Długi Marsz (rakieta)

chińska rodzina rakiet nośnych

Długi Marsz (chiń. upr. 长征系列运载火箭; chiń. trad. 長征系列運載火箭; pinyin Chángzhēng xìliè yùnzài huǒjiàn, Chang Zheng; ang. Long March Długi Marsz) – rodzina rakiet nośnych użytkowanych przez Chińską Republikę Ludową, zaprojektowanych pod auspicjami China Aerospace Science and Technology Corporation, głównie przez Chińską Akademię Techniki Rakiet Nośnych (ang. China Academy of Launch Vehicle Technology). Ich nazwa nawiązuje do Długiego Marszu, wydarzenia historycznego w trakcie XX-wiecznej chińskiej wojny domowej między wojskami komunistycznymi a Kuomintangiem. Stosuje się skróty CZ (Chang Zheng) lub LM (od ang. Long March).

Start rakiety CZ 3B
Model Lata użytkowania Liczba startów
(w tym nieudanych)
Liczba stopni Wysokość
(m)
Maks. średnica
(m)
Masa startowa
(t)
Ciąg startowy
(kN)
Udźwig
(LEO, t)
Udźwig
(GTO, t)
Chang Zheng 1 1970-1971 3 (1) 3 29,86 2,25 81,6 1020 0,30 -
Chang Zheng 1D 1995-2002 3 (1) 3 28,22 2,25 81,1 1101 0,93 -
Chang Zheng 2A 1974-1978 3 2 31,17 3,35 190 2786 1,80 -
Chang Zheng 2C od 1975 45 (1) 2 35,15 3,35 192 2786 2,40 -
Chang Zheng 2D od 1992 33 (0) 2 33,667 (bez osłony) 3,35 232 2962 3,10 -
Chang Zheng 2E 1990-1995 7 (2) 2 + 11 49,686 7,85 462 5923 9,50 3,50
Chang Zheng 2F od 1999 13 (0) 2 + 11 58,34 7,85 480 5923 8,40 3,37
Chang Zheng 3 1984-2000 14 (1) 3 43,8 3,35 202 2962 5,00 1,50
Chang Zheng 3A od 1994 25 (0) 3 52,52 3,35 241 2962 8,50 2,600
Chang Zheng 3B od 1996 40 (1) 3 + 11 54,838 4,00 426 5924 12,00 5,10
Chang Zheng 3C od 2008 15 (0) 3 + 12 55,638 7,85 345 4443 ? 3,80
Chang Zheng 4A 1988-1990 2 (0) 3 41,9 3,35 249 2962 4,000 (SSO)
1,50
Chang Zheng 4B od 1999 29 (1) 3 44,1 3,8 254 2971 4,20 (SSO)
2,20
Chang Zheng 4C od 2006 20 (1) 3 45,58 3,35 248 2971 4,20 (SSO)
2,80
Chang Zheng 5
(rodzina)
od 2016 2 (1) 3 33,0 - 62,0 5 82 - 869   1,50 - 25,00 6,00 - 14,00
Chang Zheng 6 od 2015 1 (0) 3 29,0 3,35 103 1188   (SSO)
1,08
Chang Zheng 6A od 2022 1 (0) 50 3,35
Chang Zheng 7 od 2016 2 2 57,0 3,35 582   13,0 7,00
Chang Zheng 7A od 2020 2 (1) 3 60,13 3,35 573   7,00
Chang Zheng 8 od 2020 1 2 + 12 50,3 3,35 573 4800 7,6 2,5
Chang Zheng 9 od ok. 2030 3 ponad 100 8–10     130,0  
Chang Zheng 11 od 2015 2 (0) 4 20,8 ok. 2 58   0,7 (SSO)
0,35

1 - cztery silniki boczne; 2 - dwa silniki boczne

2A 2C 2D 2E 2F 3 3A 3B 3C 4A 4B 4C 5 7

Linki zewnętrzne

edytuj
  • Mark Wade: CZ. [w:] Encyclopedia Astronautica [on-line]. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).