Burzyk mały

Burzyk mały
	Puffinus assimilis
	Gould, 1838
	; Burzyk mały na XIX-wiecznej ilustracji
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	rurkonose
Rodzina	burzykowate
Rodzaj	Puffinus
Gatunek	burzyk mały
Podgatunki
	P. a. assimilis Gould, 1838; P. a. haurakiensis C.A. Fleming & Serventy, 1943; P. a. kermadecensis Murphy, 1927; P. a. tunneyi Mathews, 1912; P. (a.) elegans Giglioli & Salvadori, 1868;
	P. a. assimilis Gould, 1838; P. a. haurakiensis C.A. Fleming & Serventy, 1943; P. a. kermadecensis Murphy, 1927; P. a. tunneyi Mathews, 1912; P. (a.) elegans Giglioli & Salvadori, 1868;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Burzyk mały^[2] (Puffinus assimilis) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny burzykowatych (Procellariidae), zamieszkującego oceany i wyspy półkuli południowej. Jest mniejszy od innych burzyków i najczęściej jest widywany w locie. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Systematyka i zasięg występowania

Systematyka tego gatunku jest skomplikowana. W starszych ujęciach systematycznych do P. assimilis zaliczano kilka taksonów traktowanych obecnie jako osobne gatunki: burzyk malutki (P. (baroli) baroli), burzyk brązoworzytny (P. (baroli) boydi), burzyk polinezyjski (P. myrtae)^[4]^[5], niekiedy także burzyk podbielały (P. heinrothi) i burzyk równikowy (P. lherminieri)^[4].

Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) i inni autorzy wyróżniają obecnie cztery podgatunki P. assimilis^[6]^[7]^[8]:

P. a. assimilis Gould, 1838 – wyspy Lord Howe i Norfolk
P. a. haurakiensis C.A. Fleming & Serventy, 1943 – północno-wschodnia Wyspa Północna (Nowa Zelandia)
P. a. kermadecensis Murphy, 1927 – wyspy Kermadec
P. a. tunneyi Mathews, 1912 – wyspy u wybrzeży południowo-zachodniej Australii

Autorzy Kompletnej listy ptaków świata do P. assimilis zaliczają jeszcze burzyka ciemnolicego (P. (a.) elegans)^[2], który zarówno przez IOC, jak i Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN) jest obecnie traktowany jako osobny gatunek^[6]^[9]. Występuje on na oceanach południowych, m.in. na wyspach Tristan da Cunha, Gough, Chatham czy na Wyspach Antypodów^[4]^[6].

Morfologia

U dorosłych spód ciała oraz skrzydeł jest biały, a wierzch ciała ciemny.

Długość ciała 25–30 cm; rozpiętość skrzydeł 58–67 cm^[10]^[11]. Masa ciała: 154,0–207,5 g (P. a. kermadecensis), 191–242 g (P. a. haurakiensis)^[10], 170–275 g (P. (a.) elegans na wyspie Gough), 226–266 g (P. (a.) elegans na Wyspach Antypodów)^[11].

Status

IUCN uznaje burzyka małego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern)^[3]. Podobnie klasyfikuje burzyka ciemnolicego^[9]. Trend liczebności populacji obu tych taksonów uznawany jest za spadkowy głównie ze względu na drapieżnictwo introdukowanych ssaków – szczurów i zdziczałych kotów^[3]^[9].

Przypisy

↑ Puffinus assimilis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Procellariidae Leach, 1820 - burzykowate - Petrels & Shearwaters (wersja: 2022-08-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-10-17].
↑ ^a ^b ^c Puffinus assimilis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c Little Shearwater (Puffinus assimilis). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
↑ Paul Sterry, Andy Clements, Andrew Cleave, Peter Goodfellow, Ptaki Europy: przewodnik, Warszawa 2007, ISBN 978-83-247-0818-5
↑ ^a ^b ^c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-10-10]. (ang.).
↑ D. Lepage: burzyk mały. [w:] Avibase - Światowa baza danych ptaków [on-line]. [dostęp 2020-07-09].
↑ Handbook of the Birds of the World and BirdLifeH.t. B.t. W.B. International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 5 [online], grudzień 2020, s. 115 [dostęp 2021-10-10] .
↑ ^a ^b ^c BirdLife International, Puffinus elegans, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2020-07-09] (ang.).
↑ ^a ^b Kirwan, G.M., C. Carboneras & F. Jutglar: Little Shearwater (Puffinus assimilis), version 1.0. [w:] Birds of the World (S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg, Editors) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2021-10-10]. (ang.).
↑ ^a ^b Kirwan, G.M., J. del Hoyo & N. Collar: Subantarctic Shearwater (Puffinus elegans), version 1.0. [w:] Birds of the World (S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg, Editors) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2021-10-10]. (ang.).

Bibliografia

Paul Sterry, Andy Clements, Andrew Cleave, Peter Goodfellow, Ptaki Europy: przewodnik, Warszawa 2007, ISBN 978-83-247-0818-5

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Zdjęcia i krótki film – burzyk ciemnolicy (P. (a.) elegans). [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Puffinus assimilis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[mk-2] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Procellariidae Leach, 1820 - burzykowate - Petrels & Shearwaters (wersja: 2022-08-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-10-17].

[iucn-3] Puffinus assimilis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[ibc-4] Little Shearwater (Puffinus assimilis). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).

[sterry-5] Paul Sterry, Andy Clements, Andrew Cleave, Peter Goodfellow, Ptaki Europy: przewodnik, Warszawa 2007, ISBN 978-83-247-0818-5

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-10-10]. (ang.).

[avibase-7] D. Lepage: burzyk mały. [w:] Avibase - Światowa baza danych ptaków [on-line]. [dostęp 2020-07-09].

[hbwcheck5-8] Handbook of the Birds of the World and BirdLifeH.t. B.t. W.B. International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 5 [online], grudzień 2020, s. 115 [dostęp 2021-10-10] .

[iucn1-9] BirdLife International, Puffinus elegans, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2020-07-09] (ang.).

[botw-10] Kirwan, G.M., C. Carboneras & F. Jutglar: Little Shearwater (Puffinus assimilis), version 1.0. [w:] Birds of the World (S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg, Editors) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2021-10-10]. (ang.).

[botw1-11] Kirwan, G.M., J. del Hoyo & N. Collar: Subantarctic Shearwater (Puffinus elegans), version 1.0. [w:] Birds of the World (S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg, Editors) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2021-10-10]. (ang.).

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]