Chamedora wytworna

gatunek rośliny

Chamedora wytworna (Chamaedorea elegans) – gatunek roślin należący do rodziny arekowatych (palm). Pochodzi z obszarów środkowego Meksyku i Gwatemali[3], do Europy został sprowadzony w 1873. Jest uprawiany jako roślina ozdobna, w Polsce jako roślina pokojowa. Polska nazwa jest spolszczeniem (Chamaedorea = chamedora) i przetłumaczeniem nazwy łacińskiej (elegans = wytworna).

Chamedora wytworna
Ilustracja
Chamedora wytworna w domu.
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

arekowce

Rodzina

arekowate

Rodzaj

chamedora

Gatunek

Chamedora wytworna

Nazwa systematyczna
Chamaedorea elegans Mart.
Linnaea 5:204. 1830
Synonimy
  • Neanthe bella O. F. Cook, nom. inval.
  • Neanthe elegans (Mart.) O. F. Cook
Owoce
Roślina uprawiana w tropikalnych warunkach

Morfologia

edytuj
Pokrój
Jest to palma osiągająca w swoim naturalnym środowisku wysokość do 3 metrów. Uprawiana w mieszkaniu osiąga w warunkach klimatycznych Polski wysokość do około 1,2 m.
Liście
Delikatne, parzysto–pierzaste, duże. Dwa ostatnie, szczytowe listki są nasadami zrośnięte ze sobą. W uprawie domowej długość liści wynosi 30–60 cm.
Kwiaty
Rozdzielnopłciowe, delikatne, zebrane w pierzasty i lekko zwieszający się kwiatostan.
Owoc
Nieduże, jagodokształtne.

Biologia

edytuj

Roślina jest długowieczna, może rosnąć w mieszkaniu co najmniej 5–6 lat. Rośnie powoli, rocznie przyrastają jej tylko 2-3 liście. Zakwitają już młode okazy, w różnych porach roku. W swoim naturalnym środowisku roślina rośnie w cieniu, pod bardzo wysokimi drzewami. Nadaje się do uprawy hydroponicznej.

Uprawa

edytuj
  • Wymagania. Roślina jest łatwa w uprawie. Znosi cień, więc w pokoju może stać w miejscu ciemniejszym, z dala od okna. Może jednakże rosnąć także w miejscu dobrze oświetlonym (rośnie wówczas szybciej), byle nie było to bezpośrednie światło słoneczne. Ziemia powinna być próchniczna z dużą ilością torfu i stale wilgotna. Brązowienie końców liści zazwyczaj jest skutkiem zbyt nadmiernego przeschnięcia gleby. Nie lubi wysokich temperatur; w lecie najlepsza jest temperatura 16–18 °C,zimą temperatura nie może być niższa niż 13 °C. Zbyt wysoka temperatura powoduje kurczenie się, podsychanie i opadanie liści. Dobrze znosi zanieczyszczenia powietrza, nawet spaliny z urządzeń gazowych.
  • Sposób uprawy. Latem podlewa się roślinę 2–3 razy w tygodniu, zimą raz na tydzień. Roślinę należy zraszać wodą, szczególnie w zimie, gdy powietrze jest suche przy centralnym ogrzewaniu. Kurz z liści ściera się mokrą szmatką. Nie należy liści nabłyszczać. Co roku na wiosnę przesadza się roślinę do nieco większej doniczki.
  • Rozmnażanie. Przez nasiona, jednak jest trudne. Nasiona do kiełkowania wymagają wysokiej temperatury (27 °C) i stałej wilgotności. Warunki takie najłatwiej otrzymać w szklarni, z tego też względu zazwyczaj kupuje się gotowe rośliny wyhodowane przez specjalistów.

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-15] (ang.).
  3. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-03-08].

Bibliografia

edytuj
  • Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.