Czapka studencka

Czapka studencka – czapka o ściśle określonym wzorze, którą mają prawo nosić studenci uczelni.

W odróżnieniu od dekli, których wzory ustalają korporacje studenckie i mogą je nosić tylko ich członkowie, czapki studenckie są przeznaczone dla wszystkich studentów określonej uczelni, a ich wzory ustala tradycja, samorządy studenckie lub specjalne jednostki samej uczelni. Często uczelnie mają ogólny wzór czapki a barwy jej elementów są różne dla różnych jej wydziałów^[1].

W Polsce

Czapki studenckie używane w Polsce są nieco większe od dekli i w odróżnieniu od nich zwykle nie mają okrągłego kształtu, ale kształtowany przez zaszewki: od czterech (tzw. rogatywka – model charakterystyczny dla czapek krakowskiego Bratniaka) do ośmiu^[2]. Czapki studenckie nie mają oryginalnie haftu. Te są charakterystyczne dla korporacji albo gildii studenckich^[3]. Zgodnie z przedwojenną tradycją sznurek czapek studenckich jest złoty, w odróżnieniu od srebrnych, przysługujących gimnazjum^[2].

Uniwersytet Jagielloński^[4]

Kolory czapek studenckich UJ:

Czapka studencka Wydziału Prawa i Administracji UJ

Wydział Prawa i Administracji – czarny
Wydział Lekarski – bordowy
Wydział Farmaceutyczny – bordowy z granatowym otokiem
Wydział Nauk o Zdrowiu – bordowy z czarnym otokiem
Wydział Filozoficzny – srebrny szary
Wydział Historyczny – niebieski
Wydział Filologiczny – granatowy
Wydział Polonistyki – granatowy z niebieskim otokiem
Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej – fioletowy
Wydział Matematyki i Informatyki – fioletowy z granatowym otokiem
Wydział Chemii – żółty
Wydział Biologii – zielony
Wydział Geografii i Geologii – szmaragdowy
Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej – brązowy
Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych – karminowy
Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii – écru
Międzywydziałowe Indywidualne Studia Humanistyczne – srebrny szary z granatowym otokiem

Inne polskie uczelnie^[5]

W nawiasie podano kolor czapki, za dwukropkiem kolor otoku.

Uniwersytet Warszawski (BIAŁA): amarantowy.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań (BIAŁA): fiolet – w. filolog.; niebieski – histor.; czerwony – mat.-fiz.-chem.; zielony – BiNoZ; czarny – prawo; popielaty – nauk. społ.
Uniwersytet im. M. Kopernika, Toruń (BIAŁA): biało-czerwono-czarny.
Politechnika Krakowska (POPIELATY): granat – architektura; czerwony –mech.; czarny – budowlany.
Politechnika Warszawska (BRĄZ-WIŚNIA, ośmiokątna)
Politechnika Poznańska (CIEMNOWIŚNIOWA): niebieski, sznurki: zielony – bud. ląd.: niebieski – chemia; popielaty – elektryczny; granatowy – budowa maszyn; żółty – maszyny rolnicze i pojazdy.
Akademia Górniczo Hutnicza (CZARNY): zielony – pion górniczy; czerwony – pion hutniczy; niebieskie – inne.
Akademia Medyczna, Kraków (BORDO): bordo – w. lekarski; granatowy – w. farmacji.
Akademia Medyczna, Warszawa (BIAŁA): czarno-czerwono-czarny – w. lekarskie; czarno-żółto-czarny – w. farmacji.
Akademia Medyczna, Poznań (BIAŁA): granatowy.
Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice (BIAŁA), sznurek biały: bordowy – w. lekarski z o. lekarsko-dentystycznym w Zabrzu i w. lekarski w Katowicach; fioletowy – w. farmaceutyczny z o. med. laboratoryjnej; granatowy – w. nauk o zdrowiu; zielony – w. zdrowia publicznego.
Akademia Rolnicza, Kraków (BRĄZ): żółty – w. ogrodniczy; bordo – zootechniczny; jasnozielony – w. rolno-techn. i żywienia; granatowy – w. techn. i energet. roln.; błękit – w. melioracji i geodezji.
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego – AR, Warszawa (BEŻ – aksamitna okrągła): beżowo-granatowy – w. zootechniki i weterynarii; beżowo-zielony – w. leśny, techn. drewna, techn. roln.; beżowy – w. rolny, ek. rolnej, techn. żywienia; beżowo-czerwony – w. ogrodniczy; beżowo-niebieski – w. melioracji.
Akademia Rolnicza, Poznań (BIAŁA): zielony.
Akademia Ekonomiczna, Kraków (ZIELONA): bordo.
Akademia Ekonomiczna, Poznań (CIEMNOZIELONY): biało-czerwony.
Szkoła Główna Planowania i Statystyki, Warszawa (ZIELONY – aksamitna okrągła): zielono-biało-czerwona, sznurek złoty.
AWF, Kraków (BŁĘKIT): bordo.
AWF, Warszawa (CIEMNOWIŚNIOWY): czarny.
PWST, Kraków (CZARNA): brązowy.
KUL, Lublin (CZARNA) brak otoku.
ATK, Warszawa (BIAŁA): granatowy – filozofia; fiolet – teologia, czarny – prawo.

Czapki studenckie w Europie

Francja – La Faluche(inne języki)
Belgia – La Penne, La Calotte(inne języki), Alto, Bierpet
Włochy – Goliardia
Kraje skandynawskie – Studentmössa

Przypisy

↑ Tadeusz Hessel: Czapkowy skrypt: część 1: Historia reaktywacji czapki marzec 2009 – dzisiaj. [dostęp 2012-06-16].
↑ ^a ^b Barbara Lovell: Czapki studenckie – moda czy obyczaj?. [dostęp 2021-07-27].
↑ Gildia Akademicka Piusa XI. [dostęp 2021-07-27].
↑ Patryk Tomala: Czapki studenckie UJ – album. [dostęp 2012-06-16].
↑ Franciszek Penczek. Na Bakier. „ITD – tygodnik studencki”, 1985-12-22.

[1] Tadeusz Hessel: Czapkowy skrypt: część 1: Historia reaktywacji czapki marzec 2009 – dzisiaj. [dostęp 2012-06-16].

[przekroj.pl-2] Barbara Lovell: Czapki studenckie – moda czy obyczaj?. [dostęp 2021-07-27].

[3] Gildia Akademicka Piusa XI. [dostęp 2021-07-27].

[4] Patryk Tomala: Czapki studenckie UJ – album. [dostęp 2012-06-16].

[5] Franciszek Penczek. Na Bakier. „ITD – tygodnik studencki”, 1985-12-22.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]