C
trzecia litera alfabetu łacińskiego
C (minuskuła: c) – trzecia litera alfabetu łacińskiego, czwarta litera alfabetu polskiego.
| |
| Informacje podstawowe | |
| Majuskuła |
C |
|---|---|
| Minuskuła |
c |
| Podstawowy alfabet | |
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |
Historia
edytuj| Fenicki gaml |
Arabski gimel |
Hebrajski gimel |
Grecka Gamma |
Etruskie C |
Starołacińskie C (G) |
|---|---|---|---|---|---|
|
|
|
|
|
|
Wywodzi się z greckiej litery gamma (Γ). W łacinie klasycznej pierwotnie służyła do oznaczania głosek [k] i [ɡ], a od III wieku p.n.e. jedynie [k] – do oznaczania głoski [ɡ] powstała litera G.
Współcześnie używana jest do oznaczania głoski:
- w języku polskim – [ʦ], a przed i – [ʨ]
- w pozostałych językach słowiańskich, w językach bałtyckich i ugrofińskich oraz w języku albańskim – [ʦ]
- w językach zachodnioeuropejskich – zazwyczaj [k], a przed e lub i:
- w języku angielskim, francuskim i katalońskim – [s]
- w języku irlandzkim – [c]
- w języku walijskim – zawsze [k]
- w języku włoskim i rumuńskim – [ʧ]
- w języku hiszpańskim i galicyjskim – [θ]
- w językach tureckich – zazwyczaj [ʤ]
- w języku zhuang – [ʃ]
Używanie litery C
edytuj| język | dialekt | dźwięk (IPA) | notatka |
|---|---|---|---|
| Angielski | /k/ | ||
| /s/ | przed e, i, y | ||
| Azerbejdżański | /ʤ/ | ||
| Chorwacki (serbsko-chorwacki) | /ʦ/ | ||
| Czeski | /ʦ/ | ||
| Duński | /k/ | ||
| /s/ | przed e, i, y, æ, ø | ||
| Fiński | /k/ | ||
| /s/ | |||
| Francuski | /k/ | ||
| /s/ | przed e,i, y | ||
| Galicyjski | /k/ | ||
| /θ/ | przed e, i | ||
| Hiszpański | wszystkie | /k/ | |
| europejski | /θ/ | przed e, i, y | |
| amerykański | /s/ | ||
| Irlandzki | /k/ | ||
| /c/ | przed e, i, po i | ||
| Kataloński | /k/ | ||
| /s/ | przed e, i | ||
| Litewski | /ʦ/ | ||
| Łaciński | /k/ | ||
| /ʦ/ | przed e, i, y, oe, ae | ||
| Łotewski | /ʦ/ | ||
| Niderlandzki | /k/ | ||
| /s/ | przed e, i, y | ||
| Niemiecki | /k/ | ||
| /s/ | przed ä, e, i, ö, ü, y | ||
| /ʦ/ | przed ä, e, i, ö, ü, y | ||
| Norweski | /k/ | ||
| /s/ | przed e, i, y, æ, ø | ||
| Polski | /ʦ/ | ||
| Portugalski | /k/ | ||
| /s/ | przed e, i, y | ||
| Rumuński | /k/ | ||
| /ʧ/ | przed e, i | ||
| Słowacki | /ʦ/ | ||
| Słoweński | /ʦ/ | ||
| Szwedzki | /k/ | ||
| /s/ | przed e, i, y, ä, ö | ||
| Turecki | /ʤ/ | ||
| Walijski | /k/ | ||
| Węgierski | /ʦ/ | ||
| Włoski | /k/ | ||
| /ʧ/ | przed e, i | ||
| Zhuang | /ʃ/ | ||
Grafemy i symbole oparte na C
edytuj| Niektóre litery diakrytyzowane i ligatury | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ć ć | Ĉ ĉ | C̀ c̀ | C̆ c̆ | Ƈ ƈ | Č č | Č́ č́ | C̄ c̄ | Ċ ċ | C̃ c̃ |
| C̈ c̈ | C̓ c̓ | Ȼ ȼ | Ꞓ ꞓ | Ç ç | C̱ c̱ | C̣ c̣ | C̦ c̦ | Ḉ ḉ | Ç̆ ç̆ |
| Ç̌ ç̌ | Ç̇ ç̇ | Ć̣ ć̣ | Č̣ č̣ | Č̈ č̈ | Č̓ č̓ | Ↄ ↄ | Ꜿ ꜿ | ||
| Znaki alfabetów fonetycznych | |||||||||
| ɕ | ʗ | ᶜ | ᶝ | ᴄ | |||||
| Symbole i skróty | |||||||||
| © | ℃ | ¢ | ₡ | ₢ | ₵ | ₠ | ℂ | ℭ | |
Inne reprezentacje
edytuj| Sygnalizacja | Język migowy | Alfabet Braille’a | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| flaga Międzynarodowego Kodu Sygnałowego |
Alfabet semaforowy |
Kod Morse’a | francuski | kanadyjski | polski | |
|
|
ⓘC | 
|
|
 i
|
|
Kodowanie
edytuj| Znak | C | c | ||
|---|---|---|---|---|
| Nazwa w Unikodzie | Latin Capital Letter C[1] | Latin Small Letter C[2] | ||
| Kodowanie | dziesiętnie | szesnastkowo | dziesiętnie | szesnastkowo |
| Unicode | 67 | U+0043 | 99 | U+0063 |
| UTF-8 | 67 | 43 | 99 | 63 |
| Odwołania znakowe SGML | C | C | c | c |
| ASCII1 | 67 | 43 | 99 | 63 |
| EBCDIC | 195 | C3 | 131 | 83 |
- 1 W tym pochodne ASCII, takie jak DOS, Windows, ISO-8859 i Macintosh
Zobacz też
edytuj
Przypisy
edytuj- ↑ Latin Capital Letter C. symbl.cc. [dostęp 2018-10-03].
- ↑ Latin Small Letter C. symbl.cc. [dostęp 2018-10-03].
Encyklopedie internetowe (litera alfabetu łacińskiego):