Cryptocephalus nitidus

	Cryptocephalus nitidus
	(Linnaeus, 1758)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Rodzina	stonkowate
Podrodzina	Cryptocephalinae
Plemię	Cryptocephalini
Podplemię	Cryptocephalina
Rodzaj	Cryptocephalus
Gatunek	Cryptocephalus nitidus
Synonimy
	Chrysomela nitida Linnaeus, 1758; Cryptocephalus romanus Weise, 1900;
	Chrysomela nitida Linnaeus, 1758; Cryptocephalus romanus Weise, 1900;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Cryptocephalus nitidus – gatunek chrząszcza z rodziny stonkowatych i podrodziny Cryptocephalinae.

Taksonomia

Gatunek ten po raz pierwszy został opisany w 1758 roku przez Karola Linneusza jako Chrysomela nitida^[1]^[2].

Morfologia

Chrząszcz o walcowatym ciele długości od 3,5 do 5 mm. Wierzchnia strona ciała jest nieowłosiona. Spód ciała jest gęsto owłosiony i wyraźnie punktowany. Ubarwienie wierzchu ciała jest metalicznie czarne z połyskiem granatowym lub mosiężnym. Cienkie i nitkowate czułki mają pierwsze cztery do pięciu członów koloru czerwonawożółtego. U samca na głowie żółte są: para małych, wypukłych plamek przyocznych na czole, nadustek oraz policzki aż po nasady czułków. U samicy jedyną żółtą częścią głowy jest nadustek. U samca tylko przednie odnóża są żółtoczerwone, zaś pozostałe ciemnobrunatne lub czarne, podczas gdy u samicy wszystkie pary odnóży są żółte, co najwyżej z przyciemnionymi udami pary środkowej i tylnej. Silnie wypukłe przedplecze ma krawędzie przednią i boczne listewkowato obrzeżone. Jego powierzchnia jest błyszcząca, o punktowaniu bardzo drobnym, bardzo płytkim i niezbyt gęstym. Powierzchnię pokryw gęsto pokrywają niezbyt głębokie punkty, które miejscami, zwłaszcza przy szwie, układają się w nieregularne rządki podłużne^[3].

Ekologia i występowanie

Siedliskami tego owada są skraje lasów, poręby, śródleśne drogi^[3]^[4]. i okolice wód^[4]. Do jego roślin pokarmowych należą: wierzba iwa, leszczyny, dęby, brzozy i głogi^[3]. W polskich warunkach klimatycznych owady dorosłe są aktywne od maja do sierpnia^[3]^[4].

Gatunek palearktyczny, znany z prawie całej Europy oprócz jej krańców południowych^[2]^[3]^[4]. Na północ przekracza koło podbiegunowe, a na wschód sięga za Ural^[3]^[4]. W Polsce jest rzadki, podawany z nielicznych stanowisk^[4].

Przypisy

↑ C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 374. (łac.).
↑ ^a ^b Cryptocephalus (Cryptocephalus) nitidus (Linnaeus, 1758). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2019-02-14].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Andrzej Warchałowski: Klucze Do Oznaczania Owadów Polski: cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera: z. 94 Stonkowate - Chrysomelidae. Część ogólna i podrodziny Donaciinae, Orsodacninae, Criocerinae, Clytrinae, Cryptocephalinae, Lamprosomatidae, Eumolpinae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1971.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Stonkowate – Chrysomelidae, część 1. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (16), 1990.

[Linnaeus-1] C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 374. (łac.).

[fe-2] Cryptocephalus (Cryptocephalus) nitidus (Linnaeus, 1758). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2019-02-14].

[Warchalowski-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Andrzej Warchałowski: Klucze Do Oznaczania Owadów Polski: cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera: z. 94 Stonkowate - Chrysomelidae. Część ogólna i podrodziny Donaciinae, Orsodacninae, Criocerinae, Clytrinae, Cryptocephalinae, Lamprosomatidae, Eumolpinae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1971.

[Burakowskietal-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Stonkowate – Chrysomelidae, część 1. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (16), 1990.

[1]

[2]

[3]

[4]