Chamedora wytworna
gatunek rośliny
Chamedora wytworna (Chamaedorea elegans) – gatunek roślin należący do rodziny arekowatych (palm). Pochodzi z obszarów środkowego Meksyku i Gwatemali[3], do Europy został sprowadzony w 1873. Jest uprawiany jako roślina ozdobna, w Polsce jako roślina pokojowa. Polska nazwa jest spolszczeniem (Chamaedorea = chamedora) i przetłumaczeniem nazwy łacińskiej (elegans = wytworna).
Chamedora wytworna w domu. | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
Chamedora wytworna | ||
Nazwa systematyczna | |||
Chamaedorea elegans Mart. Linnaea 5:204. 1830 | |||
Synonimy | |||
|
Morfologia
edytuj- Pokrój
- Jest to palma osiągająca w swoim naturalnym środowisku wysokość do 3 metrów. Uprawiana w mieszkaniu osiąga w warunkach klimatycznych Polski wysokość do około 1,2 m.
- Liście
- Delikatne, parzysto–pierzaste, duże. Dwa ostatnie, szczytowe listki są nasadami zrośnięte ze sobą. W uprawie domowej długość liści wynosi 30–60 cm.
- Kwiaty
- Rozdzielnopłciowe, delikatne, zebrane w pierzasty i lekko zwieszający się kwiatostan.
- Owoc
- Nieduże, jagodokształtne.
Biologia
edytujRoślina jest długowieczna, może rosnąć w mieszkaniu co najmniej 5–6 lat. Rośnie powoli, rocznie przyrastają jej tylko 2-3 liście. Zakwitają już młode okazy, w różnych porach roku. W swoim naturalnym środowisku roślina rośnie w cieniu, pod bardzo wysokimi drzewami. Nadaje się do uprawy hydroponicznej.
Uprawa
edytuj- Wymagania. Roślina jest łatwa w uprawie. Znosi cień, więc w pokoju może stać w miejscu ciemniejszym, z dala od okna. Może jednakże rosnąć także w miejscu dobrze oświetlonym (rośnie wówczas szybciej), byle nie było to bezpośrednie światło słoneczne. Ziemia powinna być próchniczna z dużą ilością torfu i stale wilgotna. Brązowienie końców liści zazwyczaj jest skutkiem zbyt nadmiernego przeschnięcia gleby. Nie lubi wysokich temperatur; w lecie najlepsza jest temperatura 16–18 °C,zimą temperatura nie może być niższa niż 13 °C. Zbyt wysoka temperatura powoduje kurczenie się, podsychanie i opadanie liści. Dobrze znosi zanieczyszczenia powietrza, nawet spaliny z urządzeń gazowych.
- Sposób uprawy. Latem podlewa się roślinę 2–3 razy w tygodniu, zimą raz na tydzień. Roślinę należy zraszać wodą, szczególnie w zimie, gdy powietrze jest suche przy centralnym ogrzewaniu. Kurz z liści ściera się mokrą szmatką. Nie należy liści nabłyszczać. Co roku na wiosnę przesadza się roślinę do nieco większej doniczki.
- Rozmnażanie. Przez nasiona, jednak jest trudne. Nasiona do kiełkowania wymagają wysokiej temperatury (27 °C) i stałej wilgotności. Warunki takie najłatwiej otrzymać w szklarni, z tego też względu zazwyczaj kupuje się gotowe rośliny wyhodowane przez specjalistów.
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-15] (ang.).
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-03-08].
Bibliografia
edytuj- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
Identyfikatory zewnętrzne:
- EoL: 1090976
- GBIF: 2734661
- identyfikator iNaturalist: 283400
- IPNI: 54865-2
- ITIS: 506713
- NCBI: 348465
- Plant Finder: 276650
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-37528
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:54865-2
- identyfikator Tropicos: 2400297
- USDA PLANTS: CHEL5
- CoL: TJNJ