Wikipedia

Bydgoskie Fabryki Mebli

Bydgoskie Fabryki Mebli S.A. – fabryka w Bydgoszczy, założona w 1884 roku, producent mebli.

Bydgoskie Fabryki Mebli S.A.
Ilustracja
Siedziba BFM S.A.
Państwo

 Polska

Adres

85-840 Bydgoszcz
ul. Nowotoruńska 40

Data założenia

1884

Forma prawna

spółka akcyjna

Nr KRS

0000010819

Dane finansowe
Kapitał zakładowy

36 651 600

Położenie na mapie Bydgoszczy
Mapa konturowa Bydgoszczy, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Bydgoskie Fabryki Mebli”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Bydgoskie Fabryki Mebli”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Bydgoskie Fabryki Mebli”
Ziemia53°06′27″N 18°05′51″E/53,107500 18,097500
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Charakterystyka

edytuj

Bydgoskie Fabryki Mebli są producentem mebli stylowych: skrzyniowych i tapicerowanych[1]. Są jedną z najstarszych i największych firm meblarskich w Polsce, właścicielem marki „Bydgoskie Meble”, która należy do międzynarodowej Grupy IMS, lidera w branży meblarskiej na rynkach europejskich[1]. Produkty BFM S.A. zapewniają kompleksowe rozwiązania meblarskie do salonu, jadalni, gabinetu, przedpokoju, sypialni, pokoju młodzieżowego i dziecięcego[1].

Przedsiębiorstwo prowadzi sprzedaż produktów na terenie całego kraju i za granicą z pomocą salonów firmowych i sieci dystrybutorów[1].

Historia

edytuj

Początki przemysłu drzewnego i meblowego w Bydgoszczy

edytuj

Bazą dla rozwoju przemysłu drzewnego i meblarskiego w Bydgoszczy był wzrastający od połowy XIX wieku spław drewna Kanałem Bydgoskim do Niemiec[2]. W 1895 osiem tartaków bydgoskich przetarło 130 tys. szt. okrąglaków, które w 80% pochodziły z Królestwa Kongresowego. W latach 1890–1907 na brzegach dolnej Brdy, aż do jej ujścia działało od 10 do 25 czynnych tartaków, z czego 12 było dużymi zakładami należącymi do berlińskich handlarzy drewnem[3]. Punkt szczytowy rozwoju przemysłu drzewnego w Bydgoszczy nastąpił w 1906, kiedy przez Bydgoszcz przechodziła jedna trzecia całego dowozu drewna do Cesarstwa Niemieckiego, a zatrudnienie w tartakach i stolarniach wynosiło 2,1 tys. osób[2]. Beneficjentem masowego handlu i przeróbki drewna w Bydgoszczy był także przemysł meblarski. W latach 70. XIX w. znacznie rozwinęła się fabryka mebli Hegego (zał. 1817)[4], w kolejnych latach powstały inne mniejsze zakłady, m.in. fabryka Otto Krugera. W 1923 w Bydgoszczy działało 13 tartaków i 15 fabryk mebli.

Okres pruski

edytuj

Początki Bydgoskich Fabryk Mebli wiążą się z powstaniem w 1884 Fabryki Mebli Wyściełanych Ottona i Karola Pfefferkornów[2]. W pierwszych latach działalności firma zajmowała się produkcją mebli tapicerowanych (na podłożu ze szczeciny i włosia końskiego), mebli do sypialni, jadalni, a jednocześnie służyła pomocą w dekorowaniu wnętrz klientów. Oferowała również naprawę mebli uszkodzonych[2]. Początkowo zakład mieścił się w Bydgoszczy przy Starym Rynku 27, a od 1886 na ul. Dworcowej. W 1887 właściciel zakładu nabył dom przy ul. Dworcowej 19, a w 1909 nieruchomość przy ul. Dworcowej 12, stanowiącą jedną całość z usytuowaną na jej zapleczu parcelą przy ul. Podolskiej 5, gdzie powstały zabudowania magazynowe i produkcyjne. W 1910 fabrykant wybudował okazałą kamienicę zaprojektowaną przez Fritza Weidnera, w której zamieszkał, a na parterze urządził salon meblowy. Do 1907 w jego ręku znalazły się ponadto nieruchomości przy ul. Gdańskiej, a także składy fabryczne w Warszawie i Katowicach. Pfefferkorn był tapicerem i dekoratorem wnętrz, a do wybuchu I wojny światowej sam zarządzał firmą, łącząc produkcję z działalnością handlową i usługową[2].

Okres międzywojenny

edytuj

Po przejściu Bydgoszczy do Polski w 1920 Otton Pfefferkorn wraz z żoną i najmłodszym synem Paulem wyjechał do Niemiec, a w Polsce pozostali jego synowie (Otto i Karl), którzy wspólnie zarządzali przedsiębiorstwem. W odrodzonej Rzeczypospolitej była to jedna z największych fabryk mebli w Bydgoszczy, należąca jednak w całości do kapitału niemieckiego. Produkowano luksusowe meble tapicerowane o wysokim standardzie jakościowym. W latach 1930–1931 dobudowano skrzydło budynku przy ul. Podolskiej, gdzie rozpoczęto produkcję mebli okleinowanych. Na parterze kamienicy przy ul. Dworcowej 12 zorganizowano salon wystawowy, a na piętrach salony meblowe, podzielone na boksy z pełnym wyposażeniem (tj. z dywanami, obrazami, kryształami i porcelaną oraz firanami i zasłonkami)[2]. Do początku lat 30. w firmie pracowało około 50 osób[5].

Czasy wielkiego kryzysu zakład przetrwał w dobrej kondycji dzięki uruchomieniu produkcji poszukiwanych w kraju skrzynek radiowych, początkowo dla filii Philipsa w Warszawie, a później na eksport do Anglii, Holandii, Szwecji i Niemiec. Obroty firmy wzrosły o 40%, a zatrudnienie – do około 700 osób[6]. Fabryka poszerzyła bazę produkcyjną, dzierżawiąc od 1936 dawną fabrykę szczotek i pędzli „Piabama” przy ul. Pestalozziego 4 i kupując w 1939 fabrykę skrzynek do cygar Mitschka i Spółka przy ul. Toruńskiej 89[2]. Zakład miał własne maszyny parowe, prądnicę, ujęcie wody i hydrofor. Zaopatrywał się w drewno głównie w lasach okolic Wejherowa i Złotowa, skóry sprowadzał z Niemiec, a forniry egzotyczne z Francji i Niemiec[2].

W dwudziestoleciu międzywojennym firma Otto Pfefferkorna korzystała z pomocy czołowych architektów tego okresu, między innymi: Piotra Lubińskiego, Niny Jankowskiej, czy Ludwika Paradisala i Henryka Pfefferkorna zatrudnionych w Studium Wnętrz i Sprzętu Politechniki Warszawskiej. Asortyment stale zwiększano i ulepszano, podporządkowując go zmieniającym się gustom. W 1931 do oferowanych zestawów mebli luksusowych zaliczano między innymi: gabinety: „Chorzów”, „Łowicz”, „Wawel”, pokoje stołowe: „Richmond”, „Venetia”, „London”, „Warta”, pokoje sypialniane: „Barock”, „Gdańsk”, „Kraków”, „Syrena”, zabudowę holu w stylu „Oueen Ann” itp.[2]

W okresie międzywojennym Fabryka Mebli Artystycznych Otto Pfefferkorna z Bydgoszczy był najbardziej liczącym się zakładem w branży mebli stylowych w Polsce obok przedsiębiorstw: Zygmunta Szczerbińskiego z Warszawy (zał. 1900), Fabryki Mebli Artystycznych Sroczyńskiego z Poznania (zał. 1906) oraz Fabryki Mebli Stylowych Adolfa Rozenthala w Łodzi[2]. W latach 30. XX wieku możliwości produkcyjne zakładu oceniano na 200 kompletnie umeblowanych pokojów miesięcznie[7].

Okres okupacji niemieckiej

edytuj

Po śmierci Ottona Pfefferkorna w Berlinie (10 stycznia 1941), firma przeszła na własność jego trzech synów: Ottona, Karla i Paula[2]. W skład zakładu wchodziły m.in.: grunty i budynki przy ul. Toruńskiej 89, Podolskiej 5 oraz Pomorskiej 6a[2]. W okresie okupacji niemieckiej fabryka wykonywała prace dla wojska oraz urządzenia dla szpitali[8]. W tym czasie wytwarzano przede wszystkim meble do koszar, szafy do garderoby, skrzynie amunicyjne, koła sterownicze dla marynarki wojennej i części do samolotów Luftwaffe[2]. Nadal produkowano meble artystyczne, których odbiorcami byli m.in. dostojnicy III Rzeszy na terenie okupowanej Polski[2]. W latach 1940–1944 w fabryce pracowało około 500 osób[5].

W nowym zakładzie przy ul. Toruńskiej uruchomiono stolarnię, produkcję skrzynek do cygar oraz deszczułek wysyłanych na potrzeby Fabryki Akumulatorów w Kolonii. Przy ul. Podolskiej 5 funkcjonowało biuro kreślarskie, gdzie powstały niektóre rysunki konstrukcyjne mebli[2]. W 1944 z fabryki systematycznie wysyłano część wyprodukowanych mebli do willi Pfefferkornów w pobliżu Berchtesgaden. W styczniu 1945 właściciele fabryki uciekli do Niemiec, pozostawiając całe mienie[2].

Okres PRL

edytuj

W styczniu 1945 roku majątek fabryki przejęły władze radzieckie, uzasadniając to tym, że jest to mienie poniemieckie. 29 kwietnia 1945 zakład zakwalifikowano do grupy fabryk, z których wszystkie maszyny miały być wywiezione do ZSRR[7]. Wywózek udało się uniknąć po interwencji polskich władz u przedstawiciel Misji Ekonomicznej ZSRR w Warszawie w maju 1945[9]. Kierownictwo zakładu przy ul. Toruńskiej 89 powierzono Janowi Stablewskiemu, przy ul. Pestalozziego 4 – Pawłowi Janeczce, przy ul. Podolskiej 5 – Edmundowi Woźniakowi. Od lutego do kwietnia 1945 do pracy zgłosiło się 120 osób. Początkowo produkowano łóżka i szafy koszarowe na potrzeby wojska[2].

W 1946 zakład upaństwowiono i przekształcono w Państwową Fabrykę Mebli Artystycznych w Bydgoszczy. W kolejnych latach zakłady powiększały się, przejmując stopniowo niewielkie, prywatne zakłady meblowe, nie tylko w Bydgoszczy, ale i w okolicy, m.in. Fabrykę Mebli Herberta Matthesa przy ul. Garbary, Zakład Stolarski Bronisława Siudowskiego, Zakład Stolarski Bronisława Bronikowskiego, Zakład Wyrobów Toczonych, Fabrykę Mebli Jakuba Hechlińskiego, Zakład Produkcji Wyrobów z Metalu itd. 21 stycznia 1949 Państwową Fabrykę Mebli Artystycznych przekształcono w Bydgoskie Fabryki Mebli[2] i podporządkowano Zjednoczeniu Przemysłu Meblarskiego z siedzibą w Poznaniu[7]. Na początku 1948 zatrudnienie wynosiło 530 osób, a w 1954 roku – 852 osób, w tym 288 kobiet[10]. W 1976 pod zarządem Bydgoskich Fabryk Mebli w następstwie likwidacji Państwowego Przemysłu Terenowego znalazło się łącznie 16 zakładów produkujących meble, a od 1987 – 10 zakładów[7].

Od lat 60. w produkcji stosowano dwie technologie, różniące się w przypadku mebli kierowanych na rynek krajowy oraz zagraniczny. Na rynek krajowy trafiały meble, do produkcji których używano mniej odpornych na ścieranie i urazy mechaniczne lakierów, wykorzystywano gorszej jakości okleiny, a często występowały różnice w kolorystyce widocznych elementów zewnętrznych oraz rysy i wgnioty, powstałe wskutek złego transportu mebli[11].

W asortymencie fabryki wzory własne stanowiły 50% produkcji, a drugą połowę – wzorce zagraniczne. Stałą współpracę przedsiębiorstwo utrzymywało ze szwedzką firmą IKEA, która dostarczała do Bydgoszczy dokumentację techniczną na swoje wzory wraz z określeniem szczegółowych wymagań konstrukcyjnych. Meble te sprzedawano następnie pod szyldem IKEA w całej Europie. Podobny kontrakt zawarto z firmą meblową KLOSE z RFN[12]. Zaletą mebli wytwarzanych w BFM było to, że wykonywano je zgodnie z tradycją rękodzieła, a ta odbiegała od przyjętych w państwach wysokorozwiniętych gospodarczo form produkcji masowej[13].

W okresie powojennym BFM były czołowym krajowym i liczącym się w Europie producentem mebli stylowych (70% ogólnej produkcji). W latach 70. i 80. wielokrotnie wygrywały konkurs o tytuł „Najlepszego eksportera w regionie pomorsko-kujawskim”, należąc do czołowych eksporterów mebli w kraju[7]. W szczytowym okresie około 80% produkcji wysyłały na eksport, w tym ok. 50% produkcji do krajów zachodnich: RFN, Francji, Wielkiej Brytanii, Szwecji, Danii, Finlandii, Austrii, USA i Kanady[14]. Znane w Niemczech były m.in. zestawy „Lubeck”, „Flensburg”, „Brema”, „Hamburg”, „Kiel”, „Lüneburg”, „Ancona”, „Rügen”, „Rawenna”, „Gronau”, „Eden”, „Dessau”, „Lido”, „Köln”, „Basel”, „Antwerpen”[15]. Przedsiębiorstwo dysponowało kilkoma oddziałami na terenie Bydgoszczy oraz m.in. w Nakle, Świeciu, Gniewkowie[15].

Okres III RP

edytuj

21 lutego 1991 przedsiębiorstwo zostało przekształcone w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa o nazwie Bydgoskie Fabryki Mebli S.A. (Skarb Państwa wyzbył się ostatecznie udziałów w BFM S.A. do 2004 roku)[7]. 16 listopada 1992 przekształciło się w spółkę akcyjną joint venture z udziałem kapitału niemieckiego (Schieder Möbel Holding), który pozyskał 30% akcji przedsiębiorstwa. W dawnej hali fabrycznej Eltry na ul. Glinki 146 urządzono tapicernię, a w 1994 obok rozpoczęto budowę nowej hali produkcyjnej[15]. W nowym kompleksie prowadzono produkcję mebli skrzyniowych wysyłanych głównie na eksport. Pod koniec lat 90. zamknięto obiekty przy ul. Podolskiej w Bydgoszczy i sprzedano zakład w Nakle nad Notecią. Zatrudnienie w 1996 sięgało 2200 osób[15].

W 2000 firma sprzedała teren i obiekty produkcyjne przy rondzie Toruńskim, gdzie powstało centrum handlowe Tesco. W zamian powstała nowa hala produkcyjna BFM przy ul. Nowotoruńskiej. Po 2005 zakład sprzedał również teren, biurowiec, hale i obiekty przy ul. Pestalozziego pod zabudowę mieszkaniową. Powstało tam tzw. osiedle Paryskie. Na początku 2012 roku w BFM pracowało już tylko ok. 700 pracowników. W 2016 właściciel (szwajcarski holding meblowy IMS Group) podał do publicznej wiadomości informację o zamknięciu firmy (zatrudniającej w tym czasie 300 pracowników) i przejęciu produkcji mebli w zakładzie przy ul. Nowotoruńskiej przez firmę Helvetia Meble Wieruszów[16].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d Strona www.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Łobaczewski Tomasz: Dzieje Fabryki Mebli Artystycznych Otto Pfefferkorna do 1945 roku, [w:] Materiały do dziejów kultury i sztuki Bydgoszczy i regionu. Zeszyt 14. Pracownia Dokumentacji i Popularyzacji Zabytków Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Bydgoszczy. Bydgoszcz 2009.
  3. ↑ Sławińska Krystyna: Przemysł drzewny w Bydgoszczy i w okolicy w latach 1871–1914: Prace Komisji Historii t. VI.: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe. Prace Wydziału Nauk Humanistycznych. Seria C: 1969.
  4. ↑ Wajda Kazimierz: Przeobrażenia gospodarcze Bydgoszczy w latach 1850–1914, [w:] Historia Bydgoszczy tom I do roku 1920. Bydgoskie Towarzystwo Naukowe. Praca zbiorowa pod red. Mariana Biskupa. Warszawa-Poznań 1991. ISBN 83-01-06667-9.
  5. ↑ a b Bydgoskie Fabryki Mebli S.A. – 125 lat historii | Gazeta Pomorska [online], pomorska.pl [dostęp 2020-07-08] (pol.).
  6. ↑ Sudziński Ryszard: Życie gospodarcze Bydgoszczy w okresie II Rzeczypospolitej, [w:] Historia Bydgoszczy tom II część pierwsza 1920–1939. Bydgoskie Towarzystwo Naukowe. Praca zbiorowa pod red. Mariana Biskupa. Bydgoszcz 1999. ISBN 83-901329-0-7.
  7. ↑ a b c d e f Kamosiński Sławomir: Miasta przemysłowe dolnej Wisły [w:] Historia polskich okręgów i rejonów przemysłowych. Tom I. Praca pod redakcją Łukasza Dwilewicza i Wojciecha Morawskiego. Polskie Towarzystwo Historii Gospodarczej. Warszawa 2015. ISBN 978-83-942170-1-3, str. 161-162
  8. ↑ Sudziński Ryszard: Życie gospodarcze Bydgoszczy w okresie II Rzeczypospolitej, [w:] Historia Bydgoszczy tom II część druga 1939–1945. Bydgoskie Towarzystwo Naukowe. Praca zbiorowa pod red. Mariana Biskupa. Bydgoszcz 2004. ISBN 83-921454-0-2.
  9. ↑ Polityka władz radzieckich wobec przemysłu bydgoskiego w latach 1945–1946 [w:] Historia Bydgoszczy. Tom III. Część pierwsza 1945–1956. Praca zbiorowa. Bydgoskie Towarzystwo Naukowe Bydgoszcz 2015. ISBN 978-83-60775-44-8, str. 103-126
  10. ↑ Życie gospodarcze miasta 1945-1955 [w:] Historia Bydgoszczy. Tom III. Część pierwsza 1945–1956. Praca zbiorowa. Bydgoskie Towarzystwo Naukowe Bydgoszcz 2015. ISBN 978-83-60775-44-8, str. 199-243
  11. ↑ Kamosiński Sławomir, Jakość produkcji, [w:] Sławomir Kamosiński, Mikroekonomiczny obraz przemysłu Polski Ludowej w latach 1950-1980 na przykładzie regionu kujawsko-pomorskiego, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2007, s. 180-234, ISBN 978-83-7177-420-1, OCLC 177361790.
  12. ↑ Kamosiński Sławomir, Przemiany w technice i technologii produkcji, [w:] Sławomir Kamosiński, Mikroekonomiczny obraz przemysłu Polski Ludowej w latach 1950-1980 na przykładzie regionu kujawsko-pomorskiego, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2007, s. 75-179, ISBN 978-83-7177-420-1, OCLC 177361790.
  13. ↑ Kamosiński Sławomir, Kierunki i asortyment eksportu, [w:] Sławomir Kamosiński, Mikroekonomiczny obraz przemysłu Polski Ludowej w latach 1950-1980 na przykładzie regionu kujawsko-pomorskiego, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2007, s. 235-258, ISBN 978-83-7177-420-1, OCLC 177361790.
  14. ↑ Długosz Jerzy: Bydgoskie wyroby znane i cenione za granicą, [w:] Kalendarz Bydgoski 1995.
  15. ↑ a b c d Derenda Jerzy: Wielki Zakład Mebli Stylowych na Glinkach, [w:] Kalendarz Bydgoski 1997.
  16. ↑ Piotr Schutta Po 132 latach koniec Bydgoskich Fabryk Mebli. Co dalej z pracownikami?
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Bydgoskie_Fabryki_Mebli&oldid=74532653”