Borowa (gmina)
Borowa – gmina wiejska w województwie podkarpackim, w powiecie mieleckim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie rzeszowskim.
| gmina wiejska | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| Powiat | |||||
| TERC |
1811022 | ||||
| Wójt |
Stanisław Marek Mieszkowski | ||||
| Powierzchnia |
55,47 km² | ||||
| Populacja (30.06.2016) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
101,2 os./km² | ||||
| Nr kierunkowy |
17 | ||||
| Kod pocztowy |
39-305 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
RMI | ||||
Adres urzędu: Borowa 22339-305 Borowa | |||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| |||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |||||
Położenie na mapie Polski  | |||||
 50°23′N 21°21′E/50,386667 21,356111
| |||||
| Strona internetowa | |||||
| Biuletyn Informacji Publicznej | |||||
Siedziba gminy to Borowa.
Według danych z 30 czerwca 2005[4] gminę zamieszkiwało 5619 osób.
Historia
edytuj
Pierwsze ślady osadnictwa pochodzą z mezolitu, zaś w materiałach piśmiennych Borowa wzmiankowana była po raz pierwszy w roku 1257, kiedy to panujący w dzielnicy Małopolska krakowski i sandomierski książę Bolesław V Wstydliwy podarował tę wieś klaryskom z klasztoru w Zawichoście. W 1338 roku została utworzona parafia w Borowej. W XV wieku właścicielami wsi byli kolejno Jan Cebrowski herbu Ołobok, a od 1506 roku Feliks Borowski z rodu Skarbków. Ta rodzina władała Borową przez trzy wieki. Obecny kościół, który był pierwotnie drewnianą świątynią pod wezwaniem Św. Jakuba, został wzniesiony z fundacji właścicielki Józefy Skarbek – Borowskiej w 1893 roku. Pierwsza wzmianka o szkole parafialnej pochodzi z 1595 roku. Rozwój osadnictwa na obszarze gminy Borowa do połowy XVII wieku był zróżnicowany, co uzależnione było w dużym stopniu od przebiegu szlaku handlowego, biegnącego doliną Wisłoki, i łączącego Sandomierz i Wiślicę z Węgrami. Z dziejów Borowej dowiadujemy się, że obszar ten był często nawiedzany przez powodzie, pożary i epidemie. Klęski te z pewnością hamowały rozwój wsi i okolic. Pod koniec XIX wieku podjęto budowę wałów przeciwpowodziowych, co w rezultacie ograniczyło groźbę zalewania Borowej i okolicznych wiosek. Historia i materiały źródłowe mówią o licznych wydarzeniach historycznych, które dokonywały się na obszarze obecnej gminy. Po 1783 roku zaczęli osiedlać się koloniści austriaccy i to oni założyli kolonię Schonanger (od 1945 Orłów). W okresie powstań narodowych w latach 1831 i 1863 okolice Borowej i Górek stanowiły punkty przerzutu broni i ochotników z Galicji do Królestwa. W czasie I wojny światowej na terenach obecnych miejscowości gminy toczone były ciężkie walki, sama Borowa była okupowana przez wojska rosyjskie. Na 20. rocznię odzyskania przez Polskę niepodległości mieszkańcy zasadzili pamiątkowe drzewa – dęby wolności. Do czasów obecnych zachowały się trzy takie drzewa. Jeden dąb rośnie w Pławie, a dwa w Borowej i są nie tylko żywą kartą historii, ale także pięknymi okazami w istniejącym drzewostanie. W czasie ostatniej wojny działały tu oddziały AK i BCH. Pod koniec okupacji hitlerowskiej Borowa została zbombardowana przez Niemców, w miejscu tego tragicznego wydarzenia, w centrum Borowej został wybudowany pomnik oddający cześć ofiarom wojny. Okres powojenny gminy i jej mieszkańców związany był z rozwojem przemysłu w Mielcu.
Struktura powierzchni
edytujWedług danych z roku 2005[5] gmina Borowa ma obszar 55,47 km², w tym:
- użytki rolne: 81%
- użytki leśne: 1%
Powierzchnia gminy stanowi 6,3% powierzchni powiatu.
Demografia
edytujDane z 30 czerwca 2005[4]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| populacja | 5619 | 100 | 2800 | 49,8 | 2819 | 50,2 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
101,5 | 50,5 | 50,8 | |||
- Piramida wieku mieszkańców gminy Borowa w 2014 roku[1].
Budżet
edytuj
Rysunek 1.1 Dochody ogółem w Gminie Borowa w latach 1995-2010 (w zł)[4]
Tabela 1.1 Relacje działalności statutowej Gminy Borowa w latach 1995-2010[4] WYSZCZEGÓLNIENIE J.
m.ROK 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Dochody ogółem zł 1 552 921,- 3 950 054,- 11 527 296,- 10 884 436,- 7 802 222,- 6 207 318,- 7 062 659,- 7 080 032,- 7 211 890,- 7 830 639,- 8 827 612,- 11 180 435,21 11 380 063,74 12 542 086,63 13 320 888,51 17 079 411,49 ZNAK ± – + + – + – – – – – + + – – – + Nadwyżka/deficyt
budżetowa(-y)zł 16 045,- 183 046,- 540 960,- 559 476,- 608 149,- 20 357,- 436,- 598 323,- 353 381,- 35 752,- 51 261,- 1 665 387,89 75 331,34 381 942,84 271 043,37 2 701 966,56 ZNAK Σ = Wydatki ogółem zł 1 536 876,- 4 133 100,- 12 068 256,- 10 324 960,- 8 410 371,- 6 186 961,- 7 062 223,- 6 481 709,- 6 858 509,- 7 794 887,- 8 878 873,- 12 845 823,10 11 304 732,40 12 160 143,79 13 049 845,14 19 781 378,05
Rysunek 1.2 Wydatki ogółem w Gminie Borowa w latach 1995-2010 (w zł)[4]
Według danych z roku 2010[5] średni dochód na mieszkańca wynosił 3 063,57 zł (tj. – stan na 31 XII; przy 3 057,54 zł w zestawieniu na 30 VI); jednocześnie średnie wydatki na mieszkańca kształtowały się na poziomie 3 548,23 zł (tj. – stan na 31 XII; przy 3 541,24 zł w zestawieniu na 30 VI).
Sołectwa
edytuj
Borowa, Gliny Małe, Gliny Wielkie, Górki, Łysakówek, Orłów, Pławo, Sadkowa Góra, Surowa, Wola Pławska[2]
Sąsiednie gminy
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Gmina Borowa w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ a b Strona gminy. Charakterystyka gminy
- ↑ a b Urząd Statystyczny w Rzeszowie
- ↑ a b c d e Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ a b Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).