Carinhall – dwór, rezydencja marszałka III Rzeszy Hermanna Göringa, położona na północny wschód od Berlina w lasach Schorfheide. Nazwa tej luksusowej budowli wzięła się od imienia pierwszej, przedwcześnie zmarłej żony marszałka – Carin (z domu Fock) oraz Walhalli – według mitologii nordyckiej wspaniałej niebiańskiej sali, miejsca przebywania poległych w chwale wojowników.

Carinhall
Waldhof Carinhall
Zabytek: nr rej. 09130807[1]
Ilustracja
Hermann Göring w Carinhall, 7 lipca 1938
Państwo

 III Rzesza

Miejscowość

Puszcza Schorfheide

Typ budynku

rezydencja

Styl architektoniczny

architektura nazistowska

Architekt

Werner March, Friedrich Hetzelt

Powierzchnia użytkowa

11 000 m²

Rozpoczęcie budowy

1933

Zniszczono

1945

Pierwszy właściciel

Hermann Göring

Plan budynku
Plan budynku
Położenie na mapie Rzeszy Niemieckiej
Mapa konturowa Rzeszy Niemieckiej, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Carinhall”
Ziemia53°00′31,60″N 13°38′09,46″E/53,008778 13,635961
Hermann Göring i oficerowie SS w Carinhall
Hermann Göring przy makiecie kolejki w Carinhall, 1943
Ruiny, 1947
Ocalałe dwie wieże stojące przy bramie wjazdowej
Miejsce po dworku, stan na 2009

Budowa

edytuj

Rezydencję zlokalizowano pomiędzy jeziorami Großdöllner See i Wuckersee. Budowę rozpoczęto w 1933 r. od wzniesienia drewnianego domu w stylu szwedzkim. Posiadłość stopniowo rozbudowywano[2]. 19 czerwca 1934 r., w podziemnym mauzoleum wybudowanym nad brzegiem jeziora Wuckersee, złożono sprowadzone ze Szwecji doczesne szczątki pierwszej żony Göringa Carin.

Kolejny etap budowy rozpoczęty w 1939 roku, prowadziła firma Philipp Holzmann AG według projektów Wernera Marcha, a następnie Friedricha Hetzelta[3].

Ostatecznie kompleks osiągnął powierzchnię 11 000 m² i składał się z połączonych ze sobą budynków otaczających wewnętrzne dziedzińce oraz bocznych skrzydeł o długości 72m. Dojazd prowadził od wschodu Aleją Kasztanową (niem. Kastanienallee) zaczynającą się przy głównej bramie z wieżyczkami i dwoma budynkami mieszkalnymi dla strażników, a kończącą się podjazdem do głównego wejścia na placu na którym znajdował się posąg jelenia z brązu (niem. Hirschplatz). Oprócz kolekcji dzieł sztuki w Carinhall znajdowało się wiele prywatnych pokoi, obiektów rekreacyjnych i sportowych, biblioteka, biuro adiutanta, a także centrala telefoniczna i schron przeciwlotniczy[4].

Słynący z zamiłowania do luksusu Göring dbał, aby posiadłość wzbudzała podziw. Ogromny basen z podgrzewaną wodą, kręgielnia, zajmująca kilkaset metrów kwadratowych makieta kolejowa z domkami, tunelami i górami – to wszystko miało służyć Göringowi aż do późnych lat starości. To właśnie w rezydencji marszałka zamontowano jedną z pierwszych wówczas produkowanych zmywarek do naczyń firmy AEG. Nie sposób zliczyć też dzieł sztuki (rzeźb, figur i starodruków), które zostały zrabowane, bądź też nabyte przez marszałka w różnych miejscach Europy.

Koniec

edytuj

Po śmierci Göringa Carinhall miało być przekształcone na muzeum, które nie tylko uświetniałoby osiągnięcia Tysiącletniej Rzeszy, ale i samego gospodarza tych terenów. Odpowiednie plany opracowywano jeszcze w styczniu 1945 roku. 20 kwietnia 1945 Göring Carinhall opuścił po raz ostatni. 28 kwietnia 1945 roku, w momencie zbliżania się Armii Czerwonej (2 Front Białoruski, 2 Armia Uderzeniowa), Göring nakazał wysadzić budynki w powietrze, oraz ukryć zwłoki Carin w pobliskim lesie. Żołnierze sowieccy, szukając skarbów, odnaleźli i zbezcześcili nowy grób Carin. Ostatecznie, przy pomocy miejscowego leśnika i berlińskiego pastora pochodzącego ze Szwecji, odszukano szczątki i w 1951 r. powróciły do ojczyzny.

W 1999 r. nowe zainteresowanie miejscem wzbudziła książka: Görings Reich: Selbstinszenierungen in Carinhall[5], w której opisano dzieje tej posiadłości. Powstały obawy, że miejsce stanie się neonazistowskim sanktuarium[6]. W związku z tym rząd Brandenburgii zlecił rozbiórkę pozostałości grobu żony Göringa.

Obecnie ruiny rezydencji porastają drzewa, pozostawiono tylko dwie wieże, stojące przy bramie wjazdowej, z herbami rodowymi Göringa.

W 1939 r. na kilka miesięcy przed wybuchem wojny, Carinhall odwiedził minister spraw zagranicznych II RP Józef Beck. On także był pod wrażeniem okazałości i przepychu wszechobecnych w tym miejscu.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Denkmale in Brandenburg [online] [dostęp 2023-08-07].
  2. Patrick Gericke, Matthias Pottrick: Bauten der NS-Zeit in den Jahren von 1933-1945. Potsdam: 1 2011. [dostęp 2023-08-07]. (niem.).
  3. Patrick Gericke, Matthias Pottrick: Bauten der NS-Zeit. [dostęp 2023-08-07]. (niem.).
  4. Andreas Kopietz: Carinhall: Was blieb von Görings Landsitz in der Schorfheide übrig? Eine Spurensuche. berliner-kurier.de/, 2021-06-27. [dostęp 2023-08-07]. (niem.).
  5. Volker Knopf, Stefan Martens: Görings Reich: Selbstinszenierungen in Carinhall. Berlin: Ch. Links Verlag, 1999.
  6. "Berliners open treasure chest of evil" in The Times, 28 September 1999

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj