Cerkiew św. Onufrego w Posadzie Rybotyckiej
Cerkiew św. Onufrego w Posadzie Rybotyckiej – murowana cerkiew obronna, znajdująca się w Posadzie Rybotyckiej, w gminie Fredropol, w powiecie przemyskim, najstarsza zachowana cerkiew na ziemiach polskich.
nr rej. A-210 z 10 kwietnia 1968 | |
Widok ogólny | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Położenie na mapie gminy Fredropol | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego | |
Położenie na mapie powiatu przemyskiego | |
49°39′56,95″N 22°36′04,37″E/49,665819 22,601214 |
Historia
edytujCerkiew znajduje się na zachodnim skraju wsi, na pagórku. Do 1692 była to cerkiew prawosławna, później greckokatolicka. Cerkiew składa się z trzech połączonych wież, z czterospadowymi dachami. W grubych, kamiennych murach umieszczono otwory strzelnicze. Najstarszą częścią, pochodzącą z przełomu XIV i XV wieku, jest prezbiterium z gotyckimi szczytami. Kwadratowa nawa, sklepiona kolebkowo z obronną wieżą pochodzi z XV w.
Najmłodszą częścią, pochodzącą z początku XVI wieku, jest część zachodnia, również zbudowana w formie obronnej wieży, mieszcząca kruchtę i babiniec, a na piętrze kaplicę dla mnichów. Na ścianach tej części zachowały się wyryte w tynku ostrym narzędziem napisy w języku łacińskim i ruskim z datami 1506 i 1514. Nie są one elementem planowego wystroju, dzisiaj można by je zaklasyfikować jako akty wandalizmu. Średniowieczna, murowana ściana ikonostasu ma dwoje wrót (późniejsze miały troje).
Cerkiew należała do klasztoru bazylianów do XVIII wieku, później była cerkwią parafialną. Do parafii należała również filialna cerkiew św. Jana Ewangelisty w Borysławce.
Według tradycji w podziemiach cerkwi pochowano ostatniego prawosławnego władykę przemyskiego, Michała Kopystyńskiego, który zmarł w 1642 w Kopyśnie. Po wysiedleniu mieszkańców w 1945 cerkiew została zdewastowana i pozbawiona wyposażenia.
Była remontowana w latach 60. i 80. XX w. Podczas remontu w 1966 odkryto pod wieloma warstwami farby szesnastowieczną polichromię w typie bizantyjskim[1]. Cerkiew stanowiła Filię Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej, otwartą w sezonie letnim. 14 października 2010 została przekazana gminie Fredropol.
Galeria
edytuj-
Elewacja frontowa
-
Element budowli
-
Widok od prezbiterium
-
Wnętrze cerkwi
-
Wnętrze cerkwi
-
Wnętrze cerkwi
-
Wnętrze cerkwi
-
Wnętrze cerkwi
-
Wnętrze cerkwi
Przypisy
edytuj- ↑ Agnieszka Gronek , Dzieje konserwacji malowideł w cerkwi pw. św. Onufrego w Posadzie Rybotyckiej, „Ochrona Zabytków” (4), 2009, s. 5-16 .
Bibliografia
edytuj- Stanisław Kryciński, Pogórze Przemyskie, Rewasz, Warszawa 1992
- Agnieszka Gronek, Opuszczone dziedzictwo. O malowidłach w cerkwi św. Onufrego w Posadzie Rybotyckiej, Kraków: Księgarnia Akademicka 2015