Dół skrzydłowo-podniebienny

Dół skrzydłowo-podniebienny (łac. fossa pterygopalatina) – w anatomii człowieka wąska przestrzeń o kształcie odwróconej trójściennej piramidy (odwróconej kropli)^[1]^[2], schowana głęboko pomiędzy kośćmi czaszki. Jest położona pomiędzy szczęką a kością klinową^[3].

Boczna powierzchnia twarzoczaszki (strona lewa). Widoczna szczelina pomiędzy szczęką (kolor zielony) a kością klinową (kolor żółty) – szczelina skrzydłowo-szczękowa *Pterygomaxillary fissure*, bezpośrednio za którą znajduje się dół skrzydłowo-podniebienny

Ograniczenia

góra: trzon kości klinowej
przód: trzon szczęki i wyrostek oczodołowy kości podniebiennej
tył: wyrostek skrzydłowaty kości klinowej i skrzydło większe kości klinowej
bok: stanowi go szczelina skrzydłowo-szczękowa (szczelina skrzydłowo-podniebienna), którą dół skrzydłowo-podniebienny łączy się w kierunku bocznym z dołem podskroniowym
przyśrodkowo: blaszka pionowa kości podniebiennej
dół: jest znacznie zwężony i przechodzi w kanał podniebienny większy^[3]^[2]

Zawartość i połączenia

Dół skrzydłowo-podniebienny zawiera elementy anatomiczne:

zwój skrzydłowo-podniebienny
nerw szczękowy, czyli druga gałąź nerwu trójdzielnego
tętnica szczękowa wraz z gałęziami odcinka trzeciego (i częściowo drugiego)

Dół skrzydłowo-podniebienny łączy się z innymi przestrzeniami twarzoczaszki poprzez liczne otwory i kanały:

otwór klinowo-podniebienny – zawiera tętnicę klinowo-podniebienną (←tętnica szczękowa) i gałązki nosowe tylne górne (łac. rami nasales posteriores superiores) (←zwój skrzydłowo-podniebienny). Prowadzi do jamy nosowej
szczelina oczodołowa dolna – łączy dół skrzydłowo-podniebienny z oczodołem
otwór okrągły – zawiera nerw szczękowy i prowadzi do środkowego dołu czaszki
kanał skrzydłowy – leży on u podstawy wyrostka skrzydłowatego kości klinowej. Zawiera nerw kanału skrzydłowego i naczynia skrzydłowe. Prowadzi na zewnętrzną i wewnętrzną powierzchnię podstawy czaszki
kanał podniebienno-pochwowy – łączy on dół skrzydłowo-podniebienny z dolną powierzchnią podstawy czaszki
kanał podniebienny większy – zawiera nerw podniebienny większy (←zwój skrzydłowo-podniebienny) i naczynia podniebienne większe: żyłę i tętnicę (←tętnica podniebienna zstępująca). Kanały podniebienne wychodzą na masyw kostny kości podniebiennej, łącząc dół skrzydłowo-podniebienny z jamą ustną
szczelina skrzydłowo-szczękowa, szczelina skrzydłowo-podniebienna – zawiera tętnicę szczękową i jak wspomniano łączy się z dołem podskroniowym^[3]^[2]

Przypisy

↑ Jan Mikusek, Konstanty Ślusarczyk: Anatomia topograficzna: dla studentów stomatologii. Katowice: Śląska Akademia Medyczna, 1997, s. 56–57. ISBN 83-902300-5-4.
↑ ^a ^b ^c Richard L.R.L. Drake Richard L.R.L., A. WayneA.W. Vogl A. WayneA.W., Adam W.M.A.W.M. Mitchell Adam W.M.A.W.M., Gray anatomia. Podręcznik dla studentów. T. 3, wyd. IV, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2020, s. 161–168, ISBN 978-83-66548-16-9 .
↑ ^a ^b ^c AdamA. Bochenek AdamA., MichałM. Reicher MichałM., Anatomia człowieka. Tom I. Anatomia ogólna. Kości, stawy i więzadła, mięśnie, wyd. XIII, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019, s. 424–425, ISBN 978-83-200-4323-5 .

Linki zewnętrzne

Topografia i schemat połączeń dołu skrzydłowo-podniebiennego. iris3.med.tufts.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-21)].

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[Slusarczyk1997-1] Jan Mikusek, Konstanty Ślusarczyk: Anatomia topograficzna: dla studentów stomatologii. Katowice: Śląska Akademia Medyczna, 1997, s. 56–57. ISBN 83-902300-5-4.

[Gray2020-2] Richard L.R.L. Drake Richard L.R.L., A. WayneA.W. Vogl A. WayneA.W., Adam W.M.A.W.M. Mitchell Adam W.M.A.W.M., Gray anatomia. Podręcznik dla studentów. T. 3, wyd. IV, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2020, s. 161–168, ISBN 978-83-66548-16-9 .

[Bochenek2019-3] AdamA. Bochenek AdamA., MichałM. Reicher MichałM., Anatomia człowieka. Tom I. Anatomia ogólna. Kości, stawy i więzadła, mięśnie, wyd. XIII, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019, s. 424–425, ISBN 978-83-200-4323-5 .

[1]

[2]

[3]