Christoph Maucher (ur. 24 października 1642 w Schwäbisch Gmünd[2], zm. 1706 w Gdańsku[3][4]) – niemiecki rzeźbiarz i bursztynnik aktywny w Gdańsku od około 1670[3][5]

Christoph Maucher
Data i miejsce urodzenia

24 października 1642
Schwäbisch Gmünd

Data i miejsce śmierci

1706
Gdańsk

Narodowość

niemiecka

Dziedzina sztuki

rzeźba, bursztynnictwo

Epoka

barok

Ważne dzieła

szkatuła bursztynowa

Rzeźba z bursztynu, Ch. Maucher 1690 r. Bode-Museum.
Kompozycja z kości słoniowej autorstwa Mauchera, przedstawiająca triumf Leopolda I. Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu.
Plakietka z bursztynu, zdobionego kością słoniową i kryształami miki; 1680 r. przypuszczalnie dzieło Ch. Mauchera[1]. Muzeum Bursztynu w Gdańsku.

Ojciec Christophera, Georg, specjalizował się w Schwäbisch Gmünd w rzeźbie w kości słoniowej i nauczył syna tej umiejętności[6] (Chodyński podaje, że Georg był szyftarzem (rzemieślnikiem tworzącym łoża dla broni palnej)[7]). W roku 1667 pracował jako rzeźbiarz dla Karola Euzebiusza Liechtensteina. Po przybyciu ok. 1670 r. do Gdańska uczył się bursztynnictwa u Nicolausa Turau jako jego czeladnik[8]. Później, nie uzyskawszy obywatelstwa tego miasta i nie będąc członkiem cechu bursztynników w Gdańsku, a pracując tam i wykonując kosztowne i prestiżowe zlecenia z bursztynu (także z kości słoniowej,) pozostawał w długotrwałym konflikcie z cechem, który zwracał się do gdańskiej rady miejskiej o zakazanie Maucherowi tej pracy. Rada jednak nie zdecydowała się wprowadzić takiego zakazu[6][9]. Uważany za najwybitniejszego bursztynnika swoich czasów[9]. Przypisuje mu się sześć zachowanych dzieł z kości słoniowej i dziewięć (kilkanaście wg Bielaka, s. 18) z bursztynu[3]. Znajdują się one m.in. w kolekcjach Muzeum Wiktorii i Alberta w Londynie (rzeźbiona plakietka i grupa figuralna, obie są z bursztynu i pokazują Sąd Parysa)[10], w Bode-Museum w Berlinie (rzeźba Sąd Parysa i rzeźba pokazująca zwycięstwo Perseusza)[11], Muzeum Zamkowym w Malborku (cenna szkatuła)[12], Muzeum Bursztynu w Gdańsku[13] oraz w Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu, gdzie jest grupa figuralna z kości słoniowej przedstawiająca triumf cesarza Leopolda I Habsburga, jest to jedyne dzieło o pewnej atrybucji, gdyż sygnowane przez artystę; inne dzieła zaliczane są do dorobku Mauchera dzięki porównawczej analizie stylistycznej[14]. W tymże wiedeńskim muzeum zachowana jest bursztynowa statuetka Kleopatry, inna statuetka kobieca (obie z ostatniej dekady XVII w., przypisywane Maucherowi) oraz 10 fragmentów tronu z bursztynu, który Maucher we współpracy z innym gdańskim bursztynnikiem, Nicolausem Turauem, wykonał w 1677 r. dla cesarza Leopolda I Habsburga – sześć bursztynowych płaskorzeźb ze scenami mitologicznymi i portretami postaci historycznych przypisywanych jest Maucherowi[15]. Z pracownią Mauchera wiązane są także dwa bursztynowe pojemniki zdobione kością słoniową i bursztynowa figura Trzech Gracji w drezdeńskiej kolekcji Grünes Gewölbe[16]. W zbiorach Galleria Estense w Modenie we Włoszech są bursztynowe figurki przypuszczalnego autorstwa Mauchera[17].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Bielak, s. 38.
  2. Chodyński A.R., 1997: Szkice o bursztynie. Od regale krzyżackiego do arcydzieł Maucherowskich. Strona 150. W: Kosmowska-Ceranowicz B., Gierłowski W. (red.) 2005: Bursztyn - poglądy, opinie. Wyd. Międzynarodowe Stowarzyszenie Bursztynników, Muzeum Ziemi PAN w Warszawie, Międzynarodowe Targi Gdańskie SA
  3. a b c Ehmer.
  4. Sobecka.
  5. Grążawska J., 2009.
  6. a b Pawlęga s. 30.
  7. Chodyński 1997, s. 150
  8. Chodyński 1997, s. 150
  9. a b Bielak s. 18.
  10. Pawlęga s. 33.
  11. Pawlęga s. 35.
  12. Mierzwińska E., 2006: Malborska kolekcja bursztynu. W: Bursztyn, t. 2. Gdańsk-Warszawa 2010. ISBN 978-83-912894-7-1.
  13. Dwa obiekty przypisywane Ch. Maucherowi: Grążawska J., 2009: Nowożytne zabytki w kolekcji Muzeum Bursztynu w Gdańsku. W: Bursztyn, t. 2. Gdańsk-Warszawa 2010. ISBN 978-83-912894-7-1.
  14. Mierzwińska.
  15. Pawlęga s. 35–36.
  16. Pawlęga s. 36.
  17. Pawlęga s. 41.

Bibliografia

edytuj
  • Bielak J., 2007: Nowożytne bursztynnictwo gdańskie z perspektywy historii sztuki. W: Koperkiewicz A., Grążawska J. (red.): Muzeum Bursztynu, strony 17-18 i 38. Wyd.: Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. ISBN 978-83-921441-6-8.
  • Ehmer A., 1989: Die Maucher. Eine Kunsthandwerkerfamilie des 17. Jahrhunderts aus Schwäbisch Gmünd. Herausgegeben vom Stadtarchiv Schwäbisch Gmünd. Einhorn-Verlag Eduard Dietenberger, Schwäbisch Gmünd 1992, ISBN 3-927654-27-2 (zugl. Dissertation, Universität Freiburg i. Br. [1]).
  • Pawlęga E., 2017: Nowożytne dzieła gdańskich bursztynników w światowych kolekcjach muzealnych. Mat. konf. Amberif 2017, Gdańsk.
  • Sobecka A., 2018: A new interpretation of the mythological iconography of the Malbork Casket. W: INTERNATIONAL SYMPOSIUM “AMBER. SCIENCE AND ART”, Amberif [2]