Cmentarz żydowski w Bodzentynie
Cmentarz żydowski w Bodzentynie – kirkut znajdujący się w zagajniku pośród pól na północnym zboczu Miejskiej Góry, przy drodze do Świętej Katarzyny na wysokości granicy miasta Bodzentyn. Na obszarze 2 ha zachowało się około 55 macew postawionych w latach 1870–1934[2]. Większość płyt posiada czytelne inskrypcje hebrajskie oraz bogate zdobienia, na niektórych zachowały się ślady polichromii.
 nr rej. A.221 z 20.09.1990[1]
| |
 Nagrobek na bodzentyńskim kirkucie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość |
Bodzentyn |
| Typ cmentarza |
wyznaniowy |
| Wyznanie |
judaizm |
| Stan cmentarza |
nieczynny |
| Powierzchnia cmentarza |
2 ha |
| Data otwarcia |
1867 |
| Data ostatniego pochówku |
1942 |
| Data likwidacji |
1964 |
| Architekt | |
Położenie na mapie Bodzentyna  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kieleckiego  | |
Położenie na mapie gminy Bodzentyn  | |
 50°56′15,22″N 20°56′32,75″E/50,937561 20,942431
| |
Historia
edytujW połowie XIX wieku bodzentyńscy Żydzi podlegali dozorowi bożniczemu w Szydłowcu. Tam też chowali swoich zmarłych. W 1866 zwrócili się do władz powiatowych o przydzielenie terenu pod budowę własnego kirkutu. Wyznaczony plac pod cmentarz, tzw. Krakowiec, stanowił zsekularyzowaną własność kościoła katolickiego i już od kilkunastu lat był wykorzystywany przez społeczność starozakonnych dla celów grzebalnych. Został nieodpłatnie przekazany przez władze gminie żydowskiej. 18 sierpnia 1867 inżynier budowniczy powiatowy Alfons Welke sporządził plan cmentarza i wyznaczył jego granice. Na początku XX wieku kirkut był ogrodzony. W 1933 dokupiono pole w celu powiększenia cmentarza. Ostatni pochówek odbył się w 1942. Po likwidacji bodzentyńskiego getta Niemcy częściowo zdewastowali kirkut. Cmentarz zamknięto dla celów grzebalnych w 1964. W pierwszej dekadzie XXI wieku cmentarz został uporządkowany i odrestaurowany.
Na cmentarzu spoczywa Dorota z Bryczkowskich Herling-Grudzińska – matka pisarza Gustawa Herlinga-Grudzińskiego.
Przypisy
edytuj- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 21 [dostęp 2015-11-02].
- ↑ Burchard podaje, iż najstarsza zachowana macewa pochodzi z 1876
Bibliografia
edytuj- Przemysław Burchard: Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce. Warszawa: 1990, s. 135.
- Penkalla A., Żydowskie ślady w województwie kieleckim i radomskim, Radom 1992
- Wołczyk A., Cmentarze Bodzentyna 1801-1980, Kielce 1983
Linki zewnętrzne
edytuj- Cmentarz żydowski w Bodzentynie na portalu Wirtualny Sztetl
- Cmentarz żydowski w Bodzentynie. bodzentyn.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-17)]. na portalu Bodzentyn.net