału (w toku zmian w nomenklaturze z 1964 oddział powiatowy został zastąpiony oddziałem)[20], ponownie 20 października 1968[21], 23 maja 1971[22], 21 października 1973 wybrany członkiem zarządu oddziału miejskiego (działającego od 1 stycznia 1973 wskutek przekształcenia oddziału powiatowego na podstawie zmian administracyjnych)[23], potem został też przewodniczącym komisji historycznej[24]. Był też prelegentem z ramienia ZBoWiD[25]. We wrześniu 1973 został delegowany przez zarząd oddziału miejskiego w Sanoku ZBoWiD do Komisji Oficerów Rezerwy przy Zarządzie Miejskim LOK[26]. Po kolejnej restrukturyzacji ZBoWiD z 1975 w dniu 15 listopada 1976 wybrany członkiem zarządu koła miejsko-gminnego w Sanoku i ponownie przewodniczącym komisji historycznej[27][28], a z zrezygnował z tej funkcji latem 1979 z uwagi na swój stan zdrowia[29]. Był też członkiem Klubu Oficerów Rezerwy i Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych. W okresie PRL był bezpartyjny[25].

 
Grobowiec rodziny Nowaków w Sanoku, w którym pochowano Edwarda Łabno

20 czerwca 1939 w Sanoku poślubił Barbarę Annę Nowak (1917-2008, wnuczka właścicieli ziemskich Stanisława Nowaka i Henryka Kapiszewskiego), a świadkiem na ich ślubie był dowódca 2psp, podpułkownik Stefan Szlaszewski[1][30]. Zmarł 26 sierpnia 1995[31]. Został pochowany w grobowcu rodziny Nowaków na Cmentarzu Centralnym w Sanoku.

Odznaczenia i wyróżnienia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Księga małżeństw (wojskowi) 1932-1939. Sanok. s. 25. Księga małżeństw (1933–1939). Parafia Wojskowa Rzymskokatolicka w Sanoku. s. 9 (poz. 3).
  2. ↑ Generał z sanockim epizodem. „Tygodnik Sanocki”, s. 7, Nr 18 (599) z 2 maja 2003. 
  3. ↑ Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932, s. 135.
  4. ↑ Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932, s. 616.
  5. ↑ Odznaki. Lista przodowników uprawnionych do protokołowania Odznaki Górskiej. W: Informacyjny kalendarz narciarski na sezon 1937-38. Wydawnictwo Polskiego Związku Narciarskiego, s. 265.
  6. ↑ Andrzej Brygidyn: Żołnierskimi rzuceni losami. Sanok: 1997, s. 24, 185. ISBN 83-87282-47-2.
  7. ↑ Andrzej Brygidyn. Na frontach II wojny światowej. Wierność do końca – dewizą żołnierzy Września (I). „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 4, Nr 11 (245) z 1-10 września 1982. 
  8. ↑ Andrzej Brygidyn. Na frontach II wojny światowej. Wierność do końca – dewizą żołnierzy Września (II). „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 6, Nr 13 (247) z 10-30 września 1982. 
  9. ↑ Andrzej Brygidyn. Na frontach II wojny światowej. Wierność do końca – dewizą żołnierzy Września (II). „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 6, Nr 12 (246) z 10-20 września 1982. 
  10. ↑ Andrzej Brygidyn. Wierni przysiędze i żołnierskim honorem (III). Sanocki wrzesień. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 4, Nr 22 (493) z 10 - 20 sierpnia 1989. 
  11. ↑ Obsada personalna 1 Dywizji Pancernej na przełomie sierpnia i września 1944 r.. brukselanato.msz.gov.pl. [dostęp 2013-08-12].
  12. ↑ Andrzej Brygidyn: Żołnierskimi rzuceni losami. Sanok: 1997, s. 68-70. ISBN 83-87282-47-2.
  13. ↑ a b Andrzej Brygidyn, W dobie stalinowskiego terroru. W latach powojennych. Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 779.
  14. ↑ Andrzej Brygidyn, W dobie stalinowskiego terroru. W latach powojennych. Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 781.
  15. ↑ a b Jubileuszowa akademia leśników w Przemyślu. „Nowiny”, s. 2, Nr 183 z 18 lipca 1969. 
  16. ↑ Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 157, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  17. ↑ Obwieszczenie o wynikach wyborów do rad narodowych w województwie rzeszowskim. „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie”. Nr 7, s. 110, 30 czerwca 1965. 
  18. ↑ Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 218, 227, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  19. ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 57.
  20. ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 79, 89.
  21. ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 117.
  22. ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 150.
  23. ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 182.
  24. ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 184, 205.
  25. ↑ a b ZBoWiD 1986 ↓, s. 263.
  26. ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 178.
  27. ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 225.
  28. ↑ a b Andrzej Brygidyn. Wierność do końca – dewizą żołnierzy Września (II). „Gazeta Sanocka – Autosan”. 12 (246), s. 5, 10-20 września 1982. 
  29. ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 265-266.
  30. ↑ Adam Sudoł: Polska Ojczyzna moja. Część II. Sanok: 1999, s. 83.
  31. ↑ Chwila ciszy. „Tygodnik Sanocki”, s. 7, Nr 36 (200) z 8 września 1995. 
  32. ↑ Antoni Grudziński: Lista żołnierzy odznaczonych. s. 260. [dostęp 2017-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  33. ↑ Lista nazwisk osób odznaczonych Orderem Virtuti Militari. stankiewicze.com. [dostęp 2013-08-12].
  34. ↑ Polish Order of the Virtuti Militari Recipients 1792-1992 - L. feefhs.org. [dostęp 2013-08-12]. (ang.).
  35. ↑ Antoni Grudziński: Lista żołnierzy odznaczonych. s. 274. [dostęp 2017-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  36. ↑ Komitet Organizacyjny Fundacji Sztandaru. Związek Bojowników o Wolność i Demokrację. Zarząd Koła w Sanoku. 1986, s. 168.
  37. ↑ Józef Ząbkiewicz. Dzień Zwycięstwa i Kombatanta. Hołd poległym – szacunek tym, którzy przeżyli. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 2, Nr 15 (414) z 20-31 maja 1987. 
  38. ↑ Antoni Grudziński: Lista żołnierzy odznaczonych. s. 289. [dostęp 2017-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  39. ↑ Bojowe ordery i odznaczenia na piersiach sanoczan. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 1, Nr 26 (497) z 20-30 września 1989. 
  40. ↑ Na podstawie Plik:Edward Łabno 2.JPG
  41. ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 283.
  42. ↑ Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 288, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Edward_Łabno&oldid=72306041”