Wikipedia

Blik (system płatności)

system płatności mobilnych

Blik (zapis stylizowany: blik) – system płatności mobilnych w Polsce, uruchomiony 9 lutego 2015, umożliwiający użytkownikom smartfonów płatności bezgotówkowe w sklepach stacjonarnych lub internetowych, wypłacanie i wpłacanie gotówki w bankomatach oraz realizowanie przelewów na numer telefonu, a także generowanie czeków z cyfrowym kodem. Użytkownicy bankowych aplikacji mobilnych na urządzeniach z systemem operacyjnym Android, iOS lub Harmony OS mogą także płacić Blikiem zbliżeniowo w terminalach płatniczych akceptujących karty Mastercard. System jest zarządzany i rozwijany przez spółkę Polski Standard Płatności (PSP).

Blik
logo
Autor Polski Standard Płatności
Pierwsze wydanie 9 lutego 2015
System operacyjny Android, iOS[1], Harmony OS[2]
Rodzaj usługa płatności mobilnych
Strona internetowa

Sposób działania

edytuj

Z Blika mogą korzystać klienci banków, które udostępniają to rozwiązanie w swoich aplikacjach mobilnych. Płatności zbliżeniowe Blik – dostępne na urządzeniach z systemem Android lub jego pochodną Harmony OS (w niektórych bankach)[3] – działają w trybie offline, tzn. do ich działania niepotrzebne jest połączenie z Internetem[4].

Kody Blik są z kolei systemem działającym w trybie online, co wymaga działającego połączenia do Internetu. Wyjątkiem są wygenerowane uprzednio kody czeków, z których w okresie ich ważności można korzystać offline[5][6]. Każdy kod jednorazowy jest unikalną kombinacją 6 cyfr i jest ważny przez 2 minuty, po tym czasie aplikacja bankowa wygeneruje nowy kod.

Model autoryzacji opartej na kodzie przebiega następująco:

  1. płacący uruchamia aplikację bankową, wybiera Blika, wówczas generowany jest kod,
  2. płacący wprowadza kod w punkcie akceptacji (terminal, bankomat, strona internetowa),
  3. przekazanie kodu autoryzacji przez akceptanta za pośrednictwem agenta rozliczeniowego do PSP,
  4. weryfikacja kodu przez PSP, rozpoznanie banku, który go zamówił i przekazanie autoryzacji do banku,
  5. autoryzacja przez bank,
  6. odesłanie autoryzacji banku do PSP, który dalej za pośrednictwem agenta rozliczeniowego przekazuje ją do akceptanta.
  7. potwierdzenie przez płacącego transakcji w jego aplikacji bankowej.

W 2022 r. Blik był dostępny w aplikacjach bankowych dla systemów operacyjnych Android, jego pochodnym Harmony OS[3] oraz iOS[1]. Początkowo dostępny był także w aplikacjach banków dla zarzuconego systemu Windows Phone, a niektóre zintegrowane z nim banki wydawały także aplikacje na dawne systemy BlackBerry OS i Symbian[7].

Historia

edytuj

Początki Blika sięgają 2013 r., gdy 6 polskich banków – Alior Bank, Bank Millennium, Bank Zachodni WBK, ING Bank Śląski, mBank i PKO Bank Polski – zawarło porozumienie celem stworzenia wspólnego systemu płatności przenośnych[8]. Stało się to za namową Zbigniewa Jagiełły, ówczesnego prezesa PKO Banku Polskiego, który jest pomysłodawcą i współtwórcą systemu płatności mobilnych Blik[9][10]. 13 stycznia 2014 zarejestrowano w KRS spółkę Polski Standard Płatności, która miała zbudować usługi płatności mobilnych w oparciu o system płatności IKO stworzony przez PKO Bank Polski[8]. W 2014 r. Narodowy Bank Polski wydał zgodę na prowadzenie systemu płatności przez PSP[11], a usługę Blik udostępniono 9 lutego 2015[12][11]. Operatorem infrastruktury systemu została Krajowa Izba Rozliczeniowa[13][14]. Od kwietnia 2015 r. użytkownicy mogą generować i przekazywać innym osobom elektroniczne czeki identyfikowane 6-cyfrowym kodem. Czek można realizować zarówno w bankomatach, jak i płacąc nim w punktach akceptujących Blika[15]. Wygenerowany czek może mieć termin ważności od kilkunastu minut do kilkudziesięciu godzin[6]. Odbiorca czeku, aby go wykorzystać, nie musi mieć ani dostępu do Internetu, ani karty bankowej, ani konta bankowego[5][6]. W październiku 2015 r. wprowadzono usługę płatności P2P – przelewów na numer telefonu[16][17]. Ułatwia to szybkie przesłanie pieniędzy bez znajomości rachunku bankowego odbiorcy, wystarczy znać jego numer telefonu[16][17]. W grudniu 2015 r. PSP wprowadził usługę mPOS Blik[18]. Do dokonania transakcji niepotrzebny był terminal POS (popularnie zwany czytnikiem kart). Sprzedawcy wystarczyło oprogramowanie np. w telefonie pozwalające na przyjmowania płatności BLIK[19]. W grudniu 2018 r. Mastercard i PSP ogłosiły, że podejmują współpracę w celu wprowadzenia usługi poza Polskę[20]. Mastercard został formalnie siódmym udziałowcem PSP w kwietniu 2020[21]. W marcu 2019 r. udostępniono możliwość realizowania płatności powtarzalnych[22], wdrożoną początkowo w dwóch bankach: ING Banku Śląskim oraz Banku Pekao SA. Usługa pozwalała opłacać zobowiązania u ubezpieczyciela Link4 oraz operatora telekomunikacyjnego Play. Według Narodowego Banku Polskiego w 2019 r. liczba transakcji Blik przekroczyła liczbę transakcji wykonanych w polskim Internecie kartami płatniczymi. W III kwartale 2019 r. wykonano 40 mln transakcji Blikiem wobec 28 mln wykonanych kartami płatniczymi[23]. W lipcu 2021 r. Bank Millennium udostępnił w swojej aplikacji płatności zbliżeniowe Blik[24]. Do listopada 2021 r. usługę udostępniły pozostałe banki będące udziałowcami PSP[25]. Płatności zbliżeniowe działają w oparciu o infrastrukturę Mastercard. Tym samym możliwe są na terminalach akceptujących płatności zbliżeniowe kartami Mastercard[26]. Zbliżeniowe sposób płatności dostępny jest na urządzeniach z systemem Android oraz Harmony OS[3]. Podczas fali uchodźczej wywołanej rosyjską inwazją na Ukrainę w 2022 r. czeki Blik były wykorzystywane do dystrybucji pomocy finansowej UNHCR wśród uchodźców wojennych[27]. W lipcu 2022 r. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) zgodził się na prowadzenie przez PSP płatności odroczonych – Blik Płacę Później[28]. 11 sierpnia 2022 PSP przejął 100 proc. udziałów Viamo, działającego od 2013 r. słowackiego operatora płatności P2P[29], prowadzącego także płatności dla firm na bazie kodów QR i linków[30].

Statystyki rozwoju w PLN
Rok Liczba użytkowników (aktywnych) Liczba transakcji Wartość transakcji
2015[31][32] 1,4 mln 1,27 mln 346,9 mln
2016[33][34] 3,1 mln 7,8 mln 1,5 mld
2017[35] 6,1 mln 33 mln 4,5 mld[36]
2018[36] 8,8 mln[37] 91 mln 12 mld
2019[23] 13,1 (9[23]) mln[38] 218 mln 47 mld
2020[12] 16,9 (7[12]) mln[39] 424 mln 57 mld
2021[40] 21,6 (10[41]) mln 763 mln 103,3 mld
2022[42] 25,9 (13) mln 1 200 mln 163,9 mld

Banki uczestniczące

edytuj

Usługa jest dostępna w następujących bankach (wytłuszczono banki będące udziałowcami PSP):

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b FAQ: najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi | BLIK. Blik. [dostęp 2022-02-10]. Cytat: Na jakich telefonach działa BLIK? BLIK działa na wszystkich urządzeniach z Androidem i iOS.
  2. ↑ Zbliżeniowy Blik na smartfonach Huawei bez usług Google. [dostęp 2022-06-27]. (pol.).
  3. ↑ a b c FAQ: najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi | BLIK. Blik. [dostęp 2022-02-10]. Cytat: Mam telefon z systemem iOS. Czy mogę aktywować Płatności zbliżeniowe BLIK? Aktualnie Płatności zbliżeniowe BLIK dostępne są tylko na telefonach z systemem operacyjnym Android oraz (w wybranych bankach) HarmonyOS.
  4. ↑ Blik, Ruszają płatności zbliżeniowe BLIK – kiedy będą dostępne? [online], blik.com [dostęp 2022-12-15] (pol.).
  5. ↑ a b Why BLIK is so popular and how we deployed it in mobile banking? | Mobile Banking Platforms blog. Mobile Banking Platforms, 2020-01-31. [dostęp 2021-03-25]. (ang.).
  6. ↑ a b c Funkcje i zalety aplikacji IKO | Aplikacja IKO | Inteligo. [dostęp 2021-03-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-09-27)].
  7. ↑ FAQ. Blik. [dostęp 2022-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-16)]. Cytat: 3. Z którymi systemami operacyjnymi telefonów będzie kompatybilny standard płatności BLIK? Aplikacje mobilne komunikują się z platformą PSP za pośrednictwem systemów banków. Z tego względu dostępność aplikacji na poszczególne systemy operacyjne zależy od decyzji banków, które udostępniają system swoim klientom. W przypadku większości banków będą to Android, iOS i Windows Phone, niektóre banki udostępnią również aplikacje na platformy BlackBerry i Symbian. (pol.).
  8. ↑ a b Historia. Polski Standard Płatności. [dostęp 2021-03-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-03)]. (pol.).
  9. ↑ Natalia Chudzyńska-Stępień, Mówiło się: „zaraz przyjdą bigtechy i pozamiatają”. A jednak to polskie rozwiązanie stało się gamechangerem. Blik umościł się na polskim rynku i chce podbić Europę [online], Forbes.pl, 26 marca 2024 [dostęp 2024-10-02] (pol.).
  10. ↑ Jagiełło został powołany do rady nadzorczej PSP - operatora BLIK-a - Dziennik.pl [online], dziennik.pl, 9 czerwca 2021 [dostęp 2024-10-02] (pol.).
  11. ↑ a b Polski Standard Płatności. [dostęp 2021-03-21]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  12. ↑ a b c 424 miliony transakcji o wartości 57 miliardów zł w 2020 roku – Blik pędzi coraz szybciej. blik.com. [dostęp 2021-03-21].
  13. ↑ Były prezes PKO BP szybko znalazł nową pracę. TVN24 Biznes. [dostęp 2021-06-09]. (pol.).
  14. ↑ BLIK. Startuje Polski Standard Płatności. Forbes.pl. [dostęp 2021-06-09]. Cytat: Infrastrukturę teleinformatyczną dla BLIK zapewnia Krajowa Izba Rozliczeniowa - deklaruje Adam Malicki, prezes Polskiego Standardu Płatności. (pol.).
  15. ↑ Generowanie i realizowanie 9-cyfrowych czeków Blik w aplikacji IKO [online] [dostęp 2018-10-05].
  16. ↑ a b Przelew na numer telefonu – przyszłość płatności już w Polsce [online], GSMmaniak, 28 lipca 2016 [dostęp 2022-07-24].
  17. ↑ a b Przelew na numer telefonu – prosty sposób, by dostać pieniądze natychmiast [online], Krajowa Izba Rozliczeniowa, 28 lipca 2016 [dostęp 2022-07-24].
  18. ↑ mPOS Blik – koniec terminali płatniczych? – AntyWeb, „AntyWeb”, 23 grudnia 2015 [dostęp 2018-04-26].
  19. ↑ Płatności BLIKIEM w mPOSie – szybkość, funkcjonalność i łatwość obsługi [online], 23 grudnia 2015 [dostęp 2015-12-24] [zarchiwizowane z adresu 2016-02-20].
  20. ↑ Mastercard i Polski Standard Płatności ogłaszają strategiczną współpracę [online], MasterCard Social Newsroom [dostęp 2019-06-21].
  21. ↑ Mastercard formalnie udziałowcem Polskiego Standardu Płatności. Blik, 2020-04-15. [dostęp 2021-03-21].
  22. ↑ Płatności powtarzalne BLIK już dostępne – zmienią sposób opłacania usług [online], Blik, 21 marca 2019 [dostęp 2021-03-21].
  23. ↑ a b c 5 lat BLIKA – 353 mln transakcji o wartości 47 mld złotych, czas na ekspansję międzynarodową. blik.com. [dostęp 2021-03-21].
  24. ↑ Ruszył zbliżeniowy Blik. Pierwsi klienci Banku Millennium mogą już korzystać z tego rozwiązania [online], www.cashless.pl [dostęp 2021-11-10] (pol.).
  25. ↑ Od dziś zbliżeniowy Blik w 6 bankach. Także w mBanku i Santanderze [online], www.cashless.pl [dostęp 2021-11-10] (pol.).
  26. ↑ Płatności zbliżeniowe BLIK – PKO Bank Polski [online], www.pkobp.pl [dostęp 2021-11-10] (pol.).
  27. ↑ Czeki BLIK - innowacyjny sposób na wsparcie obywateli Ukrainy, który pozwoli na szybką i bezpieczną wypłatę pieniędzy z Agencji ONZ ds. Uchodźców (UNHCR). Blik, 2022-04-06. [dostęp 2023-07-01].
  28. ↑ BLIK zaoferuje płatności odroczone – jest zgoda UOKiK na rozszerzenie działalności przez Polski Standard Płatności [online], blik.com [dostęp 2022-12-15].
  29. ↑ BLIK przejmuje VIAMO, platformę płatności mobilnych ze Słowacji – pierwszy krok w ekspansji zagranicznej [online], blik.com [dostęp 2022-12-15].
  30. ↑ Mobilná platobná platforma VIAMO mení vlastníka. Poľský fintech BLIK podporí slovenskú spoločnosť v jej ďalšom rozvoji [online], 25 sierpnia 2022 [dostęp 2023-02-01] (słow.).
  31. ↑ Informacja o rozliczeniach pieniężnych i rozrachunkach międzybankowych w II kwartale 2015 r.. Narodowy Bank Polski. [dostęp 2021-03-22].
  32. ↑ Informacja o rozliczeniach pieniężnych i rozrachunkach międzybankowych w IV kwartale 2015 r.. Narodowy Bank Polski. [dostęp 2021-03-22].
  33. ↑ Informacja o rozliczeniach pieniężnych i rozrachunkach międzybankowych w II kwartale 2016 r.. Narodowy Bank Polski. [dostęp 2021-03-22].
  34. ↑ Informacja o rozliczeniach pieniężnych i rozrachunkach międzybankowych w IV kwartale 2016 r.. Narodowy Bank Polski. [dostęp 2021-03-22].
  35. ↑ Blik chwali się statystykami. Liczba użytkowników w ciągu roku wzrosła dwukrotnie, Cashless [dostęp 2018-04-25].
  36. ↑ a b c 91 milinów transakcji o wartości ponad 12 mld zł – Blik stał się w 2018 roku powszechnym systemem płatności. blik.com. [dostęp 2021-03-21].
  37. ↑ Informacja o rozliczeniach pieniężnych i rozrachunkach międzybankowych w IV kwartale 2018 r.. Narodowy Bank Polski. [dostęp 2021-03-22].
  38. ↑ Informacja o rozliczeniach pieniężnych i rozrachunkach międzybankowych w IV kwartale 2019 r.. Narodowy Bank Polski. [dostęp 2021-03-22].
  39. ↑ Informacja o rozliczeniach pieniężnych i rozrachunkach międzybankowych w IV kwartale 2020 r.. Narodowy Bank Polski. [dostęp 2021-03-22].
  40. ↑ Informacja o rozliczeniach pieniężnych i rozrachunkach międzybankowych w IV kwartale 2021 r.. Narodowy Bank Polski. [dostęp 2022-05-16].
  41. ↑ BLIK podsumował rok 2021: blisko 113 mln przychodów. Blik, 2022-06-29. [dostęp 2023-07-01].
  42. ↑ Przełomowy rok BLIKA – ponad miliard transakcji i blisko 13 mln aktywnych użytkowników na koniec 2022 r.. Blik, 2023-02-09. [dostęp 2023-06-28].
  43. ↑ a b c d e f g Blik dostępny w dwunastu bankach. Trzynasty już ustawia się w kolejce, Spider’s Web, 15 lutego 2018 [dostęp 2018-04-25].
  44. ↑ a b Blik: Partnerzy. [dostęp 2021-03-25]. (pol.).
  45. ↑ Aneta Stelmaszczyk: BLIK dostępny dla klientów BOŚ Banku. BOŚ Bank, 2021-07-05. [dostęp 2023-02-02].
  46. ↑ Wojciech Boczoń, Bank Pekao przystępuje do systemu Blik [online], Portal bankier.pl [dostęp 2018-07-11].
  47. ↑ Maciej Rudke: Blik wreszcie dostępny w Citi Handlowym. Rzeczpospolita, 2021-12-12. [dostęp 2021-12-12]. (pol.).
  48. ↑ Blik i jest! [online], blikmobile.pl [dostęp 2018-04-25].
  49. ↑ Płać, wpłacaj i wypłacaj telefonem, gdziekolwiek jesteś za pomocą BLIK [online] [dostęp 2020-10-09].
  50. ↑ Blik [online], BPS [dostęp 2021-03-21] (pol.).
  51. ↑ Banki spółdzielcze SGB wprowadzają Blika. Wdrożenie na ostatniej prostej [online], www.cashless.pl [dostęp 2019-11-22].

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Blik_(system_płatności)&oldid=75140872”