Bojary – dawna wieś, a obecnie jedno z 12 osiedli (jednostek pomocniczych gminy)[2] oraz część miasta Biłgoraja[3].

Bojary
Osiedle Biłgoraja
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

biłgorajski

Miasto

Biłgoraj

W granicach Biłgoraja

1 kwietnia 1927[1]

SIMC

0987680

Tablice rejestracyjne

LBL

Położenie na mapie Biłgoraja
Mapa konturowa Biłgoraja, u góry znajduje się punkt z opisem „Bojary”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Bojary”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Bojary”
Położenie na mapie powiatu biłgorajskiego
Mapa konturowa powiatu biłgorajskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bojary”
Ziemia50°33′09″N 22°43′29″E/50,552500 22,724722
Biłgoraj na austriackiej mapie topograficznej z XIX w. Bojary oznaczone jako miejscowość po północnej stronie miasta.

Dane ogólne

edytuj

Bojary zlokalizowane są w północnej części miasta. Sąsiadują z osiedlami Śródmieście, Roztocze i Rapy (od strony południowej) oraz z osiedlem Bagienna (od strony zachodniej).

Głównym ciągiem komunikacyjnym osiedla jest ul. Stanisława Moniuszki, przebiegająca południkowo i łącząca centrum Biłgoraja z leżącą na północ od niego wsią Gromada. Zabudowa mieszkalna ma w większej części charakter jednorodzinny; poza tym w osiedlu znajduje się tylko kilka niedużych bloków. Budownictwo koncentruje się wzdłuż wymienionej wyżej ulicy oraz przy kilku jej bocznych odnogach.

Dużą część osiedla w jego granicach administracyjnych zajmują tereny leśne, stanowiące część Puszczy Solskiej. Zarządza nimi Leśnictwo Bojary, w strukturze organizacyjnej Lasów Państwowych podległe Nadleśnictwu Biłgoraj[4].

Przez osiedle przepływają cieki wodneBiała Łada i Osa. Ta druga zasila sportowo-rekreacyjny zalew o powierzchni 7,8 ha, zlokalizowany na skraju lasu, administrowany przez miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji[5].

Przez osiedle przebiegają dwie linie kolejowe, przy których znajduje się stacja.

Główny artykuł: Biłgoraj (stacja kolejowa).

Organem uchwałodawczym osiedla jako jednostki pomocniczej gminy miejskiej Biłgoraj jest Rada Osiedla. Organ wykonawczy to Zarząd Osiedla[6].

Informacje historyczne

edytuj

Dawniej Bojary stanowiły oddzielną miejscowość –- była to wieś, założona w XVIII w. po osuszeniu podmokłych terenów nad Białą Ładą po północnej stronie Biłgoraja[7]. Przez Bojary przebiegała droga, łącząca Biłgoraj z Radzięcinem[8]. W dokumentach z lat 1787, 1797, 1870 i 1923 wieś była wymieniana jako miejscowość leżąca na terenie biłgorajskiej parafii Wniebowzięcia NMP[9]. W XIX w. w Bojarach, podobnie jak w samym Biłgoraju, rozwijało się rzemiosło sitarskie[10].

Zobacz więcej w artykule Biłgoraj, w sekcji Sitarstwo biłgorajskie.

2 września 1863 r. na skraju Bojarów odbyła się bitwa pod Biłgorajem, będąca jedną z potyczek powstania styczniowego[11].

Główny artykuł: Bitwa pod Biłgorajem (1863).

W czasach II Rzeczypospolitej (1918-1939) Bojary zostały przyłączone do miasta Biłgoraj; działał wówczas na Bojarach młyn wodny[12]. Wtedy też mieszkali tu m.in. rodzice Harveya Keitela. Ojciec aktora był miejscowym handlarzem drewna[13].

W latach 70. XX w. wybudowano linię kolejową Zwierzyniec-Stalowa Wola, a niedługo później szerokotorową Linię Hutniczo-Siarkową. Równoległe tory obu tras przebiegają przez Bojary; zbudowano tu wówczas dworzec kolejowy. W 1978 r.[14] oddano do użytku rekreacyjno-sportowy zalew, służący do wypoczynku dla mieszkańców miasta.

Bojary jako obecną jednostkę podziału administracyjnego miasta w sensie formalnym powołano do życia Uchwałą Rady Miasta w Biłgoraju z dnia 25 sierpnia 2004 r.[15]

Przypisy

edytuj
  1. Dz.U. z 1927 r. nr 35, poz. 312
  2. § 29 uchwały nr XIII/122/2019 Rady Miasta Biłgoraj z dnia 30 października 2019 r. w sprawie uchwalenia Statutu Miasta Biłgoraja [online], 2019-10-30 [dostęp 2022-08-12].
  3. Wyszukiwanie. eteryt.stat.gov.pl. [dostęp 2022-08-13]. (pol.).
  4. Struktura organizacyjna Nadleśnictwa Biłgoraj - Organizacja nadleśnictwa - Nadleśnictwo Biłgoraj - Lasy Państwowe [online], www.bilgoraj.lublin.lasy.gov.pl [dostęp 2018-10-19] (pol.).
  5. GogaNet, Biłgoraj - ZALEW BOJARY BIŁGORAJ [online], zalew.bilgoraj.pl [dostęp 2018-10-19] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-20].
  6. Uchwała Rady Miasta w Biłgoraju z dnia 25 sierpnia 2004 r.
  7. Biłgoraj - strona miasta [online], www.bilgoraj.lbl.pl [dostęp 2018-10-19] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-21].
  8. Biłgoraj - strona miasta [online], www.bilgoraj.lbl.pl [dostęp 2018-10-19].
  9. Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biłgoraju [online], www.wnmpbilgoraj.pl [dostęp 2018-10-19].
  10. Biłgoraj - strona miasta [online], www.bilgoraj.lbl.pl [dostęp 2018-10-19].
  11. Arkadiusz Lipiec, Biłgoraj - Miejsca [online], www.bilgoraj.lbl.pl [dostęp 2018-10-19].
  12. Mapa topograficzna 1:100000, pas 46, słup 35. Wojskowy Instytut Geograficzny, Warszawa 1938.
  13. Harvey Keitel z Biłgoraja - Biłgoraj [online] [dostęp 2018-10-19] (pol.).
  14. Napis na pamiątkowym obelisku przy wejściu na promenadę zalewu.
  15. Rady Osiedli - Biłgoraj [online] [dostęp 2018-10-19] (pol.).