Bolesław Sokołowski (pułkownik)

oficer Wojska Polskiego

Bolesław Sokołowski[a] (ur. 14 stycznia?/26 stycznia 1895 w Tulczynie, zm. 7 maja 1980 w Józefowie) – podpułkownik broni pancernych Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej i Polskich Sił Zbrojnych, mianowany pułkownikiem przez władze RP na uchodźstwie.

Bolesław Sokołowski
podpułkownik broni pancernych podpułkownik broni pancernych
Data i miejsce urodzenia

26 stycznia 1895
Tulczyn, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

7 maja 1980
Józefów

Przebieg służby
Lata służby

1916–1948

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

16 Brygada Pancerna

Stanowiska

dowódca brygady pancernej

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
Wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Późniejsza praca

właściciel farmy

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Medal Wojska (trzykrotnie) Srebrny Krzyż Zasługi (II RP)

Życiorys

edytuj

Syn właściciela ziemskiego na Podolu Waleriana i Marii ze Skikiewiczów. Absolwent średniej Szkole Handlowej w Humaniu, a następnie student Instytutu Handlowego w Moskwie[1].

15 sierpnia 1916 roku został wcielony do 1 Studenckiego Batalionu w Niżnym Nowogrodzie. Od 15 października 1916 roku do 1 kwietnia 1917 roku był junkrem w Czugujewskiej Szkole Wojskowej (ros. Чугуевское военное училище) w Czugujewie. Po ukończeniu kursu służył w 39 pułku pancernym, a później w 33 pułku pancernym na froncie rumuńskim. Od listopada 1917 roku do marca 1918 roku chorował na tyfus. Następnie wstąpił do Armii Ochotniczej generała Antona Denikina jako dowódca plutonu w 2 pułku zbiorczym[1].

Wiosną 1920 roku wstąpił do Wojska Polskiego. Pełnił początkowo obowiązki oficera do zleceń w sztabie 18 Dywizji Piechoty. Od czerwca służył w 17 pułku Ułanów Wielkopolskich im. Bolesława Chrobrego w Lesznie. W czasie wojny polsko-bolszewickiej był dowódcą plutonu w szwadronie ciężkich karabinów maszynowych. 10 września 1920 roku dowodził wypadami na tyły nieprzyjaciela w Stratyniu[1].

Od sierpnia do września 1923 uczestniczył w kursie dowódców szwadronów. W Toruniu przechodził przeszkolenie strzeleckie. Od stycznia do lipca 1927 roku odbył kurs w zakresie broni pancernej. Od lipca 1928 roku do września 1932 roku dowodził szwadronem szkolnym 17 pułku ułanów. W 1931 roku szwadron szkolny pod jego dowództwem otrzymał przechodnią nagrodę „Srebrnej Lancy” ufundowanej przez Prezydenta RP Ignacego Mościckiego[2]. Od jesieni 1938 roku do wiosny 1939 roku odbył kurs oficerów sztabowych broni pancernej przy Wyższej Szkole Wojennej.

W kampanii wrześniowej pełnił funkcję kierownika zaopatrzenia broni pancernej Armii „Karpaty”. Z powodu braku broni pancernych wyznaczony na dowódcę kwatery armii, a następnie na dowódcę kwatery Frontu Południowego.

Granicę węgierską przekroczył w nocy z 18 na 19 września. Internowany w obozie Egel do stycznia 1940 roku, a do kwietnia 1940 roku w obozie Tesmag[b]. We Francji dowodził formującym się 5 batalionem pancernym w Piolenc. Po upadku Francji ewakuowany do Wielkiej Brytanii, gdzie pełnił różne stanowiska w I Korpusie Polskim w Szkocji. W latach 1941–1942 kierował kursami w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej.

W sierpniu 1941 roku został dowódcą 67 baonu czołgów i komendantem garnizonu Kelso. Od 18 kwietnia do 23 maja 1942 roku był słuchaczem kursu języka angielskiego dla dowódców baonów (pułków) w Polskim Biurze Wojskowym w Edynburgu, a od 24 do 30 maja 1942 roku przebywał na urlopie wypoczynkowym w Londynie i Brighton[3]. 1 czerwca 1942 roku przejął od majora Aleksandra Izdebskiego obowiązki dowódcy 65 baonu czołgów, a następnego dnia przekazał majorowi Bronisławowi Brągielowi obowiązki dowódcy 67 baonu czołgów[4].

29 października 1943 został przeniesiony do 2 Dywizji Grenadierów Pancernych na stanowisko dowódcy 16 Brygady Pancernej[5]. Pełnił je do jesieni 1946. Ze względu na przekroczoną granice wieku nie został wysłany na front. Wniosek o przyznanie awansu w 1946 roku został odrzucony również z powodu wieku. Od jesieni 1946 roku do lipca 1947 roku pełnił obowiązki dowódcy 10 Grupy Brygadowej Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. We wrześniu 1948 roku został zdemobilizowany.

Po wojnie pozostał w Szkocji, gdzie gospodarował na farmie hodowlanej Hillhead w Irongray (hrabstwo Dumfries). Śmierć żony i pogarszający się stan zdrowia spowodowały, że sprzedał farmę i w grudniu 1973 powrócił do Polski. Zamieszkał w Warszawie, a następnie w Józefowie. Zmarł 7 maja 1980 roku w Józefowie.

Bolesław Sokołowski był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy z Wandą Fabisch, zmarłą w 1972 roku, a od 1975 roku z Natalią Gosse. Nie miał potomstwa[2].

Stanowiska służbowe

edytuj
  • dowódca plutonu
  • dowódca szkoły podoficerskiej w 17 pułku ułanów
  • dowódca szwadronu ckm w 17 pułku ułanów – od września 1932 do listopada 1936
  • komendant brygadowej szkoły podoficerskiej ciężkich karabinów maszynowych – od września 1932 do listopada 1936
  • dowódca kolumny samochodowej 6 batalionu pancernego (przydział mob.) – 1937
  • zastępcą dowódcy 6 bpanc – kwiecień 1937
  • zastępca dowódcy Oddziału Rozpoznawczego Korpusu
  • dowódca 1 pułku pancernego (3.06. 1942 – 15.11. 1943)
  • dowódca 3 batalionu pancernego (1941/1942?)
  • dowódca 67 batalionu czołgów – sierpień 1941 – czerwiec 1942
  • dowódca 1 pułku pancernego – od czerwca 1942 do listopada 1943
  • dowódca 16 Brygady Pancernej – jesień 1943 – jesień 1946

Awanse

edytuj

Bolesław Sokołowski awansował w terminach[1]:

  • chorąży – 15 czerwca 1917
  • podporucznik – październik 1917
  • porucznik – 1922
  • rotmistrz – 27 stycznia 1930 roku ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 roku i 31. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[6]
  • major – 19 marca 1937
  • podpułkownik – 1 stycznia 1943
  • pułkownik – 1 stycznia 1964

Ordery i odznaczenia

edytuj
  1. W ewidencji Wojska Polskiego figurował jako Bolesław III Sokołowski w celu odróżnienia od innych oficerów noszących to samo imię i nazwisko.
  2. W obozie Tesmag pełnił obowiązki starszego obozu

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Suchcitz i Wroński 2002 ↓, s. 52.
  2. a b Suchcitz i Wroński 2002 ↓, s. 53.
  3. Rozkazy dzienne 67 Baonu Czołgów Nr 88/42 z 16 kwietnia 1942 roku, Nr 117/42 z 21 maja 1942 roku i Nr 121/42 z 27 maja 1942 roku.
  4. Rozkazy dzienne 67 Baonu Czołgów Nr 125/42 z 1 czerwca 1942 roku i Nr 126/42 z 2 czerwca 1942 roku. Rozkaz dzienny 65 Baonu Czołgów Nr 126/42 z 1 czerwca 1942 roku.
  5. Rozkazy dzienne 1943 ↓, s. 218.
  6. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 2 z 28 stycznia 1930 roku, s. 27.
  7. Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2028 z 1921 roku (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 40, poz. 1854, s. 1550)
  8. M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 103 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.

Bibliografia

edytuj