Cmentarz staroluterański w Toruniu
Cmentarz staroluterański w Toruniu – nieistniejący cmentarz wyznania protestanckiego, znajdujący się na Chełmińskim Przedmieściu w Toruniu.
,_1854_(OLA_Z.).JPG) Widok obecny – skwer Inwalidów Wojennych | |
| Poprzednie nazwy |
cmentarz ewangelicko-augsburski |
|---|---|
| Państwo | |
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
skwer Inwalidów Wojennych |
| Typ cmentarza |
wyznaniowy |
| Wyznanie |
protestanckie |
| Stan cmentarza |
nieistniejący |
| Data otwarcia |
1854 |
| Data ostatniego pochówku |
1962 |
| Data likwidacji |
1992 |
Położenie na mapie Torunia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
 53°00′54,5330″N 18°35′33,8824″E/53,015148 18,592745
| |
Historia
edytujW latach 40. XIX wieku toruńska gmina staroluterańska rozpoczęła starania o przyznanie terenu pod cmentarz parafialny[1]. We wrześniu tego samego roku gmina wystąpiła do Rady Miejskiej z prośbą o zgodę na użytkowanie zakupionego terenu w charakterze cmentarza wyznaniowego. Zgoda została udzielona kilka miesięcy później[2][3]. Staroluteranie byli gospodarzami cmentarza do końca II wojny światowej, po której jego opiekunem (formalnie od 1947 roku[3]) została parafia ewangelicko-augsburska w Toruniu[2].
Pochówki na cmentarzu miały miejsce do 1962 roku. W 1966 roku prasa apelowała o jego likwidacji. Cmentarz został zaniedbany, pozostałe nagrobki traktowano jako źródło surowca. W 1991 roku cmentarz wpisano do rejestru zabytków[3]. W związku z rozwojem Osiedla Młodych w 1992 roku cmentarz zlikwidowano[3][4]. Na jego miejscu powstał skwer (od 11 listopada 2011 roku noszący nazwę skweru Inwalidów Wojennych)[3]. Z nagrobków, jakie w momencie likwidacji cmentarza znajdowały się na jego terenie, utworzono lapidarium na terenie cmentarza św. Jerzego[5].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Niedzielska 1992 ↓, s. 58.
- ↑ a b Niedzielska 1992 ↓, s. 59.
- ↑ a b c d e Cmentarz staroluterański, ul. Matejki 43a [online], torunskiecmentarze.pl [dostęp 2023-08-17].
- ↑ Orłowski 2019 ↓, s. 17.
- ↑ Cmentarz św. Jerzego [online], www.torunskiecmentarze.pl [dostęp 2023-08-17].
Bibliografia
edytuj- Magdalena Niedzielska, Toruńskie cmentarze, Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 1992, ISBN 83-85196-66-8.
- Marcin Orłowski, „Niech ci ziemia lekką będzie”, czyli rozważania toruńskie o zalewaniu przeszłości betonem zapomnienia, [w:] Katarzyna Kluczwajd, Michał Pszczółkowski (red.), Zabytki toruńskie młodszego pokolenia. Toruńskie miejsca do mieszkania i (za)pamiętania: domy, pomniki, cmentarze, Toruń: Stowarzyszenie Historyków Sztuki, 2019, ISBN 978-83-953155-4-1.