Dobra (kraj morawsko-śląski)
Dobra[2] (cz. Dobrá, niem. Dobrau) – wieś gminna w powiecie Frydek-Mistek, kraj morawsko-śląski, na Śląsku Cieszyńskim.
| gmina | |||||
.JPG) Kościół św. Jerzego | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kraj | |||||
| Powiat | |||||
| Kraina | |||||
| Starosta |
Jiří Carbol (2010) | ||||
| Powierzchnia |
8,72 km² | ||||
| Populacja (2015) • liczba ludności |
| ||||
| Kod pocztowy |
739 51 | ||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| Liczba obrębów ewidencyjnych |
1 | ||||
| Liczba części gminy |
1 | ||||
| Liczba gmin katastralnych |
1 | ||||
Położenie na mapie kraju morawsko-śląskiego  | |||||
Położenie na mapie Czech  | |||||
 49°40′N 18°25′E/49,673333 18,413333
| |||||
| Strona internetowa | |||||
_CoA.svg)
_flag.svg)
Nazwa
edytujPierwotnie miejscowość nazywała się Dobroziemica/Dobra Ziemica, co było nazwą topograficzną. Obecna nazwa powstała jako uproszczenie do członu przymiotnikowego (od XVII wieku)[3]. Pierwotną nazwę czasem germanizowano jako Gutenland, od XVIII wieku przeważnie jako Dobrau, przy czym końcówką -au w języku niemieckim zastępowano najczęściej nazewniczą formę dzierżawczą -ów, nie występującą w przypadku Dobrej.
Geografia
edytujMiejscowość położona jest nieopodal Beskidu Morawsko-Śląskiego, na Pogórzu Morawsko-Śląskim, na prawym brzegu Morawki, której koryto chronione jest tu jako Narodowy pomnik przyrody Skalická Morávka.
Historia
edytujMiejscowość po raz pierwszy wzmiankowana została w łacińskim dokumencie Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego), spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna ok. 1305 w szeregu wsi zobowiązanych do płacenia dziesięciny biskupstwu we Wrocławiu, w postaci item in Dobroczenicza[4][5][6]. Zapis ten (brak określenia liczby łanów, z których będzie płacony podatek) wskazuje, że wieś była w początkowej fazie powstawania (na tzw. surowym korzeniu), co wiąże się z przeprowadzaną pod koniec XIII wieku na terytorium późniejszego Górnego Śląska wielką akcją osadniczą (tzw. łanowo-czynszową). Wieś politycznie znajdowała się wówczas w granicach utworzonego w 1290 piastowskiego (polskiego) Księstwa Cieszyńskiego, będącego od 1327 lennem Królestwa Czech, a od 1526 roku w wyniku objęcia tronu czeskiego przez Habsburgów wraz z regionem aż do 1918 roku w monarchii Habsburgów (potocznie Austrii).
W 1574 miejscowość wraz z kilkunastoma innymi wsiami oraz miastem Frydek zostało sprzedane przez książąt cieszyńskich braciom Marcinowi i Jerzemu Logauom ze Starej Wsi, tworząc frydeckie państwo stanowe[7].
Miejscową parafię katolicką pw. św. Jerzego Męczennika założono jeszcze w XIV lub w pierwszej połowie XV wieku[8] i po raz pierwszy wzmiankowano w sprawozdaniu z poboru świętopietrza sporządzonym przez archidiakona opolskiego Mikołaja Wolffa w 1447 jako jedną z 51 w archiprezbiteracie cieszyńskim (pod nazwą Dobersey)[9].
W 1782 w Dobrej i pobliskich Dobracicach wybuchło powstanie chłopskie[10].
Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 257 budynkach w Dobrej na obszarze 881 hektarów mieszkało 1892 osób, co dawało gęstość zaludnienia równą 214,8 os./km². z tego 1830 (96,7%) mieszkańców było katolikami, 48 (2,5%) ewangelikami a 14 (0,7%) żydami, 1854 (98%) było czesko-, 22 (1,2%) niemiecko- a 10 (0,5%) polskojęzycznymi[11]. Do 1910 roku liczba mieszkańców wzrosła do 2069, z czego 2064 zameldowanych było na stałe, 2001 (96,7%) było katolikami, 53 (2,6%) ewangelikami, 15 (0,7%) żydami, 2033 (98,3%) czesko-, 25 (1,2%) niemiecko- a 6 (0,3%) polskojęzycznymi[12].
W lutym 1934 w trakcie antyczeskich rozruchów polscy bojówkarze zdewastowali miejscową czeską szkołę[10].
Zobacz też
edytuj- Dobrá u Frýdku-Místku – stacja kolejowa
Przypisy
edytuj- ↑ Český statistický úřad: Informativní počet občanů v ČR ve všech obcích, v obcích 3. typu a v městských částech. [w:] Počty obyvatel v obcích [on-line]. Ministerstvo vnitra České republiky, 2015-01-01. [dostęp 2015-04-08]. (cz.).
- ↑ Uchwała KSNG nr 5/2012 z dnia 30 maja 2012 r. Publikacja w formacie PDF
- ↑ Robert Mrózek: Nazwy miejscowe dawnego Śląska Cieszyńskiego. Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach, 1984, s. 59. ISBN 82-00-00622-2.
- ↑ Idzi Panic: Śląsk Cieszyński w średniowieczu (do 1528). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2010, s. 296. ISBN 978-83-926929-3-5.
- ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (online). [w:] www.dokumentyslaska.pl [on-line]. [dostęp 2013-07-22].
- ↑ H. Markgraf, J. W. Schulte: Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis. Breslau: Josef Max & Comp., 1889.
- ↑ Wacław Gojniczek: Urzędy książęce i ziemskie w ustroju księstwa cieszyńskiego (1477-1653). Katowice 2014, s. 128.
- ↑ I. Panic, 2010, s. 414
- ↑ Registrum denarii sancti Petri in archidiaconatu Opoliensi sub anno domini MCCCCXLVII per dominum Nicolaum Wolff decretorum doctorem, archidiaconum Opoliensem, ex commisione reverendi in Christo patris ac domini Conradi episcopi Wratislaviensis, sedis apostolice collectoris, collecti. „Zeitschrift des Vereins für Geschichte und Alterthum Schlesiens”. 27, s. 369-372, 1893. Breslau: H. Markgraf. (niem.).
- ↑ a b Piotr Nowicki: Beskid Śląsko-Morawski. Warszawa: PTTK "Kraj", 1997, s. 78. ISBN 83-7005-387-4.
- ↑ Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.).
- ↑ Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.).