Wikipedia

Cerkwica

wieś w województwie zachodniopomorskim

Cerkwica (hist. Cerekwica[4]; do 1945 niem. Ciruiz, Scirkitz, Zirkwitz; 1945–1950 Czarkowice[5]) – wieś w Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfickim, w gminie Karnice[6][7], na Równinie Gryfickiej.

Cerkwica
wieś
Ilustracja
Kościół w Cerkwicy
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Powiat

gryficki

Gmina

Karnice

Liczba ludności (2022)

1083[2]

Strefa numeracyjna

91

Kod pocztowy

72-342[3]

Tablice rejestracyjne

ZGY

SIMC

0777250

Położenie na mapie gminy Karnice
Mapa konturowa gminy Karnice, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Cerkwica”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Cerkwica”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Cerkwica”
Położenie na mapie powiatu gryfickiego
Mapa konturowa powiatu gryfickiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Cerkwica”
Ziemia54°00′27″N 15°06′33″E/54,007500 15,109167[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Cerkwica. W latach 1946–1998 wieś administracyjnie należała do województwa szczecińskiego. W 2004 roku we wsi było zameldowanych 1261 osób[8].

W miejscowości ma siedzibę jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej włączona do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego[9].

Przy zachodniej części wsi przebiega rów Liwka.

Integralne części wsi

edytuj
Integralne części wsi Cerkwica[6][7]
SIMC Nazwa Rodzaj
0777266 Mojszewko przysiółek
0777272 Witomierz przysiółek

Historia

edytuj

Miejscowość o rodowodzie średniowiecznym, położona przy trakcie z Trzebiatowa do Kamienia Pomorskiego. Niektóre źródła podają, że 1124 roku w Cerkwicy odbył się uroczysty chrzest ludności Pomorza Zachodniego przeprowadzony przez misjonarza św. Ottona z Bambergu[10], co jednak nie znajduje potwierdzenia w źródłach historycznych. Pierwsze wzmianka o Cerkwicy sięgają XIII wieku, kiedy to w dokumencie z 1270 roku[11] pojawia się imię proboszcza Albertusa[12]. W 1287 wieś została przekazana na uposażenie klasztoru norbertanek w Trzebiatowie. W XV wieku powstał kościół w Cerkwicy[12]. Po sekularyzacji majątków zakonnych w XVI wieku Cerkwica znalazła się w rękach prywatnych właścicieli. W XVIII wieku należała do Petera Ernesta von Woedtke, który w 1743 sprzedał ją Georgowi Laurenzowi von Kamee. Ten jednak nie przejął majątku, a odstąpił go ponownie rodzinie von Woedtke. Pod koniec XVIII wieku majątek nabył Richard von Münchow. Nie posiadał go jednak długo i odsprzedał Cerkwicę Georgowi Juliusowi von Osten. W XIX wieku właścicielem był Johann Jakub Zitzewitz, który przekazał te dobra w dzierżawę rodzinie von Dulong. Administratorzy nie wywiązywali się jednak ze swoich zobowiązań i zubożyli majątek. W 1890 folwark w Cerkwicy nabył oficer pruski Wilhelm von Sydow. W rękach rodziny von Sydow Cerkwica znajdowała się do II wojny światowej[13].

Po II wojnie światowej na terenie dawnego folwarku w Cerkwicy (d. owczarnia) mieściło się Państwowe Gospodarstwo Rolne – Państwowy Ośrodek Hodowli Zarodowej Cerkwica[14][15]. W 1994 po przekształceniu jako Ośrodek Hodowli Zarodowej Skarbu Państwa Cerkwica[16]. Od 1995 po ponownym przekształceniu jako Ośrodek Hodowli Zarodowej w Cerkwicy Sp. z o.o.[17].


Zabytki

edytuj
 
Drewniana wieża kościoła parafialnego

Lista zabytków w Cerkwicy[18]:

We wsi ponadto znajdują się historyczne pozostałości zabudowań folwarcznych z XIX wieku z ruinami gorzelni.

Szlaki komunikacyjne

edytuj

W Cerkwicy krzyżuje się droga wojewódzka nr 103 z drogą wojewódzką nr 110.

Galeria

edytuj

Studnia św. Ottona jest jednym z miejsc pamięci o chrzcie ludności Pomorza Zachodniego, przeprowadzonego przez biskupa Ottona z Bambergu

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 14 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 14814
  2. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 138 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ ks. Stanisław Kozierowski: Atlas nazw geograficznych Słowiańszczyzny Zachodniej. T. Zeszyt I. Poznań: 1934.
  5. ↑ a b Karta biała zabytku "Studnia św. Ottona"
  6. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
  8. ↑ II. Aktualna sytuacja społeczno-gospodarcza na obszarze gminy Karnice. W: Plan rozwoju lokalnego gminy Karnice na lata 2005-2013. Urząd Gminy w Karnicach, 2005-05-06, s. 20.
  9. ↑ Wykaz OSP w KSRG w województwie zachodniopomorskim w lutym 2011 r.. Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Szczecinie, 2011-03-02. [dostęp 2011-08-14].
  10. ↑ Plan rozwoju miejscowości Cerkwica. Rada Gminy Karnice, 2005, s. 5.
  11. ↑ Czesław Piskorski, Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, Warszawa, 1980, s. 115, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482.
  12. ↑ a b Paulina Matysiak: Kościoły Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej. Nasze dziedzictwo. T. II. Bydgoszcz: Ikona, 2012, s. 188. ISBN 978-83-934287-2-4. OCLC 812720232. (pol. • niem.).
  13. ↑ Karnice [online], www.karnice.pl [dostęp 2017-12-07].
  14. ↑ Plan rozwoju miejscowości Cerkwica. Rada Gminy Karnice, 2005, s. 6.
  15. ↑ Dz.U. 1993 nr 31 poz. 142
  16. ↑ Dz.U. 1994 nr 83 poz. 383
  17. ↑ Dz.U. 1995 nr 93 poz. 464
  18. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
  19. ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A. , 2007, s. 165-166, ISBN 978-83-7495-133-3.

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Cerkwica&oldid=75198880”