Dioptryka

dział optyki badający załamywanie się światła

Dioptryka (gr. dioptriké, διοπτρική) – dział optyki zajmujący się badaniami zjawisk załamywania światła[1], szczególnie przez soczewki.

Termin ten wprowadził Johannes Kepler w swoim dziele z 1611 roku: Dioptryka, czyli dowód na to, jak obraz staje się widoczny dzięki nowo wynalezionemu teleskopowi (oryg. fr. Dioptrice seu demonstratio eorum quae visui & visibilibus propter Conspicilla ita pridem inventa accident)[2].

Z tego powodu refraktory, czyli teleskopy używające do obrazowania soczewek są czasami nazywane teleskopami dioptrycznymi[3]. W tym samym kontekście mówi się także o obiektywach dioptrycznych, które wykorzystują wyłącznie soczewki (a nie lustra, czy kombinacje luster i soczewek)[4].

Za badania dioptryki oka, w roku 1911 Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny otrzymał Allvar Gullstrand[5].

Przypisy

edytuj
  1. dioptryka, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-02-23].
  2. Piotr Błaszczyk i Kazimierz Mrówka: Wstęp. W: Kartezjusz: Dioptryka. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, 2018, s. vi. ISBN 97883-242-3405-9.
  3. Chevalier, M.. Description of a dioptric telescope, and of a micrometrical lunette. „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”. 5, s. 111-114, 1841-05. (ang.). 
  4. J. James: Light microscopic techniques in biology and medicine. Springer Science & Business Media, 2016, s. 57. ISBN 978-94-010-1414-4.
  5. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1911. Nobel Foundation. [dostęp 2009-10-07]. (ang.).