Chudobczyce

wieś w województwie wielkopolskim

Chudobczyce (pol. do 1930 Chudopsice[4], niem. Dürrhund[5]) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie międzychodzkim, w gminie Kwilcz. Miejscowość położona jest około 8,5 km na północny wschód od Kwilcza nieopodal południowego krańca jezioro Lubosz Wielki.

Chudobczyce
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

międzychodzki

Gmina

Kwilcz

Liczba ludności (2022)

202[2]

Strefa numeracyjna

61

Kod pocztowy

64-423[3]

Tablice rejestracyjne

PMI

SIMC

0587732

Położenie na mapie gminy Kwilcz
Mapa konturowa gminy Kwilcz, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Chudobczyce”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Chudobczyce”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Chudobczyce”
Położenie na mapie powiatu międzychodzkiego
Mapa konturowa powiatu międzychodzkiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Chudobczyce”
Ziemia52°29′52″N 16°09′56″E/52,497778 16,165556[1]

Historia

edytuj

Wieś historycznie należała do Wielkopolski. Ma metrykę średniowieczną i jest notowana od XV wieku. Po raz pierwszy wymieniona została w łacińskojęzycznym dokumencie z 1417 pod nazwą Chudopsicze, 1427 Chudopszicze, 1435 Chudopschycze, 1465 Chudopczicze, 1471 Chudopsice[6].

Miejscowość była wsią szlachecką w dobrach czarnkowskich należącą do lokalnej szlachty wielkopolskiej – Grodziskich, Polickich, Konińskich, Strzeleckich. W 1471 w powiecie poznańskim Korony Królestwa Polskiego. W 1508 należała do parafii Lubosz[6].

Wieś odnotowana została w archiwalnych, historycznych dokumentach. Po raz pierwszy w 1417 w sporze sądowym Niemierzy z Lubosza z Janem z Pniew o 5 kóp wołów, owiec i świń, które zostały zajęte na wypasie na żołędziach w lasach przynależnych do Chudobczyc oraz Zamorza. W 1435 bracia Niemierza oraz Sędziwój z Grodziska Wielkopolskiego zapisali swojej matce Annie 200 grzywien groszy posagu i wiana na wsi Lubosz wraz z przynależnościami, w tym m.in. z jeziorem Dobrzyczno, rezerwując dla wsi Chudobczyce w jeziorze Dobrzyczno Wielkim tonie Zgon, Postrzalna, Sitna i Sosnka. W 1465 Sędziwój Grodziski zapisał na Chudobczycach dla nowo fundowanej altarii w Grodzisku Wielkopolskim 8 grzywien czynszu rocznego za 96 grzywien z zastrzeżeniem prawa wykupu[6].

Miejscowość odnotowana została także w dokumentach podatkowych. W 1499 Chudobczyce figurują w wykazie zaległości podatkowych. W 1508 we wsi miał miejsce pobór z 7 półłanków, a w 1509 z 6 półłanków, 3 grosze z karczmy. W 1510 pobrano podatki z 5 półłanków. Wieś miała wówczas dwóch panów, 16 łanów, z tego 6 łanów osiadłych, 10 łanów opustoszałych, trzy łany opuszczone należące do sołectwa oraz karczmę. W 1520 Łukasz Chraplewski, zwany także Polickim, sprzedał Marcinowi Konińskiemu za 100 grzywien z zastrzeżeniem prawa wykupu jezioro Przegrodzanki we wsi Linie oraz połowę wsi Chudobczyce, które nabył od Burnety żony Jana Rosnowskiego. W 1538 Urszula wdowa po Marcinie Lwowskim oraz jej syn Stanisław dokonali podziału dóbr, w którym otrzymali także m.in. Chudobczyce. W 1545 syn Dobrogosta Stanisław Starszy Lwowski w podziale dóbr otrzymał 1/3 miasta Lwówek oraz m.in. Chudobczyce. W 1563 wieś liczyła 4 łany osiadłe, 4 1/4 łanów opustoszałych uprawianych przez kmieci. Karczma z powodu pożaru została zwolniona z płacenia podatków. W 1577 płatnikiem poboru ze wsi była kasztelanowa międzyrzecka Zofia z Tęczyńskich Ostrorogowa. W 1580 płatnikiem poboru był Jan Strzelecki. Zapłacił on podatek od 4 łanów, 2,5 łana opuszczonego, 10 owiec, pasterza oraz jednego zagrodnika[6].

W 1580 wieś szlachecka Chudopsice położona była w powiecie poznańskim województwa poznańskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów[7].

W wyniku II rozbioru Rzeczypospolitej w 1793, miejscowość przeszła w posiadanie Prus i jak cała Wielkopolska znalazła się w zaborze pruskim. W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Chudopsice należała do wsi większych w ówczesnym powiecie bukowskim, który dzielił się na cztery okręgi (bukowski, grodziski, lutomyślski oraz lwowkowski)[5]. Chudopsice należały do okręgu lwowkowskiego i stanowiły (wraz z osadą Rudna) majątek należący do Szlichtinga[5]. Według spisu urzędowego z 1837 roku Chudopsice liczyły 214 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 18 dymów (domostw)[5].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Od 1997 r. w Chudobczycach istnieje Regionalny Ośrodek Socjalno-Edukacyjny należący do Fundacji Pomocy Wzajemnej „Barka”. We wschodniej części wsi znajduje się zespół dworsko-folwarczny. Park krajobrazowy o powierzchni 6,0 ha powstał na przełomie XIX i XX w. Na skraju parku stoi ładny eklektyczny dwór, zbudowany na początku XX w. według projektu architekta poznańskiego Rogera Sławskiego. Z Chudobczyc na północ od jeziora Lubosz Wielki prowadzi aleja starych ok. 200-letnich dębów. Przy zachodnim brzegu jeziora znajduje się niestrzeżone kąpielisko i Ośrodek Edukacyjno – Wypoczynkowy.

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 16849
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 160 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. M.P. 1930 nr 204 poz. 289
  5. a b c d Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜stwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 202.
  6. a b c d Chmielewski 1982 ↓, s. 231–232.
  7. Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. I, Wielkopolska, Warszawa 1883, s. 21.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj