Cerkiew Wniebowstąpienia Pańskiego w Obarzymie
Cerkiew Wniebowstąpienia Pańskiego w Obarzymie – drewniana filialna cerkiew greckokatolicka z 1828.
 nr rej. A-345 z dnia 27.11.1995[1]
| |||||||||||
| kościół filialny | |||||||||||
.jpg) Widok od strony prezbiterium | |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| Parafia | |||||||||||
| Wezwanie |
Zwiastowania Najświętszej Maryi Pannie (obecnie), | ||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie gminy Dydnia  | |||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |||||||||||
Położenie na mapie powiatu brzozowskiego  | |||||||||||
 49°42′50,3″N 22°10′16,8″E/49,713972 22,171333
| |||||||||||
Cerkiew funkcję świątyni greckokatolickiej pełniła do akcji przesiedleńczej w 1947 (Akcji „Wisła”). W 1970 przekazana przez ówczesne władze kościołowi obrządku łacińskiego. Obecnie pełni rolę kościoła filialnego parafii w Dydni.
Obiekt wpisany na listę zabytków w 1995 i włączony do podkarpackiego Szlaku Architektury Drewnianej.
Historia
edytujCerkiew została zbudowana w 1828 z inicjatywy Tekli z Bogdańskich Pohoreckiej. Należała do parafii greckokatolickiej w Izdebkach. Odnowiona w 1929 i 1947. W 1970 opuszczona cerkiew została wyremontowana i od 1971 jest użytkowana jako kościół rzymskokatolicki[2]. Pomimo przekształceń dokonanych podczas ostatniego remontu (m.in. zamiana baniastej wieżyczki na ostrosłupową iglicę), czytelną pozostaje oryginalna, centralna kompozycja przestrzenna, rzadko stosowana na gruncie budownictwa cerkiewnego na terenie Polski południowo-wschodniej. Wewnątrz oszalowano deskami ściany zasłaniając resztki iluzjonistycznej polichromii z XIX w[2]. W 2017 przeprowadzono prace renowacyjne i rekonstrukcyjne celem przywrócenia dawnego wyglądu świątyni. Wymieniono iglicę na kwadratową wieżyczkę, dachy pokryto miedzianą blachą, dobudowano zakrystię, wymieniono stolarkę[3].
Budowla orientowana, konstrukcji zrębowej, na rzucie wydłużonego ośmioboku. W przeszłości z zaznaczonym podziałem trójdzielnym. Wewnątrz strop płaski z ogromną drewnianą koroną cierniową[4]. W ołtarzu głównym scena Zwiastowania. Zachowały się epitafia inskrypcyjne[2].
Obok świątyni znajduje się metalowa dzwonnica z dwoma dzwonami.
-
Elewacja frontowa -
Elewacja południowa -
Wygląd cerkwi przed rekonstrukcją w 2017
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Przypisy
edytuj- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2018-07-23].
- ↑ a b c Krzysztof Zieliński: Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa podkarpackiego. PRO CARPATHIA, Rzeszów 2015, s. 201. ISBN 978-83-61577-68-3. OCLC 922211420.
- ↑ Obarzym, zabytkowa cerkiew. Tablica informacyjna obok świątyni, dostęp: 2021-05-04.
- ↑ Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda: Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja. Wydawnictwo Rewasz, Pruszków 2011, s. 165. ISBN 978-83-62460-12-0.
Bibliografia
edytuj- Dmytro Błażejowśkyj, Istorycznyj szematyzm Peremyskoji Eparchiji z wkluczennjam Apostolśkoji Administratury Łemkiwszczyny (1828-1939), Lwów 1995, ISBN 5-7745-0672-X.