Bitwa nad Dzierzgonią

Nie pomylić z artykułem: Bitwa pod Dzierzgoniem.

Bitwa nad Dzierzgonią – na początku zimy 1234 roku lub jak dowodzi tego Gerard Labuda pod koniec 1234 roku, zorganizowana została przez zakon krzyżacki pierwsza wielka wyprawa krzyżowa do Prus.

Bitwa nad Dzierzgonią

Krucjaty pruskie
Czas	grudzień 1234
Miejsce	środkowy lub dolny bieg rzeki Dzierzgoń
Terytorium	Prusy
Przyczyna	dążenie do siłowej chrystianizacji Prusów
Wynik	zwycięstwo krzyżowców
Strony konfliktu
krzyżowcy: rycerstwo polskie Krzyżacy rycerstwo z Cesarstwa rycerstwo pomorskie Prusowie
Dowódcy
Hermann von Balk Konrad I mazowiecki Henryk I Brodaty Władysław Odonic Świętopełk II Wielki Sambor II Tczewski nieznany
Siły
kilka-kilkanaście tysięcy powyżej 5000.
Straty
nieznane ok. 5000.
brak współrzędnych

Krzyżacy po opanowaniu Chełmna i całej ziemi chełmińskiej podjęli udaną próbę złamania gniazda oporu Prusów, które mieściło na terenach rdzennie pruskich na północ od rzeki Osy. Wśród krzyżowców znajdowali się skierowani przez papieża na ten teren rycerze niemieccy, ale największą siłę stanowili rycerze polscy prowadzeni przez księcia mazowieckiego Konrada mazowieckiego i jego syna Kazimierza kujawskiego, księcia śląskiego Henryka Brodatego i jego syna Henryka Pobożnego, księcia wielkopolskiego Władysława Odonica oraz księcia gdańskiego Świętopełka i jego brata Sambora.

W bitwie nad rzeką Dzierzgonią (Sirgune) Prusowie pomezańscy zostali pobici przez siły polsko-niemieckie. Według kronikarza krzyżackiego Piotra z Dusburga w bitwie zginęło ponad 5000 Prusów, a decydujący dla przebiegu bitwy był manewr Świętopełka, który miał wycofać swoje drużyny z pola bitwy, obejść Prusów i zaatakować ich z tyłu. Ostatnim znaczącym akcentem wyprawy było zajęcie przez wojska krzyżackie Kwidzyna (niem. Marienwerder). Umocniony gród stał się kluczowym elementem podboju Pomezanii przez Krzyżaków.

Zobacz też

• bitwa pod Dzierzgoniem
• układ w Dzierzgoniu

Bibliografia

• Marian Biskup, Gerard Labuda, Dzieje Zakonu Krzyżackiego w Prusach Wydawnictwo Morskie Gdańsk 1986, s. 140.
• Benedykt Zientara, Henryk Brodaty i jego czasy wyd. TRIO 2005, s. 330.