Dwór w Tyrawie Wołoskiej
Dwór w Tyrawie Wołoskiej – dwór wybudowany w drugiej połowie XVIII w., wraz z parkiem, znajdujący się w miejscowości Tyrawa Wołoska w powiecie sanockim.
.jpg) Zachowane kolumny dworu (stan 2011) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Typ budynku | |
| Ukończenie budowy |
druga połowa XVIII w. |
| Pierwszy właściciel |
Karol Krajewski |
| Kolejni właściciele |
Krajewscy, Stanisław Brzeziński |
Położenie na mapie gminy Tyrawa Wołoska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu sanockiego  | |
 49°34′37,0″N 22°21′57,0″E/49,576944 22,365833
| |
Opis
edytujDwór w Tyrawie Wołoskiej został wzniesiony w drugiej połowie XVIII w. przez ówczesnego właściciela Tyrawy Karola Krajewskiego herbu Jasieńczyk. W następnych latach majątek wraz z dworem przejął syn Karola Marcin Tadeusz, a potem wnuk Leon Krajewski. Na przełomie XIX i XX w. dobra przeszły w ręce żydowskie. W latach dwudziestych XX w. majątek liczył 358 ha i był własnością Stanisława Brzezińskiego, który zarządzał nim do 1940. W 1940 Brzeziński z żoną został wywieziony w głąb Rosji i zmarł na Uralu w 1941. W 1945 w wyniku ataku bandy UPA dwór został spalony i nigdy już nie odbudowany. Aktualnie po dworze w Tyrawie pozostały tylko cztery kolumny stojące w pozostałościach parku krajobrazowego[1][2]. Ustawiono je w 2008 na nowych fundamentach. Teren parkowo-ogrodowy został mocno zniekształcony poprzez współczesne budownictwo. Pozostało jeszcze kilkanaście okazów strarodrzewia i fragment alei lipowej [3].
Dwór był okazały, murowany, klasycystyczny z pięknym parkiem. Miał dość osobliwy kształt, gdyż przypominał szesnastowieczny dwór wieżowy nakryty dachem wiciowym polskim z piętrowymi aneksami z obu stron nakrytymi dachami trójpołaciowymi. Imponująco prezentowała się zwłaszcza elewacja ogrodowa dworu – obszerny taras i portyk z czterema kamiennymi kolumnami w porządku toskańskim. W pobliżu dworu stała parterowa oficyna, dalej zabudowania gospodarcze. W latach dwudziestych XX w. był znacząco przebudowywany[1][2].
-
Dwór w 1936 -
Tablica informacyjna -
Stan 2006
.jpg)
.jpg)
Przypisy
edytuj- ↑ a b Cztery kolumny. Tyle zostało z ogromnego niegdyś dworu w Tyrawie Wołoskiej w Bieszczadach. mojebieszczady.com.pl/, 2024-02-08. [dostęp 2025-01-06].
- ↑ a b Piotr Libicki: Dwory i pałace wiejskie w Małopolsce i na Podkarpaciu. Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2012, s. 476.
- ↑ Sylwester Polakowski: Pozostałości założeń dworskich województwa podkarpackiego. Wydawnictwo Lygian, Krosno 2012, s. 429. ISBN 978-83-935995-0-9. OCLC 832725955.