Częstochowa Stradom

stacja kolejowa

Częstochowa Stradom – druga co do wielkości stacja kolejowa Częstochowy, położona w dzielnicy Podjasnogórska (do 2004 roku w dzielnicy Stradom)[3]. Dworzec kategorii „A” (aglomeracyjny)[4].

Częstochowa Stradom
Ilustracja
Budynek dworca od strony peronów (2015 r.)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Częstochowa

Lokalizacja

Podjasnogórska

Poprzednie nazwy

Stradom, Tschenstochau Stradom

Rodzaj

Stacja kolejowa

Dane techniczne
Liczba peronów

2 (wysokie)[1][2]

Liczba krawędzi
peronowych

3[1]

Kasy

czynne[2]

Linie kolejowe
Położenie na mapie Częstochowy
Mapa konturowa Częstochowy, w centrum znajduje się punkt z opisem „Częstochowa Stradom”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Częstochowa Stradom”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Częstochowa Stradom”
Ziemia50°47′51,30″N 19°06′26,40″E/50,797583 19,107333

W roku 2018 stacja obsługiwała 1000–1500 pasażerów na dobę.

Ruch pasażerski

edytuj
Rok Wymiana pasażerska na dobę
2018[5] 1 000-1 500
2022[6] 1300

Gmach stacyjny

edytuj

Budynek dworca jest dwubryłowy. Budynek jest podpiwniczony, główna część gmachu jest trzykondygnacyjna, po wschodniej stronie znajduje się jednokondygnacyjna dobudówka kotłowni. Budynek wzniesiono z otynkowanej cegły, część budynku olicowano płytami z piaskowca; strop budynku jest żelbetowy. Od wewnątrz ściany wybudowano z użyciem cegły ceramicznej i zaprawy wapiennej, otynkowano. Zadaszenie drewniane kryte blachą. Kubatura budynku to 7756 m³, a powierzchnia użytkowa pomieszczeń – 1466 m²[7].

Obecnie w jego budynku siedzibę ma też Muzeum Historii Kolei[8], bufet i firma usługowa[9].

Historia

edytuj

W 1903 roku, gdy uruchomiono linię kolejową Częstochowa–Herby, w pobliżu ul. Kościelnej (obecnie Loretańskiej) wybudowano dworzec Stradom (jego budynek nie zachował się). Osiem lat później (1911), gdy linię tę przedłużono do Kielc i przekuto na szerokotorową, przeniesiono dworzec w dzisiejsze miejsce[8]. Po II wojnie światowej budynek podwyższono o jedno piętro, zlikwidowano wieżę i otynkowano ceglano-kamienną elewację. Przed VI Światowym Dniem Młodzieży (1991) przebudowano hol, zaś portal wejściowy od strony miasta obłożono piaskowcem[9].

Przy dworcu znajduje się budynek nastawni postawionej w latach 80 XX wieku z myślą o uruchomieniu urządzeń przekaźnikowych. Pod koniec roku 2003 usunięto mechaniczne urządzenia sterowania ruchem i zastąpiono je umieszczonym w nastawni systemem komputerowym[1]. W 1991 roku perony wyposażono w pragotronowy system informacji pasażerskiej, a ściany poczekalni wyłożono piaskowcem[2]. We wrześniu 2009 zamknięto kasę[1].

W 2009 roku na stacji odkryto ludzkie szczątki, które najprawdopodobniej pochodzą z czasów II wojny światowej. 7 lipca śledczy Instytutu Pamięci Narodowej poinformowali o odnalezieniu 4 szkieletów. W odkrytych grobach pochowano najprawdopodobniej ludzi zmarłych wskutek nieludzkiego traktowania podczas transportu kolejowego[10]. Kolejne badania prowadzone w maju i sierpniu 2010 roku określiły liczbę odkrytych ofiar na szesnaście[11]. Pochowano je we wspólnym grobie na Cmentarzu Komunalnym przy ul. Radomskiej.

W lutym 2013 roku PKP SA rozpisały przetarg na projekt remontu dworca, przetarg na prace budowlane zapowiedziano natomiast na koniec tego samego roku. Wstępna data zakończenia prac budowlanych nie została podana – miało ono nastąpić już po uruchomieniu protezy koniecpolskiej. Plany remontu dworca obejmowały wymianę dachu, okien, drzwi, instalacji wodnej, kanalizacyjnej i elektrycznej oraz remont parkingu i elewacji wraz z montażem iluminacji nocnej, nową aranżację holu dworcowego obejmującą jego powiększenie i wyposażenie w wyświetlacze ciekłokrystaliczne oraz przebudowę toalet na przystosowane dla osób niepełnosprawnych[9]. Pod koniec grudnia 2013 roku PKP SA zrezygnowały z remontu dworca z powodu rezygnacji Miejskiego Zarządu Dróg i Transportu z przejęcia budynku i braku możliwości komercyjnego zagospodarowania obiektu oraz jego stosunkowo dobrego stanu technicznego. Plany remontowe ograniczono do odnowienia peronów, które zrealizowały PKP Polskie Linie Kolejowe[12]. W sierpniu 2014 roku ponownie otwarto temat remontu budynku dworca, obejmującego odnowienie elewacji wraz z wymianą stolarki okiennej i drzwiowej, remont dachu, holu dworca, kas biletowych i toalet wraz z budową parkingu przystosowanego dla osób niepełnosprawnych[13]. W ramach prac wykonano termomodernizację elewacji, wymieniono dach, wyremontowano toalety, odświeżono wnętrze budynku i wyposażono poczekalnię w ławki. W budynku pojawiła się także kasa PKP IC. W ramach prac wybudowano od nowa perony, zamontowano na nich wiaty, ławki tablice z rozkładami jazdy. W czasie remontu peron pierwszy skrócono z 340 do 180 m, a peron drugi z 400 do 350 metrów[2].

14 grudnia 2014 na stacji Częstochowa Stradom zaczęły się zatrzymywać pociągi kategorii Express InterCity Premium obsługiwane składami ED250 Pendolino[14].

W październiku 2015 r. PKP PLK zapowiedziały[15] budowę tunelu do peronu 2, zadaszenie peronów i przejścia od hali dworca do wejścia do tunelu. Zgodnie z deklaracją inwestorską rozpisanie przetargu zaplanowano w styczniu 2016 roku, początek prac budowlanych w marcu, zakończenie do lipca 2016 roku[16]. Przetarg ogłoszono w połowie lutego 2016 r[17]. Prace rozpoczęły się pod koniec marca 2016 r[18]. Przed rozpoczęciem Światowych Dni Młodzieży (20 lipca) oddano do użytku tunel wraz z zadaszeniem części peronu 2[19], a zadaszenie peronu 1 oraz przejścia do budynku dworca ukończono jesienią 2016 roku[20]. Koszt inwestycji na stacji Stradom wyniósł 6,4 mln zł[19]. W 2021 r. PKP PLK powiększyły wiatę na peronie nr 2 o 50 m oraz dwie otwarte i przeszklone poczekalnie[21].

Galeria

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Częstochowa Stradom w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
  2. a b c d Dominik Wójcik: Częstochowa Stradom: Dworzec już gotowy, stacja niemalże. [w:] Rynek Kolejowy [on-line]. ZDG TOR Sp. z o.o., 2014-12-26. [dostęp 2015-01-02]. (pol.).
  3. UCHWAŁA Nr 318/XXVIII/2004 Rady Miasta Częstochowy z dnia 15 marca 2004 r. w sprawie utworzenia Dzielnic oraz nadania im Statutów.
  4. Michał Hyra: Mamy w Częstochowie dworzec klasy premium. Ale nie jest to Stradom. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2015-08-19. [dostęp 2015-08-21]. (pol.).
  5. Wymiana pasażerska – Dane o stacjach 2018. [w:] utk.gov.pl [on-line]. [dostęp 2020-01-28].
  6. Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
  7. Departemnt Inwestycji PKP SA: SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA POSTĘPOWANIA O UDZIELENIE ZAMÓWIENIA PUBLICZNEGO W TRYBIE PRZETARGU NIEOGRANICZONEGO NA OPRACOWANIE DOKUMENTACJI PROJEKTOWEJ PRZEBUDOWA DWORCA KOLEJOWEGO CZĘSTOCHOWA STRADOM. Polskie Koleje Państwowe SA. [dostęp 2013-03-23]. (pol.).
  8. a b Historia kolejowych podróży z Częstochowy. Onet.Wiadomości. (pol.).
  9. a b c Tomasz Haładyj: Czekając na szybki pociąg Pendolino, remontujemy zapyziały dworzec Stradom. [w:] Gazeta Wyborcza Częstochowa [on-line]. Gazeta.pl, 2013-03-01. [dostęp 2013-03-22]. (pol.).
  10. onet.pl – Masowe groby na dworcu PKP. Onet.Wiadomości. [dostęp 2015-06-14]. (pol.).
  11. Częstochowa/ Zakończona ekshumacja przy dworcu Stradom. [w:] PAP [on-line]. Dzieje.pl - portal historyczny, 23-08-2010. [dostęp 2013-03-22]. (pol.).
  12. Tomasz Haładyj: Dworzec kolejowy na Stradomiu będzie musiał obejść się bez remontu. Gazeta.pl Częstochowa, 2013-12-30. [dostęp 2014-03-08]. (pol.).
  13. Odnowią dworzec na przyjazd Pendolino. [w:] Kurier Kolejowy [on-line]. 2014-08-22. [dostęp 2014-08-24]. (pol.).
  14. Pendolino w Częstochowie. Na nowy pociąg czekał wyremontowany dworzec na Stradomiu. dziennikzachodni.pl, 2014-12-14. [dostęp 2016-09-06].
  15. Michał Hyra: Częstochowski dworzec Stradom zmieni się nie do poznania. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2015-10-28. [dostęp 2015-10-28]. (pol.).
  16. Częstochowa Stradom. Tunel pod torami jest niezbędny [ZDJĘCIA]. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2015-12-14. [dostęp 2015-12-14]. (pol.).
  17. Jakub Madrjas, Częstochowa Stradom: Jest przetarg na tunel pod torami [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2016-02-13].
  18. PKP Częstochowa. Już kopią tunel na Stradomiu [ZDJĘCIA] [online], czestochowa.wyborcza.pl [dostęp 2016-03-25].
  19. a b Michał Hyra, Przygotowania do ŚDM. Tunel pod torami na dworcu Częstochowa Stradom już gotowy [online], czestochowa.wyborcza.pl, 19 lipca 2016 [dostęp 2016-07-19].
  20. Częstochowa Stradom. Efektowna wiata na peronie 1 [online], czestochowa.wyborcza.pl, 21 października 2016 [dostęp 2016-10-21].
  21. Kolejarze na dworcu Częstochowa Stradom budują jeszcze większą wiatę dla pasażerów [online], czestochowa.wyborcza.pl, 27 lipca 2021 [dostęp 2021-07-28].

Linki zewnętrzne

edytuj
Częstochowa Stradom
Linia 61 KielceFosowskie (177,223 km)
   
Kucelinka (podg.)
odległość: 9,78 km
 
odległość: 5,74 km
Linia 700 Częstochowa Stradom – Częstochowa (2,542 km)
 
odległość: 2,204 km
Linia 702 Częstochowa Stradom – Częstochowa Towarowa (1,809 km)
 
odległość: 1,807 km