Cmentarz żydowski w Wielowsi
Cmentarz żydowski w Wielowsi – kirkut położony ok. 600 m od wsi Wielowsi w kierunku miejscowości Wojska, otoczony polami. Cmentarz ma powierzchnię 0,3 ha. Zachowało się na nim około 200 nagrobków.
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Typ cmentarza |
wyznaniowy |
| Wyznanie | |
| Stan cmentarza |
nieczynny |
| Powierzchnia cmentarza |
0,3 ha |
Położenie na mapie gminy Wielowieś  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gliwickiego  | |
 50°30′22,16″N 18°37′51,62″E/50,506156 18,631006
| |
Opis
edytujCmentarz żydowski w Wielowsi został założony pod koniec XVII wieku[1]. Najstarszym nagrobkiem jest macewa Jonatana Blocha, założyciela gminy żydowskiej w Wielowsi[2]. Jego syn Hirsz w 1749 zainicjował prace mające na celu ogrodzenie cmentarza. Według spisu sprzed 1915 najstarszym nagrobkiem na tym kirkucie była już dzisiaj nieistniejąca macewa Jitel, córki Aszyka, która zmarła w 1702[3].
Z ogrodzenia zachowały się do dzisiaj jedynie słupy podtrzymujące bramę.
W obrębie cmentarza znajdują się cztery pomniki przyrody, dęby o imionach Jonatan (założyciel gminy żydowskiej w Wielowsi, Beracha (żona Jonatana), Król Dawid i Król Salomon (od Króla Dawida i Króla Salomona)[4]. Jeszcze do niedawna zarośnięty i zaniedbany cmentarz został oczyszczony i uporządkowany przez miejscowego nauczyciela historii, Grzegorza Kamińskiego, któremu pomagali uczniowie wraz z miejscową ludnością[5].
Galeria
edytuj
Przypisy
edytuj- ↑ Burchard podaje datę powstania cmentarza jako XVIII
- ↑ Burchard podaje, że najstarszy zachowany nagrobek pochodzi z 1782, lecz nie podaje na czyim grobie stoi.
- ↑ zob. serwis kirkuty.xip.pl
- ↑ Górnośląskie Dziedzictwo Pomniki i cmentarze. [dostęp 2007-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-18)].
- ↑ Archiwum Gazety Wyborczej [online], serwisy.gazeta.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).
Bibliografia
edytuj- Przemysław Burchard: Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce. Warszawa: 1990, s. 193.
Linki zewnętrzne
edytuj- Cmentarz żydowski w Wielowsi
- Film dokumentalny o akcji porządkowania cmentarza
- Cmentarz żydowski w Wielowsi na portalu Wirtualny Sztetl