Brzózki (województwo zachodniopomorskie)

Brzózki
	wieś
	; Brzózki, widok od południa
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	policki
Gmina	Nowe Warpno
Wysokość	7,3 m n.p.m.
Liczba ludności	160
Strefa numeracyjna	91
Kod pocztowy	72-022
Tablice rejestracyjne	ZPL
SIMC	0779673
	Położenie na mapie Polski Brzózki
	Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Brzózki
	Położenie na mapie powiatu polickiego Brzózki
	Położenie na mapie gminy Nowe Warpno Brzózki
	53°40′28″N 14°23′10″E/53,674444 14,386111
	Multimedia w Wikimedia Commons

Brzózki (do 1945 niem. Althagen^[3]) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie polickim, w gminie Nowe Warpno.

Miejscowość jest usytuowana na Równinie Polickiej nad Zalewem Szczecińskim w Puszczy Wkrzańskiej. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 114.

Historia

Pierwsza wzmianka o Brzózkach pochodzi z roku 1777. Od drugiej połowy XVIII w. był to majątek państwowy z kolonią mieszkalną. Pierwsi osadnicy pojawili się w Brzózkach w roku 1777. W 1782 r. zawarto umowę, zgodnie z którą połączono folwark kamery państwowej w Szczecinie i zakład przemysłowy radcy wojennego Augusta Friedricha Matthiasa na prawie dziedzicznego czynszu. Obszar majątku wynosił wówczas 1031 mórg i 90 rut ziemi oraz 150 mórg łąk W latach 1782 – 1785 właściciel majątku Matthias sprowadził kolejnych kolonistów (w sumie 22 osoby mieszkające w Brzózkach), we wsi było też 4 chałupników. Areał gruntów liczył 253 morgi i 108 rut ziemi; Od 1783 r. w miejscowości funkcjonowała szkoła, kościół (kaplica) z zakrystią. W roku 1827 właścicielem majątku był Gottfried Krüger (po nim syn Friedrich Ferdinand). Posługę duchowną sprawował pastor Fürgang z Trzebieży. W 1859 r. majątek liczył: 315 mórg ziemi uprawnej (ok. 80 ha), 160 mórg łąk (ok. 40 ha), 65 mórg pastwisk (ok. 15 ha); do kolonii należało 186 mórg pól i 150 mórg łąk; uprawiano żyto, ziemniaki, koniczynę, owies, jęczmień, wykę, hodowano 172 sztuk bydła, 29 sztuk koni, 230 sztuk owiec, 150 sztuk nierogacizny rasy Land-Race. Część kolonistów zajmowała się rybołówstwem, uprawą lnu, hodowano też pszczoły. W 1865 r. odnotowano w Brzózkach 37 budynków mieszkalnych, 61 gospodarczych (w tym wiatrak), Wieś liczyła 371 mieszkańców (70 rodzin). W roku 1874 Brzózki stanowiły gminę wiejską liczącą 35 domów, 63 gospodarstwa domowe, liczba mieszkańców nieznacznie przekraczała 300 osób. Majątek zaś liczył 4 domy, 6 gospodarstw domowych. Zamieszkiwało go 31 mieszkańców. W 1933 r. w miejscowości było 325 mieszkańców, 90 gospodarstw domowych. Po 1945 r. w Brzózkach osiedlili się polscy repatrianci.

Przynależność polityczno-administracyjna

1815-1866: Związek Niemiecki, Królestwo Prus, prowincja Pomorze, rejencja szczecińska, powiat Randow (1816-1826), powiat Ueckermünde
1866-1871: Związek Północnoniemiecki, Królestwo Prus, prowincja Pomorze, rejencja szczecińska, powiat Ueckermünde
1871-1918: Cesarstwo Niemieckie, Królestwo Prus, prowincja Pomorze, rejencja szczecińska, powiat Ueckermünde
1919-1933: Rzesza Niemiecka (Republika Weimarska), kraj związkowy Prusy, prowincja Pomorze, rejencja szczecińska, powiat Ueckermünde
1933-1945: III Rzesza, prowincja Pomorze, rejencja szczecińska, powiat Ueckermünde
1945-1952: Rzeczpospolita Polska (Polska Ludowa), województwo szczecińskie, powiat szczeciński, początkowo siedziba gminy Brzózki
1952-1975: Polska Rzeczpospolita Ludowa, województwo szczecińskie, powiat szczeciński
1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Brzózki
1975-1989: Polska Rzeczpospolita Ludowa, województwo szczecińskie, gmina Nowe Warpno
1989-1998: Rzeczpospolita Polska, województwo szczecińskie, gmina Nowe Warpno
1999-teraz: Rzeczpospolita Polska, województwo zachodniopomorskie, powiat policki, gmina Nowe Warpno

Demografia

1862 – 654 mieszk.
1939 – 324 mieszk.

Zabytki

Obecna zabudowa (zabudowa wiejska) wsi pochodzi w większości z końca XIX i początków XX wieku (domy murowane i ryglowe)^[4], jak również z czasów współczesnych. W części Brzózek zwanej Trzebieradz, znajduje się pałacyk myśliwski z XIX wieku, zwany również „Pałacem Goeringa”. Do pałacu przylega dostępny dla wszystkich park, który zachował się w pierwotnych granicach. Znajduje się w nim wiele chronionych drzew i krzewów, m.in. dąb kaukaski, świerk sitkajski i paproć długosz królewski.

Geografia i turystyka

Wieś rolniczo-turystyczna, położona wzdłuż drogi nr 114, łączącej Trzebież z Nowym Warpnem.

Mieszkańcy zajmują się rolnictwem (hodowla zwierząt), mieści się tutaj kilka gospodarstw agroturystycznych i centrum rehabilitacji z ośrodkiem hippiki. Brzózki powstały na planie ulicówki, oddalonej od zalewu o ok. 1 km. Tereny na północ od wsi zajmują nadzalewowe łąki i lasy, zaś na południe lasy Puszczy Wkrzańskiej. W lesie na południe od Brzózek rośnie pomnikowy dąb bezszypułkowy o obwodzie 3,95 m.

W roku 2011 ukończono remont poniemieckiej świetlicy wiejskiej, która jest obecnie siedzibą Rady Sołeckiej, miejscem zebrań wiejskich.

Przez wieś przebiegają szlaki turystyczne:

• czerwony