Dantrolen

Dantrolen (łac. Dantrolenum) – organiczny związek chemiczny zbudowany z pierścieni hydantoiny, furanu i p-nitrofenolu. Stosowany jako lek działający rozkurczowo na mięśnie szkieletowe.

Dantrolen

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) 1-[{5-(4-nitrofenylo)furan-2-ylo}metylidenamino]imidazolidyno-2,4-dion Inne nazwy i oznaczenia 1-[5-(4-nitrofenylo)furfurylidenamino]hydantoina
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C14H10N4O5
Masa molowa	314,25 g/mol
Identyfikacja
Numer CAS	7261-97-4
PubChem	6914273
DrugBank	DB01219
SMILES C1C(=O)NC(=O)N1N=CC2=CC=C(O2)C3=CC=C(C=C3)[N+](=O)[O-]
Właściwości Rozpuszczalność w wodzie 146 mg/l Temperatura topnienia 279–280 °C logP 1,7 Kwasowość (pKa) 7,5
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów sól sodowa Substancja w tej postaci nie jest klasyfikowana jako niebezpieczna według kryteriów GHS (na podstawie podanej karty charakterystyki). Europejskie oznakowanie substancji oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne sól sodowa Substancja w tej postaci nie jest klasyfikowana jako niebezpieczna według europejskich kryteriów (na podstawie podanej karty charakterystyki). Numer RTECS MU3874000 Dawka śmiertelna LD50 7400 mg/kg (szczur, doustnie)
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC	M03 CA01
Stosowanie w ciąży	kategoria C
Farmakokinetyka Działanie miorelaksujące Biodostępność 70% Okres półtrwania 4–8,7 h Wiązanie z białkami osocza i tkanek znaczne Metabolizm wątrobowy Wydalanie z moczem i kałem
Uwagi terapeutyczne Drogi podawania doustnie, dożylnie

Mechanizm działania

Lek działa rozkurczająco na mięśnie szkieletowe poniżej płytki motorycznej bezpośrednio na miofibryle. Hamuje wydostawanie się zmagazynowanych w siateczce śródplazmatycznej jonów wapnia (Ca²⁺), niezbędnych do powstania skurczu mięśnia. W rezultacie nie dochodzi do łączenia się wapnia z troponiną, która jest połączona z aktyną i tropomiozyną. Uniemożliwia to przyłączenie się główek miozyny do aktyny i wzajemnego przemieszczenia się włókien względem siebie.

Farmakokinetyka

Po podaniu doustnym słabo wchłania się z przewodu pokarmowego. Ulega metabolizmowi w wątrobie. Wydalany głównie przez nerki w postaci zmetabolizowanej. Okres połowicznej eliminacji po podaniu dożylnym wynosi 4-8 h, po podaniu doustnym 8,7 h.

Wskazania

• spastyczne skurcze mięśni spowodowane uszkodzeniem górnego neuronu ruchowego (do 25 mg raz dziennie)
• hipertermia złośliwa (dożylnie, profilaktycznie przed zabiegiem 1 mg/kg, leczniczo 2,5 mg/kg masy ciała)
• złośliwy zespół neuroleptyczny – powikłanie występujące głównie u osób leczonych lekami neuroleptycznymi

Działania niepożądane

• ospałość
• zawroty głowy
• biegunka
• zaburzenie oddychania
• bóle brzucha
• podwójne widzenie
• utrata apetytu
• zaburzenia mowy
• hepatotoksyczność wywołana idiosynkrazją (wytwarzaniem przeciwciał przeciwko hepatocytom), szczególnie u kobiet powyżej 35 lat

Postacie handlowe

• Dantamacrin – kapsułki, zawiesina
• Dantrium – kapsułki
• Dantrolen – ampułki, fiolki

Bibliografia

• Waldemar Janiec, Jolanta Krupińska: Farmakodynamika, podręcznik dla studentów farmacji, wydanie V. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2002, s. 155-156. ISBN 83-200-2646-6.
• Danysz A, Kompendium farmakologii i farmakoterapii. Wrocław: Urban & Partner; 2002 ISBN 83-87944-82-3

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.