Bistriszkite babi
Bistriszkite babi, Bistritsa Babi[a] (bułg. Бистришките баби) – ludowy żeński zespół pieśni i tańca ze wsi Bistrica koło Sofii, wykonujący dawne polifonie i tańce z regionu Szopłuk (bułg. Шоплук).
Początki zespołu sięgają ok. 1935/1936 roku, kiedy to powstał zespół folklorystyczny Бистришка четворка, z którym występowały dwa tria żeńskie[1]. Zespół Bistriszkite babi został formalnie utworzony w 1946 roku[2]. W składzie zespołu są przedstawicielki trzech generacji[3]. W 2009 roku zespół tworzyły: Krema Gjorewa, Cwetanka Cenkowa, Ewdokija Batłaczka, Gerginka Wajowa, Sewda Gergowa, Aneta Galewa, Nadeżda Paszalijska, Galina Tanewa a ich menedżerką była Dina Kolewa[4].
Repertuar zespołu obejmuje pieśni diafoniczne, formy tańca łańcuchowego kolo (bułg. Шопско хоро) oraz ceremonię inicjacyjną dla młodych dziewcząt – łazaruwane (bułg. Лазаруване)[5].
Diafonia jest formą śpiewu polifonicznego, gdzie jeden lub dwa głosy prowadzą melodię a reszta głosów wykonuje dwu- lub trzyczęściowy burdon[4].
Tancerki horo, trzymając się w talii lub za pasek, tańczą w kole, poruszając się w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Rytm muzyki i taniec nie są zsynchronizowane[4].
Ceremonia łazaruwane, odbywająca się w ostatnią sobotę przed Wielkanocą, wywodzi się z tradycji pogańskiej i jest związana z kultem płodności i rodziny[6]. Uczestniczą w niej dziewczynki w wieku 5-12 lat, ubrane w odświętne stroje tradycyjne, chodzą od domu do domu, śpiewając tradycyjne pieśni i wykonywając tradycyjne tańce, co miało zapewnić domownikom zdrowie, powodzenie i płodność[6]. Dawniej, uczestnictwo w ceremonii było niezbędnym warunkiem do zawarcia małżeństwa[6].
Zespół występował m.in. w Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Włoszech, Niemczech i USA[4]. W 1978 roku otrzymał Europejską Nagrodę dla Twórców Sztuki Ludowej przyznawaną przez Fundację Alfreda Toepfera (niem. Alfred Toepfer Stiftung F. V. S.)[4].
W 2005 roku polifonie, tańce i tradycje wykonywane przez zespół Bistriszkite babi zostały proklamowane arcydziełem ustnego i niematerialnego dziedzictwa ludzkości a w 2008 roku wpisane na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO[5].
Uwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Donna A. Buchanan: Performing Democracy: Bulgarian Music and Musicians in Transition. University of Chicago Press, 2006, s. 122. ISBN 978-0-226-07826-7. [dostęp 2015-04-07].
- ↑ Bistrica-Bg.Com: Бистришките баби. [dostęp 2015-04-07]. (bułg.).
- ↑ gegenews.com: THE BISTRITSA GRANNIES AND THEIR GRAND-DAUGHTERS. [dostęp 2015-04-07]. (ang.).
- ↑ a b c d e Bulgarian National Commission for UNESCO: The Bistritsa Babi. [dostęp 2015-04-07]. (ang.).
- ↑ a b UNESCO ICH: Bistritsa Babi, archaic polyphony, dances and rituals from the Shoplouk region. [dostęp 2015-04-07]. (ang.).
- ↑ a b c Regional Museum Burgas: Lazaruvane. [dostęp 2015-04-07]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- UNESCO: The Bistritsa Babi Archaic Polyphony, Dances and Rituals from the Shoplouk Region. [w:] Youtube [on-line]. [dostęp 2015-04-07]. (ang.).