Bobroszczur papuaski

gatunek gryzonia

Bobroszczur papuaski[3] (Hydromys ziegleri) – gatunek ssaka z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae), występujący endemicznie w Papui-Nowej Gwinei[2][4].

Bobroszczur papuaski
Hydromys ziegleri[1]
K.M. Helgen, 2005
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

myszowate

Podrodzina

myszy

Plemię

Hydromyini

Rodzaj

bobroszczur

Gatunek

bobroszczur papuaski

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

brak danych

Taksonomia

edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 2005 roku amerykański teriolog Kristofer Michael Helgen nadając mu nazwę Hydromys ziegleri[5]. Holotyp pochodził z Bainyik (03°40′00″S 143°05′00″E/-3,666667 143,083333), na wysokości 700 ft (213 m), około 5 km na południe od Maprik, w prowincji Sepik Wschodni, w Papui-Nowej Gwinei[6]. Holotyp został schwytany 29 października 1972 roku i opisany przez A.C. Zieglera w 1984 roku, jednak autor opisu uznał okaz za przedstawiciela opisanego dwa lata wcześniej gatunku, bobroszczura zachodniego (Hydromys hussoni)[5][7].

Ten gatunek jest jednak znany tylko z zachodniej części wyspy (indonezyjska prowincja Papua); ponadto okaz morfologicznie różni się od znanych bobroszczurów zachodnich, co skłoniło biologów do rewizji jego statusu[4]. Prawdopodobnie występuje sympatrycznie z bobroszczurem złotobrzuchym (Hydromys chrysogaster) i bobroszczurzykiem papuaskim (Parahydromys asper)[5]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy[6].

Etymologia

edytuj
  • Hydromys: gr. ὑδρο- hudro- „wodny-”, od ὑδωρ hudōr, ὑδατος hudatos „woda”; μυς mus, μυος muos „mysz”[8].
  • ziegleri: dr Alan Conrad Ziegler (1930–2003), amerykański zoolog, ekolog, konserwator przyrody zamieszkały na Hawajach w latach 1967–2003[9].

Zasięg występowania

edytuj

Bobroszczur papuaski znany jest tylko z miejsca typowego u podnóża gór Prince Alexander w zachodniej części Nowej Gwinei[6].

Morfologia

edytuj

Znane okazy wskazują, że jest to najmniejszy gatunek bobroszczura. Długość ciała (bez ogona) 132 mm, długość ogona 118 mm, długość ucha 13 mm, długość tylnej stopy 27 mm; brak szczegółowych danych dotyczących masy ciała[10]. Grzbiet jest ciemnobrązowy, spód ciała okrywają włosy szare u nasady i płowo-pomarańczowe na końcach. Dolna część policzków i podgardle ma białawy kolor, zaś okolica pachwinowa i nasada ogona są ciemnobrązowe. Futro jest krótsze i mniej gęste niż u bobroszczura zachodniego, u którego także umaszczenie spodu ciała jest ciemniejsze i bardziej jednolite. Tylne stopy bobroszczura papuaskiego są długie i mają spięte błoną trzy środkowe palce. Ogon jest czarny, nie ma białej końcówki jak u pokrewnych gatunków i jest rzadko pokryty włosami, co wyraźnie odróżnia go od bobroszczura zachodniego. Siekacze są żółtopomarańczowe[5].

Ekologia

edytuj

Gryzonie te żyją w pobliżu rzek i strumieni w nizinnym lesie tropikalnym[2]. Holotyp został schwytany w wiejskim ogródku na wysokości ok. 200 m n.p.m.[2][7], jednak przypuszczalnie jest to tylko dolna granica jego zasięgu, jako że inne niewielkie gatunki bobroszczurów (a także większość endemicznej fauny tego regionu) preferują większe wysokości[5].

Populacja

edytuj

Bobroszczur papuaski jest bardzo słabo zbadany. Może mieć większy zasięg i zamieszkiwać także inne nadmorskie pasma górskie w północnej Nowej Gwinei, ale stwierdzenie tego wymaga dalszych badań. Może mu zagrażać wycinka lasów. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody nie przypisała mu kategorii zagrożenia ze względu na brak danych[2].

Przypisy

edytuj
  1. Hydromys ziegleri, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d e R. Gerrie & R. Kennerley, Hydromys ziegleri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-02-27] (ang.).
  3. Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 269. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  4. a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Hydromys hussoni. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-02-27].
  5. a b c d e K.M. Helgen. The amphibious murines of New Guinea (Rodentia, Muridae): the generic status of Baiyankamys and description of a new species of Hydromys. „Zootaxa”. 913 (1), s. 10, 2005. Magnolia Press. DOI: 10.11646/zootaxa.913.1.1. ISSN 1175-5334. (ang.). 
  6. a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 498. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  7. a b A.C. Ziegler. A Papua New Guinea specimen of Hydromys hussoni Musser & Piik, 1982 (Rodentia: Muridae). „Australian Mammalogy”. 7 (1–2), s. 101–105, 1984. (ang.). 
  8. T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 336, 1904. (ang.). 
  9. B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 459. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
  10. Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 686–687. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).