Cerkiew św. Onufrego w Posadzie Rybotyckiej

Cerkiew św. Onufrego w Posadzie Rybotyckiej – murowana cerkiew obronna, znajdująca się w Posadzie Rybotyckiej, w gminie Fredropol, w powiecie przemyskim, najstarsza zachowana cerkiew na ziemiach polskich.

Cerkiew św. Onufrego
w Posadzie Rybotyckiej
Zabytek: nr rej. A-210 z 10 kwietnia 1968
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Posada Rybotycka

Położenie na mapie gminy Fredropol
Mapa konturowa gminy Fredropol, po lewej znajduje się punkt z opisem „Posada Rybotycka, cerkiew”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Posada Rybotycka, cerkiew”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Posada Rybotycka, cerkiew”
Położenie na mapie powiatu przemyskiego
Mapa konturowa powiatu przemyskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Posada Rybotycka, cerkiew”
Ziemia49°39′56,95″N 22°36′04,37″E/49,665819 22,601214

Historia

edytuj

Cerkiew znajduje się na zachodnim skraju wsi, na pagórku. Do 1692 była to cerkiew prawosławna, później greckokatolicka. Cerkiew składa się z trzech połączonych wież, z czterospadowymi dachami. W grubych, kamiennych murach umieszczono otwory strzelnicze. Najstarszą częścią, pochodzącą z przełomu XIV i XV wieku, jest prezbiterium z gotyckimi szczytami. Kwadratowa nawa, sklepiona kolebkowo z obronną wieżą pochodzi z XV w.

Najmłodszą częścią, pochodzącą z początku XVI wieku, jest część zachodnia, również zbudowana w formie obronnej wieży, mieszcząca kruchtę i babiniec, a na piętrze kaplicę dla mnichów. Na ścianach tej części zachowały się wyryte w tynku ostrym narzędziem napisy w języku łacińskim i ruskim z datami 1506 i 1514. Nie są one elementem planowego wystroju, dzisiaj można by je zaklasyfikować jako akty wandalizmu. Średniowieczna, murowana ściana ikonostasu ma dwoje wrót (późniejsze miały troje).

Cerkiew należała do klasztoru bazylianów do XVIII wieku, później była cerkwią parafialną. Do parafii należała również filialna cerkiew św. Jana Ewangelisty w Borysławce.

Według tradycji w podziemiach cerkwi pochowano ostatniego prawosławnego władykę przemyskiego, Michała Kopystyńskiego, który zmarł w 1642 w Kopyśnie. Po wysiedleniu mieszkańców w 1945 cerkiew została zdewastowana i pozbawiona wyposażenia.

Była remontowana w latach 60. i 80. XX w. Podczas remontu w 1966 odkryto pod wieloma warstwami farby szesnastowieczną polichromię w typie bizantyjskim[1]. Cerkiew stanowiła Filię Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej, otwartą w sezonie letnim. 14 października 2010 została przekazana gminie Fredropol.

Galeria

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Agnieszka Gronek, Dzieje konserwacji malowideł w cerkwi pw. św. Onufrego w Posadzie Rybotyckiej, „Ochrona Zabytków” (4), 2009, s. 5-16.

Bibliografia

edytuj
  • Stanisław Kryciński, Pogórze Przemyskie, Rewasz, Warszawa 1992
  • Agnieszka Gronek, Opuszczone dziedzictwo. O malowidłach w cerkwi św. Onufrego w Posadzie Rybotyckiej, Kraków: Księgarnia Akademicka 2015

Linki zewnętrzne

edytuj