Braszowice
Braszowice (niem. Baumgarten[4]) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie ząbkowickim, w gminie Ząbkowice Śląskie, nad rzeką Braszówką.
| wieś | |
 Kościół św. Wawrzyńca w Braszowicach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) |
882[2] |
| Strefa numeracyjna |
74 |
| Kod pocztowy |
57-206[3] |
| Tablice rejestracyjne |
DZA |
| SIMC |
0856505 |
Położenie na mapie gminy Ząbkowice Śląskie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu ząbkowickiego  | |
 50°33′15″N 16°47′53″E/50,554167 16,798056[1]
| |
Podział administracyjny
edytujW latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Braszowice, po jej zniesieniu w gromadzie Sadlno. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wałbrzyskiego.
Demografia
edytujW 1885 w miejscowości mieszkały 1172 osoby, w 1933[5] – 1086 osób, a w 1939[6] – 1022 osoby[7]. W 2009 było ich 876[8], natomiast 2 lata później (III 2011) liczba ta nieznacznie wzrosła, do 882 osób[2]. Obecnie jest drugą co do wielkości miejscowością gminy Ząbkowice Śląskie.
Nazwa
edytuj12 listopada 1946 nadano miejscowości polską nazwę Braszowice[4].
Historia
edytujW 1253 została po raz pierwszy pisemnie wspomniana miejscowość Bomgart (tj. Braszowice). Później przekształciła się ta nazwa w Baumgarten (niem. „sad”), która to figurowała w dokumentach aż do końca II wojny światowej. W 1270 była ona w posiadaniu hrabiego Mrocko i jego syna Przecława ze śląskiego rodu szlacheckiego Pogorzelów, którzy chętnie zasiedlali swe włości niemieckimi osadnikami. Z tegoż roku pochodzi pierwsza wzmianka o istnieniu probostwa wraz z niejakim „proboszczem Henrykiem”. W 1321 Braszowice znalazło się w składzie księstwa ziębickiego na skutek podziału księstwa świdnickiego i w 1336 stało się czeskim lennem.
W okresie reformacji mieszkańcy Braszowic stali się luteranami. Jednakże podczas kontrreformacji za panowania cesarza Ferdynanda III kościół farny został oddany katolikom. W 1663 roku cała wieś znalazła się w posiadaniu klasztoru cystersów w Kamieńcu Ząbkowickim. 27 lutego 1741 w okolicach wsi miała miejsce potyczka między wojskami pruskimi i austriackimi. Od 1742 Braszowice znajdowały się w obrębie Prus. Po sekularyzacji klasztoru w Kamieńcu Ząbkowickim w 1810, wieś przeszła w posiadanie rodu Oranje-Nassau, a później Hohenzollernów[9]. W 1894 odnotowano w miejscowości parafialny kościół katolicki, fabrykę maszyn gospodarskich oraz miejsca występowania chryzoprazu i magnezytu.
Po II wojnie światowej wieś Braszowice znalazła się w obrębie Polski, a dotychczasowa ludność została wysiedlona i zastąpiona repatriantami.
Zabytki
edytujDo rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa wpisane są[10]:
- kościół parafialny pw. św. Wawrzyńca z lat 1736–1739
- zespół fortów ziemnych z 1813
- fort nr 4
- fort nr 5
- fort nr 6
- fort nr 7
- fort nr 8
- fort nr 9
Osoby pochodzące z Braszowic
edytuj- Alois Taux (1817–1861), muzyk, kompozytor, pierwszy rektor Mozarteum w Salzburgu
- Otto Steinmann (1831–1894), pruski polityk, poseł do landtagu i reichstagu
- Eugen Steinmann (1839–1899), pruski landrat
- Karl Sindermann (1869–1922), socjaldemokrata pruski, poseł do landtagu i reichstagu
- Carl Graf Hoyos (1923–2012), psycholog pracy i organizacji
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 9905
- ↑ a b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 88 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
- ↑ Stan na 16 czerwca.
- ↑ Stan na 17 maja.
- ↑ Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Frankenstein. 2006. [dostęp 2013-03-12]. (niem.).
- ↑ BDL :: Bank Danych Lokalnych. Główny Urząd Statystyczny, 2012. [dostęp 2013-03-12]. (pol.).
- ↑ Josef Bögner: St. Laurentius Baumgarten. Bad Oeynhausen 1991, s. 18–31.
- ↑ Architektura: Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – stan na 31 grudnia 2012 r. – woj. dolnośląskie. Narodowy Instytut Dziedzictwa, 2013-01-07. s. 245. [dostęp 2013-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)]. (pol.).