Cmentarz wojenny nr 220 – Klecie
Cmentarz wojenny nr 220 w Kleciach (niem. Kriegerfriedhof Nr. 220) – cmentarz wojenny z I wojny światowej, należący do grupy zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych. Znajduje się w miejscu średniowiecznego kościoła parafialnego i sanktuarium św. Leonarda. Stanowi jedno z miejsc pochówku poległych podczas walk pod Brzostkiem 7 maja 1915 r.
 nr rej. A-1143 z 31 marca 1992 r.[1]
| |
.jpg) Widok ogólny z kaplicą | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ cmentarza |
wojenny |
| Stan cmentarza |
nieczynny |
| Liczba pochówków |
238 |
| Liczba grobów |
190 |
| Data otwarcia |
1916 |
| Zarządca |
Urząd Gminy Brzostek |
| Architekt | |
Mapa cmentarza
| |
Położenie na mapie gminy Brzostek  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu dębickiego  | |
 49°51′57,0″N 21°25′04,5″E/49,865833 21,417917
| |
Położenie
edytujCmentarz wojenny nr 220 został założony na wzniesieniu wokół kapliczki w Kleciach, na terenie dawnego cmentarza parafialnego[2]. Zlokalizowany jest tuż przy granicy Brzostku[3]. Zachodnia część góruje nad przedłużeniem miejskiej ul. Węgierskiej[3][4], a od południa i północy oskarpowanie ziemi przy ogrodzeniu jest łagodniejsze, od wschodu przechodząc do wyrównania poziomu terenu[4]. Do bramy wejściowej prowadzi stroma alejka i betonowe schody[5][6]. Po obu stronach bramy rosły niegdyś dwie stare lipy[6].
Historia
edytuj.jpg)
Niewielkie wzgórze, na którym znajduje się cmentarz, było dawniej zajmowane przez kościół św. Leonarda (i otaczający go cmentarz), w XIII-XVI w. będący ważnym sanktuarium i ośrodkiem pielgrzymkowym. Został on rozebrany w 1818 r., a w jego miejscu wzniesiono w 1890 r. kaplicę, którą również poświęcono św. opatowi. Koszt jej budowy pokryto przez konkurencję parafialną, a materiały dostarczyła właścicielka klecieńskiego dworu, Honorata Pawłowska[2].
Cmentarz wojenny nr 220 (niem. Kriegerfriedhof Nr. 220[7]) powstał w 1916 r.[2] – data ta jest wyryta na murze[8]. Autorem projektu był Michael Matscheko Ritter von Glassner, twórca projektów cmentarzy w Bukowej i w Januszkowicach[9], a budową, w czasie której odnowiono także kaplicę, kierował Franz Nemec[4]. Cmentarz nr 220 stanowił jeden z kilkunastu cmentarzy utworzonych w okolicy dla poległych w czasie walk pod Brzostkiem żołnierzy. Budował je w latach 1916–1917 Oddział Grobów Wojennych w Krakowie, do prac zatrudniano jeńców wojennych, których nadzorowało wojsko austriackie. Klecie znajdowały się w V Okręgu „Pilzno”, obejmującym cały powiat pilzneński. Kierownictwo artystyczne powierzono tu Gustavowi Rossmannowi[9].
W dwudziestoleciu międzywojennym cmentarzami opiekował się Referat Grobownictwa Wojskowego Okręgowej Dyrekcji Robót Publicznych w Krakowie, a po II wojnie światowej większość z nich, pozbawiona opieki, została zdewastowana przez ludność, której niemieckie napisy kojarzyły się z okupacją hitlerowską. Cmentarz nr 220 był tu wyjątkiem. Społecznie opiekowali się nim Wiktoria i Piotr Nowiccy oraz Zofia Szynal, a później Zofia i Józef Serwińscy. Poza utrzymywaniem trawnika i kwiatów, Serwińscy wykonywali także własnym nakładem remonty. W 1987 r. naprawili uszkodzony mur i połamane krzyże, a w 1991 r. odnowili schody przed wejściem, częściowo przy użyciu materiałów dostarczonych przez Urząd Gminy w Brzostku (jedyna praca, za którą otrzymali wynagrodzenie). Za opiekę nad cmentarzami nr 220 i 222 zostali odznaczeni przez Austriacki Czarny Krzyż[2].
W l. 1996–1997 przeprowadzono remont kaplicy – odnowiono elewacje, wymieniono drewnianą stolarkę okienną i drzwiową oraz pokrycie dachu. Renowacja objęła także ogrodzenie i nagrobki żołnierzy. Kolejny remont w 2002 r. dotyczył ogrodzenia[3].
Zabytkiem zarządza Urząd Gminy Brzostek[7][10].
Pochowani
edytujW mogiłach spoczęło tu 143 żołnierzy walczących po stronie Austro-Węgier i 95 członków armii Imperium Rosyjskiego[a], którzy polegli lub zmarli wskutek ran 7 i 8 maja 1915 r. Zidentyfikowani żołnierzy austriaccy należeli do pułków: 21., 36., 59., 62. i 98.[5]
| Armia | Stopień wojskowy (pełniona funkcja) |
Imię | Nazwisko | Jednostka | Data śmierci |
|---|---|---|---|---|---|
| austro-węgierska | Inf.[b] | Anton | Adamek | I.R. 21[11] (I.R. 59[6])[c] |
7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Gallus | Aigner | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Gft.[d] | Bohuslau | Ander | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Franz | Anzengruber | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst.[e] | Josef | Bárta II | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Johann | Bichler | I.R. 59 | 8.05.1915 |
| austro-węgierska | Res. Inf.[f] | Alois | Bohác | I.R. 21 | 8.05.1915[11] (7.05.1915[6]) |
| austro-węgierska | Res. Inf. | Franz | Bouchner | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Josef | Briefeneder | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Franz | Brückner | I.R. 98 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Franz | Bubenstigner (Rubestinger) |
I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Josef | Bulis | I.R. 21 | 8.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Alois | Buttinger | I.R. 36 [I.R. 59] | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Josef | Čenkner | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Ferdinand | Dalecký | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Kpl.[g] | Josef | Daněk | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Engelbert | Degeneve | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Valentin | Döbl | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Gft. | Josef | Dopf | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Josef | Dopita | I.R. 21 | 8.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Wenzel | Doskočil | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Res. Inf. | Franz | Dubena | I.R. 21 | 8.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Anton | Dušek | I.R. 21 | 8.05.1915 |
| austro-węgierska | Res. Inf. | Johann | Dvořák | I.R. 21 | 8.05.1915 |
| austro-węgierska | Res. Inf. | Josef | Eberl | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Franz | Eckl | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Franz | Eichstil | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Mathias | Erkner | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Res. Inf. | Vinzenz | Faltejsek | I.R. 98 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Zgsf.[h] | Thadeus | Fauska | I.R. 98 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Johann | Fedoczak | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Johann | Feistauer | 7.05.1915 | |
| austro-węgierska | Lst. | Anton | Filip | I.R. 21 | 8.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Wenzel | Firoń | I.R. 21 | 8.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Franz | Flachberber | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Christian | Fritzenwanker | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Josef | Gerner | I.R. 59 [I.R. 36] |
10.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Andreas | Görög | I.R. 21 | 8.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Josef | Harner | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Franz | Havliček | I.R. 21 | 8.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Josef | Herzog | I.R. 59 | 9.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Georg | Hirtl | I.R. 59 | 8.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Georg | Homolya | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Wenzel | Honc | I.R. 36 | 9.05.1915 |
| austro-węgierska | Tamb.[i] | Wenzel | Hromádka | I.R. 98 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Karl | Hübelbauer | I.R. 21 | 8.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Franz | Hušek | I.R. 21 | 8.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Franz | Hütter | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | E. F. tit. Zgsf.[j] | Franz | Jahnei | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Franz | Janku | I.R. 98 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Josef | Jaroš | I.R. 21 | 8.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Franz | Jelinek | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Res. Inf. | Josef | Jirsa[11] (Jirska[6]) |
I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Anton | Kerber | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Franz | Kolomażnik | I.R. 36 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Wenzel | Kosina | I.R. 98 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Sebastian | Kotschthaler | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Jaroslaus | Koudelka | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Josef | Kovařik | I.R. 36 | 8.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Alois | Kral | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Josef | Král | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. Gft. | Josef | Kratochvil | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Karl | Kratzmann | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Johann | Krichhammer | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Josef | Kubat | I.R. 21 | 8.05.1915 |
| austro-węgierska | Gft. | Hubert | Langer | I.R. 98 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. tit. Gft. | Johann | Laubichler | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Gft. | Johann | Lechner | I.R. 59 | 8.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Alois | Leniček | I.R. 98 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Leopold | Lettner | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Johann | Likeš | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Andreas | Lipovics[11] (Lipowics[6]) |
I.R. 36 [I.R. 59] |
7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Wenzel | Louda | I.R. 36 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Res. Inf. | Franz | Machaty | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Eduard | Málek | I.R. 21 | 8.05.1915 |
| austro-węgierska | Res. Inf. | Wenzel | Malý | I.R. 21 | 8.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. tit. Gft. | Vinzenz | Marek | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Karl | Mayer | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Franz | Mayerhofer | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Filip | Michaliček | I.R. 21 | 8.05.1915 |
| austro-węgierska | Res. Inf. | Wenzel | Michoń | I.R. 36 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Josef | Morawetz | I.R. 36 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Josef | Müller | I.R. 98 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Anton | Myška | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Andreas | Neissl | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Gft. | Franz | Nemec | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Jaroslaus | Nešpor | I.R. 36 | 8.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. tit. Gft. | Tobias | Nicka | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | August | Nowak | I.R. 59 | 8.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Josef | Olexa | I.R. 36 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Josef | Paluśka | I.R. 36 | 12.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Georg | Pavlas | I.R. 21 | 8.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Wenzel | Pekar | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Franz | Pelica | I.R. 98 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. tit. Gfr. | Franz | Petera | I.R. 98 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Obltn.[k] | Albin | Pfoser | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Georg | Pichler | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | E. F. tit. Zgsf. | Hermann | Plankensteiner | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Stefan | Podwics | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Josef | Polivka | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Johann | Postolka | I.R. 36 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | E. F. Zgsf. | Wenzel | Procházka | I.R. 21 | 8.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Ferdinand | Puger | 7.05.1915 | |
| austro-węgierska | Lst. | Rupert | Rettenbacher | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Johann | Ružék | 7.05.1915 | |
| austro-węgierska | Lst. | Johann | Satrapa | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. tit. Gft. | Karl | Schauer | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Johann | Schlichtner | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Josef | Schwabl | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Josef | Schwager | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Mathias | Schwaighofer | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Zgsf. | Anton | Seewald | I.R. 36 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Gottlieb | Slavik | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Michael | Slyachta | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Wenzel | Smetana | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Anton | Sojka | I.R. 36 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Josef | Standler | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Franz | Starosta | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Filip | Steiner | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Res. Inf. | Franz | Stepán | I.R. 98 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Vinzenz | Stěrba | I.R. 36 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Franz | Stieger | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Mathias | Stoiss | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Josef | Syrový | I.R. 36 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | E. F. tit. Gft. | Béla | Szilagyi (Szilagy) |
I.R. 59 | 9.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Johann | Šilar | I.R. 98 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Kpl. | Johann | Tlapak | I.R. 21 | 8.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Johann | Trinkfass | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Franz | Trojan (Trojnar) |
I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Josef | Vanač | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Wenzel | Veselous (Deselous) |
I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Johann | Veselý | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Lst. | Wenzel | Višek | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Horn.[l] | Alois | Vlasák | I.R. 36 | 16.05.1915 [7.05.2015] |
| austro-węgierska | Lst. | Wenzel | Vlasak | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Alois | Vlček | I.R. 36 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. tit. Gft. | Wenzel | Volejnik | I.R. 36 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Josef | Wolfsgruber | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Adalbert | Zabranský | I.R. 21 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Ferdinand | Zaglinger | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Zgsf. | Franz | Zák | I.R. 21 | 8.05.1915 |
| austro-węgierska | Inf. | Josef | Zihrer | I.R. 59 | 7.05.1915 |
| austro-węgierska | Jg.[m] | Georg | Zselysznik (Zselyisznik) |
F.J.B. 2[n] | 7.05.1915 |
| rosyjska | Kpl. | Ignatz | Kocalojow | ||
| rosyjska | 94 niezidentyfikowanych żołnierzy | ||||
Opis
edytuj
Cmentarz zajmuje powierzchnię ok. 9 arów[4][13][o]. Jego teren, o rzucie prostokąta z dwoma ściętymi narożami[3], jest ograniczony piaskowcowym[4] murem, z dwuspadowym daszkiem krytym ceramiczną dachówką karpiówką[14], wzmocnionym słupkami, które zostały nakryte dachówkami czterospadowo. Niecałe 250 żołnierzy zostało na nim pochowanych w 190 mogiłach: 188 pojedynczych i dwóch zbiorowych[5]. Indywidualne groby mają formę betonowych steli z okrągłymi emaliowanymi tabliczkami nagrobnymi[14], zwieńczonych małymi żeliwnymi krzyżami, maltańskimi lub dwuramiennymi[5]. Są rozmieszczone symetrycznie, w indywidualnie połączonych grupach, które tworzą dwa rzędy wzdłuż ogrodzenia. Wszystkie groby rosyjskie usytuowano bliżej muru[6]. Dwa groby zbiorowe, o betonowych cokołach z dużymi żeliwnymi krzyżami jedno- i dwuramiennymi, zlokalizowane są po obu stronach dwuskrzydłowej, żelaznej bramy. Naprzeciw wejścia[5], w części centralnej, jest położona kapliczka[3], a przed nią znajduje się okazały grób oficerski z kutym krzyżem projektu Watzala[14]. Pochowano w nim por. Albina Pfosera, walczącego w 59 Pułku Piechoty[4][5]. Przed kaplicą znajdowały się także dwie okrągłe ławeczki. Jedną z nich zniszczyło rosnące w środku drzewo i nie została już odtworzona. Po prawej stronie budowli zlokalizowany jest, z nagrobkiem stylizowanym na żołnierski, grób Józefa Forysia, który pracował przy budowie zarówno kaplicy, jak i cmentarza[6].
Kaplica
edytuj
Budowla została wzniesiona z cegły na rzucie prostokąta, z trójbocznie zamkniętym prezbiterium[3]. Nadano jej cechy neogotyku, z wyjątkiem charakterystycznego oszkarpowania[4][p]. Otwory okienne są ostrołukowe, a elewacje są zdobione przez szeroki, profilowany gzyms wieńczący. Cokół budowli jest niski i gładki. Na narożach umieszczono pilastry[3].
Fasadę zwieńczono szczytem o kształcie arkadowej dzwonnicy. W jego dolnej części znajdują się trzy smukłe, ostrołukowe blendy, a nad nimi umieszczono arkadę z sygnaturką. Szczyt jest flankowany przez dwa pinakle kryte dachówkowymi, czterospadowymi daszkami, które przechodzą w lizeny z ostrołukowymi blendami, ujmujące naroża kaplicy[3].
Na osi frontowej elewacji znajduje się ostrołukowy otwór drzwiowy ujęty w profilowane obramienie. Główne drzwi są drewniane, dwuskrzydłowe, płycinowe[3].
Budowla została przykryta dachem dachem dwuspadowym z dachówki ceramicznej. Jednoprzestrzenne wnętrze zostało nakryte spiętym zwornikiem sklepieniem krzyżowo-żebrowym. Posadzkę wyłożono płytkami ceramicznymi[3].
W środku umieszczono drewniany ołtarz z olejnym obrazem św. Leonarda. Na odwrocie obrazu znajduje się napis: „Za staraniem Szanownego Franciszka Szynala malowałem ten obraz w r. 1890 w Brzostku w kaplicy za bytności ks. Kanonika Proboszcza tej Parafii Feliksa Potockiego – Bartta Kwiatkowski – malarz”. Poniżej umieszczono tekst: „Renowację obrazu zakończono 1998.03.02 Stanisław Samborski Brzostek 234. Obraz dublowany. Proces odwracalny poprzez zmoczenie podobrazia wodą”[3].
Powierzchnia użytkowa obiektu wynosi 21,8 m², kubatura liczy 73,5 m³[3].
Galeria
edytuj-
Fragment cmentarza -
Krzyż na mogile zbiorowej -
Pojedynczy nagrobek
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Uwagi
edytuj- ↑ Według karty ewidencyjnej sporządzonej przez Jerzego Drogomira, na cmentarzu spoczywa łącznie 235 żołnierzy obu armii oraz 1 żołnierz z II wojny światowej[7].
- ↑ Infanterist (piechur)[12].
- ↑ Infanterie-Regiment (pułk piechoty)[12].
- ↑ Gefreiter (starszy szeregowiec)[12].
- ↑ Landsturmmann (żołnierz pospolitego ruszenia)[12].
- ↑ Reserve-Infanterist (piechur rezerwy)[12].
- ↑ Korporal (kapral)[12].
- ↑ Zugsführer (plutonowy)[12].
- ↑ Tambour (dobosz)[12].
- ↑ Einjähriger Freiwilliger, titular Zugsführer (jednoroczny ochotnik, tytularny plutonowy)[12].
- ↑ Oberleutnant[12] (porucznik).
- ↑ Hornist (trębacz)[12]
- ↑ Jäger (strzelec)[12].
- ↑ Feld-Jäger-Baone[12].
- ↑ W kartach ewidencyjnych podano 0,17 ha[7][10]. Powierzchnia działki, na której się znajduje, wynosi ok. 0,16 ha[13].
- ↑ Budowla mogła być pierwotnie oszkarpowana – jej forma mogła ulec zmianie w czasie prac renowacyjnych z 1916 r. Nie wiadomo, na czym dokładnie polegał przeprowadzony wówcza remont[4].
Przypisy
edytuj- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 10 [dostęp 2024-07-01].
- ↑ a b c d Bogdan Stanaszek, Cmentarz wojskowy w Kleciach, „Wiadomości Brzosteckie”, 3 (10), 1993, s. 4–5 (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l Barbara Łyżka, Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa – kaplica pw. św. Leonarda [online], zabytek.pl, wrzesień 2002 [dostęp 2024-06-28] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h Blaski średniowiecza – sanktuarium św. Leonarda i podskarbi królewski, [w:] Bogdan Stanaszek, Brzostek: tradycje historyczne, Brzostek: Gmina Brzostek, 2014, s. 20, ISBN 978-83-7631-546-1 (pol.).
- ↑ a b c d e f Wiesław Tyburowski, Cmentarze wojenne i kościół – Klecie, „Wiadomości Brzosteckie”, 7 (219), 2015, s. 14, ISSN 1428-068X (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i Klecie – cmentarz z I wojny światowej nr 220 [online], Ewidencja Miejsc Pamięci Narodowej Podkarpackiego Urzędu Wojewódzkiego w Rzeszowie [dostęp 2024-07-09] (pol.).
- ↑ a b c d Jerzy Drogomir, Karta cmentarza – cmentarz wojenny Nr 220 Klecie, zabytek.pl, 25 września 1988 [dostęp 2024-06-28] (pol.).
- ↑ cmentarze wojskowe z I wojny światowej [online], Portal Gminy Brzostek, 3 stycznia 2007 [zarchiwizowane z adresu 2007-01-03].
- ↑ a b Cmentarze wojskowe z I wojny światowej, [w:] Bogdan Stanaszek, Brzostek: tradycje historyczne, Brzostek: Gmina Brzostek, 2014, s. 73–74, ISBN 978-83-7631-546-1 (pol.).
- ↑ a b Karta ewidencyjna – cmentarz z I w. św. (nr 220) [online], zabytek.pl [dostęp 2024-06-23].
- ↑ a b c d e Nr 220 Klecie, [w:] Jerzy J.P. Drogomir, Polegli w Galicji Zachodniej 1914-1915, t. II, Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie, 2002, s. 349–352, ISBN 83-85988-26-2 (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Skróty, [w:] Jerzy J.P. Drogomir, Polegli w Galicji Zachodniej 1914-1915, t. II, Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie, 2002, s. 487–494, ISBN 83-85988-26-2 (pol.).
- ↑ a b Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Geoportal krajowy [online], pomiar powierzchni, geoportal.gov.pl [dostęp 2024-07-02] (pol.).
- ↑ a b c Roman Frodyma, Galicyjskie cmentarze wojenne: przewodnik., t. 2: Okolice Tarnowa, Pruszków: Rewasz, 1997, s. 19, ISBN 978-83-85557-38-8 (pol.).