Zmróżka złocieniowa
Zmróżka złocieniowa[1] (Cryptocephalus bilineatus) – gatunek chrząszcza z rodziny stonkowatych i podrodziny Cryptocephalinae.
| Cryptocephalus bilineatus | |||
| (Linnaeus, 1767) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Podplemię | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj |
Cryptocephalus (Burlinius) | ||
| Gatunek |
Cryptocephalus (Burlinius) bilineatus | ||
| Synonimy | |||
| |||
Taksonomia
edytujGatunek po raz pierwszy został naukowo opisany w 1767 roku przez Karola Linneusza jako Chrysomela bilineata[2].
Morfologia
edytujChrząszcz o krępym, walcowatym ciele długości od 2 do 3 mm. Głowa u samicy czarna z parą żółtych plam między górnymi częściami oczu złożonych oraz żółtym nadustkiem, a u samca jest czarna z żółtą pręgą lub, u odmiany żółtej, z podobnym wzorem jak u samicy. Nitkowate czułki mają nasadowe połowy żółtoczerwone, a wierzchołkowe połowy czarne. Przedplecze jest czarne z żółto obrzeżonymi krawędziami bocznymi i przednią, czasem też z parą żółtych plamek przed tarczką, a niekiedy z żółtą barwą ograniczoną do tylnych kątów i wąskiego znaku na krawędzi przedniej. Powierzchnia przedplecza ma gęste, długie, głębokie, podłużne, w zagłębieniach matowe zmarszczki. Ubarwienie pokryw jest żółte z czarną smugą przyszwową i parą czarnych, równoległych do niej smug bocznych, które jednak nigdy nie dochodzą do wierzchołka pokryw. Czasem na pokrywach pojawiają się też przepaski poprzeczne i ich wzór przypominać zaczyna ten u C. elegantulus. Powierzchnię pokryw rzeźbią stosunkowo delikatne, czarno zabarwione punkty, formujące wyraźne, całkowicie regularne, trochę wgłębione rzędy. Odnóża są żółtoczerwonego koloru. Genitalia samca odznaczają smuklejszym wierzchołkiem płytki grzbietowej prącia niż w przypadku C. exiguus[3].
Ekologia i występowanie
edytujOwad ten preferuje suche siedliska o piaszczystym podłożu[1]. Spotykany jest na suchych łąkach[3], ugorach, przydrożach, śródlądowych wydmach, groblach i murawach kserotermicznych. Owady dorosłe aktywne są od maja do września, ze szczytem pojawu zwykle w sierpniu[1][4]. Jego rośliną żywicielską jest jastrun właściwy[3][4].
Gatunek palearktyczny o rozsiedleniu eurosyberyjskim[3][4]. W Europie znany jest z Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Liechtensteinu, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Rumunii, Mołdawii, Bułgarii, Słowenii, Serbii, Czarnogóry i Rosji[2]. Dalej na wschód sięga przez całą Syberię aż po Japonię[3][4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Cryptocephalus bilineatus – Zmróżka złocieniowa. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2020-12-07].
- ↑ a b Cryptocephalus (Burlinius) bilineatus (Linnaeus, 1767). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2020-12-07].
- ↑ a b c d e Andrzej Warchałowski: Klucze Do Oznaczania Owadów Polski: cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera: z. 94 Stonkowate - Chrysomelidae. Część ogólna i podrodziny Donaciinae, Orsodacninae, Criocerinae, Clytrinae, Cryptocephalinae, Lamprosomatidae, Eumolpinae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1971.
- ↑ a b c d B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Stonkowate – Chrysomelidae, część 1. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (16), 1990.