Czesław Żak (kompozytor)

Czesław Żak (ur. 19 czerwca 1895 w Częstochowie, zm. 31 lipca 1959 w Warszawie) – polski muzyk i kompozytor.

Życiorys

Urodził się 19 czerwca 1895 w Częstochowie, w rodzinie Jana i Ludwiki z Hartmanów. Ukończył 6-klasowe gimnazjum rosyjskie, następnie studia kompozytorskie u prof. R. Statkowskiego i K. Szymanowskiego (kompozycja), S. Barcewicza (skrzypce), w Warszawie. W 1920 ochotniczo służył w Wojsku Polskim. Pobierał nauki u prof. P. Dukasa (kompozycja) w Ecole Normale de Musique w Paryżu. Udzielał się muzycznie w paryskich lokalach „Cafe de la Paix” i „Grand Grill Room”. W 1927 założył orkiestrę jazzbandową „L’Orchestre Symphonique se Transformant en Jazz” wykonującą muzykę rozrywkową z elementami jazzu.

Dyrygent własnej orkiestry tanecznej, nagrodzonej dyplomem uznania na konkursie w Warszawie (1933). Kompozytor muzyki poważnej, ludowej i rozrywkowej. Autor szkoły na akordeon. W okresie międzywojennym działacz Związku Zawodowego Muzyków Rzeczypospolitej, m.in. dwukrotnie wiceprezes zarządu głównego, sekretarz, skarbnik, członek zarządu. Także prezes komisji kwalifikacyjnej Centralnego Związku Artystów Rewiowych. Członek zarządu sekcji B ZAIKS-u.

Po wojnie, w latach 40. i 50., członek władz ZAKR-u.

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Bródnowskim (kwatera 84B-1-2)^[1].

Twórczość

Wariacje Symfoniczne, (1924)
Wiesław, poemat symfoniczny (1927)
Z polskich gór, fantazja na orkiestrę (1937)
W zielonym gaiku, na orkiestrę symfoniczną (1950)
Dziwożona, poemat symfoniczny,
Rondo all' antico (na fortepian solo lub orkiestrę symfoniczną) (1927)
Suita polska (na orkiestrę)
Przedwiośnie (serenada)
Suity regionalne (cykl)
Na fortepian: Illusions valse lente, Le papillon vollant intermezzo, Syncopating boys
liczne utwory w rytmach ludowych, m.in. Bałamutka (polka), Z przytupem (polka), Krakowiaki, tanecznych, m.in. Miodowe dni (walc), Złudzenie (walc) i piosenki (do słów M. Wereszczyńskiej, E. Reja, J. Stawicza, Ref-Rena, a po wojnie Z. Drabika, M. Ochorowicza i in.).

Piosenki

Mój sen o tobie (sł. Zbigniew Drabik), 1946
Pedro (Zbigniew Drabik), 1946
Mazowieckie noce (Michał Ochorowicz), 1948
Zakopane (Michał Ochorowicz), 1949
Zgaduleńka (Tadeusz Urgacz), 1955
Ręce (Kazimierz Winkler), 1955
Malwy (Stanisław Ryszard Dobrowolski), 1956
Ballada o starej jabłoni (Bolesław Gordon), 1958
Na katarynce (Helena Kołaczkowska), 1958

Ordery i odznaczenia

Złoty Krzyż Zasługi (11 lipca 1955)^[2]
Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[3]

Złoty Medal uzyskany przez Czesława Żaka na Konkursie Orkiestr Jazzowych w Warszawie (1933)

Awers medalu
Rewers medalu

Przypisy

↑ Cmentarze Bródzieńskie [online], brodnowski.grobonet.com [dostęp 2023-11-09] .
↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwałą Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

Bibliografia

Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 365. [dostęp 2021-12-08].
Słownik muzyków polskich pod red. J. Chomińskiego, t. 2., Wyd. PWM, Kraków 1967.
Był jazz - Krzyk jazz-bandu w międzywojennej Polsce, autor: Krzysztof Karpiński, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2014.

[1] Cmentarze Bródzieńskie [online], brodnowski.grobonet.com [dostęp 2023-11-09] .

[2] M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.

[3] M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwałą Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

[1]

[2]

[3]