Blaps polychresta – gatunek chrząszcza z rodziny czarnuchowatych i podrodziny Tenebrioninae.

Blaps polychresta
(Forskål, 1775)
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Rodzina

czarnuchowate

Podrodzina

Tenebrioninae

Plemię

Blaptini

Podplemię

Blaptina

Rodzaj

Blaps

Gatunek

Blaps polychresta

Synonimy
  • Tenebrio polychrestus Forskål, 1775
  • Blaps sulcata Fabricius, 1775 (nec Solier, 1848)

Gatunek ten został opisany w 1775 roku przez Petera Forsskåla jako Tenebrio polychrestus[1][2]. Klasyfikowany jest w grupie gatunków B. gigas. Badania z 2011 roku wskazywały na jego siostrzaną pozycję względem nieopisanego jeszcze gatunku oznaczonego jako Blaps sp. n. 5[2], jednak zgodnie z wynikami badań przeprowadzonych przez Condamine i współpracowników w 2013 roku zajmuje on pozycję siostrzaną do kladu obejmującego trzy gatunki, a jego linie ewolucyjna rozeszła się od linii tego kladu około środkowego pliocenu[3].

System determinacji płci tego chrząszcza charakteryzuje się występowaniem 12 różnych chromosomów X i sześciu różnych chromosomów Y[4].

Dorosłe osiągają od 25 do 35 mm długości ciała. Ubarwione są lśniąco czarno. Odnóża i czułki mają długie. Zaniepokojone lub zaatakowane chrząszcze unoszą tylną część ciała na tylnych odnóżach i wystrzeliwują wydzielinę gruczołów obronnych na odległość do 30 cm. Wydzielina ta zawiera mieszaninę chinonów i powoduje silne podrażnienie skóry, a nawet pojawienie się bąbli, jeśli nie zostanie zmyta[5].

Czarnuchowaty ten zamieszkuje jałowe siedliska. Jest saprofagiem. Odżywia się resztkami martwej materii organicznej, w tym resztkami rozkładającego się ziarna, padliny oraz odchodami myszy, szczurów i królików. Potrafi przetrwać miesiące przy bardzo ograniczonym dostępie do wody i pożywienia[5].

Blaps polychresta jest żywicielem nicieni Subulura suctoria[6].

Chrząszcz ten pierwotnie był endemitem Afryki Północnej. Obecnie jego zasięg obejmuje Libię, afrykański Egipt, Synaj, izraelski Negew[1], a ponadto około 1930 roku zawleczony został do Australii[5], gdzie występuje w nadbrzeżnej części Australii Południowej[7].

Przypisy

edytuj
  1. a b Martin Lillig,Tomáš Pavlíček: The Darkling Beetles of the Sinai Peninsula. Kasparek Verlag, 2003, s. 54.
  2. a b Fabien L. Condamine, Laurent Soldati, Jean-Yves Rasplus, Gael J. Kergoat. New insights on systematics and phylogenetics of Mediterranean Blaps species (Coleoptera: Tenebrionidae: Blaptini), assessed through morphology and dense taxon sampling. „Systematic Entomology”. 36 (2), s. 340-361, 2011. DOI: 10.1111/j.1365-3113.2010.00567.x. 
  3. Fabien L. Condamine, Laurent Soldati, Anne-Laure Clamens, Jean-Yves Rasplus, Gael J. Kergoat. Diversification patterns and processes of wingless endemic insects in the Mediterranean Basin: historical biogeography of the genus Blaps (Coleoptera: Tenebrionidae). „Journal of Biogeography”. 40, s. 1899–1913, 2013. 
  4. M. J. D. White: Animal Cytology and Evolution. Cambridge University Press, 1973.
  5. a b c Gordon Gordh, David Headrick: A Dictionary of Entomology. Wyd. 2. CABI Publishing, 2009, s. 491.
  6. George O. Poinar: Entomogenous Nematodes: A Manual and Host List of Insect-nematode Associations. E. J. Brill, 1975, s. 175.
  7. Blaps polychresta (Forskål, 1775). [w:] Atlas of Living Australia [on-line]. [dostęp 2015-03-03].