Bertie Ahern
Bertie Ahern, właśc. Patrick Bartholemew Ahern, irl. Pádraig Parthalán Ó hEachtairn (ur. 12 września 1951 w Dublinie[1]) – irlandzki polityk, premier Irlandii (taoiseach) od 26 czerwca 1997 do 7 maja 2008, lider Fianna Fáil w latach 1994–2008, tánaiste w 1994, Teachta Dála od 1977 do 2011, minister w różnych resortach.
 Bertie Ahern (2007) | |
| Pełne imię i nazwisko |
Patrick Bartholemew Ahern |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
12 września 1951 |
| Taoiseach | |
| Okres |
od 26 czerwca 1997 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
Życiorys
edytujUrodził się w dublińskiej dzielnicy Drumcondra. Jego ojciec był uczestnikiem irlandzkiej wojny o niepodległość oraz irlandzkiej wojny domowej, wspierając siły Éamona de Valery[2]. Bertie Ahern ukończył szkołę St. Aidan’s CBS w Whitehall i College of Commerce w Rathmines w ramach Dublin Institute of Technology[1]. W oficjalnej nocie biograficznej podawano, że ukończył również studia na University College Dublin[1], jednak wskazana uczelnia nie potwierdziła tej informacji[3]. Pracował w branży księgowej[4].
Już jako nastolatek brał udział w kampaniach wyborczych Fianna Fáil[2]. W 1977 po raz pierwszy uzyskał mandat posła do Dáil Éireann. Do niższej izby irlandzkiego parlamentu z powodzeniem ubiegał się o reelekcję w kolejnych wyborach w 1981, lutym 1982, listopadzie 1982, 1987, 1989, 1992, 1997, 2002 i 2007, zasiadając w niej nieprzerwanie do 2011[5]. W latach 1979–1991 był jednocześnie radnym miejskim w Dublinie, w kadencji 1986–1987 sprawował urząd burmistrza[1].
W marcu 1982 został ministrem stanu (poza składem gabinetu) z funkcją government chief whip, którą pełnił do grudnia tegoż roku[4]. W 1983 został wiceprzewodniczącym partii[1]. Między 1987 a 1994 pełnił różne funkcje ministerialne u Charlesa Haugheya i Alberta Reynoldsa. W marcu 1987 został ministrem pracy. W listopadzie 1991 przeszedł na stanowisko ministra finansów, które zajmował do grudnia 1994. W styczniu 1993 był jednocześnie ministrem przemysłu i handlu, a od listopada do grudnia 1994 wicepremierem oraz ministrem kultury[4].
W 1994 w wyniku rozpadu koalicji rządzącej FF przeszła do opozycji[4]. 19 listopada 1994 Berie Ahern został wybrany na nowego lidera partii[1]. Kierowane przez niego ugrupowanie w 1997 wybrało wybory parlamentarne. Dzięki temu 26 czerwca 1997 mógł objąć urząd taoiseacha[4], stając się najmłodszym dotychczasowym premierem Irlandii[6]. Partia zwyciężała także w kolejnych wyborach w 2002 i 2007, a jej lider tworzył dwa kolejne gabinety. We wszystkich trzech jego koalicjantem byli Progresywni Demokraci, w trzecim również Partia Zielonych[7]. Jako premier brał udział w podpisaniu porozumienia wielkopiątkowego zmierzającego do rozwiązania konfliktu w Irlandii Północnej[2][8]. W okresie jego urzędowania Irlandia w pierwszej połowie 2004 przewodniczyła Unii Europejskiej, w tym czasie m.in. przyjęto do UE 10 nowych krajów i uzgodniono kandydata Irlandii na stanowisko przewodniczącego Komisji Europejskiej.
W kwietniu 2008 ogłosił rezygnację ze stanowisk rządowych i partyjnych w związku wszczęciem dochodzenia dotyczącego działań korupcyjnych (z lat 90.)[8]. 7 maja 2008 nowym premierem i liderem Fianna Fáil został Brian Cowen. Były premier został objętym postępowaniem prowadzonym przez Mahon Tribunal, organ śledczy powołany przez parlament do zbadania przypadków korupcji politycznej. W raporcie końcowym z 2012 nie uznano go za winnego korupcji. Stwierdzono jednak, że przyjął i nie potrafił udokumentować pochodzenia znacznej sumy pieniężnej, składając w tym zakresie nieprawdziwe wyjaśnienia[9]. W tym samym roku Bertie Ahern zrezygnował z członkostwa w partii[10].
Życie prywatne
edytujW 1975 zawarł związek małżeński z Miriam Kelly[11], w 1992 małżonkowie ogłosili separację. Ma dwie córki: Cecelię i Georginę. Jego zięciem został piosenkarz Nicky Byrne. W działalność polityczną zaangażował się również jego brat Noel Ahern[6].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Bertie Ahern. fiannafail.ie. [dostęp 2017-08-27]. (ang.).
- ↑ a b c Profile: Bertie Ahern. bbc.co.uk, 3 października 2006. [dostęp 2017-08-27]. (ang.).
- ↑ Lies, damned lies... and CVs. independent.ie, 19 października 2006. [dostęp 2017-08-27]. (ang.).
- ↑ a b c d e Mr. Bertie Ahern. oireachtas.ie. [dostęp 2017-08-27]. (ang.).
- ↑ Profil na stronie electionsireland.org. [dostęp 2017-08-27]. (ang.).
- ↑ a b Bertie Ahern. cnn.com. [dostęp 2017-08-27]. (ang.).
- ↑ Nomination of Taoiseach. oireachtas.ie, 14 czerwca 2007. [dostęp 2017-08-27]. (ang.).
- ↑ a b Irlandia: Premier Ahern zapowiada rezygnację. psz.pl, 2 kwietnia 2008. [dostęp 2017-08-27].
- ↑ Mahon Report rejects Bertie Ahern’s evidence. rte.ie, 20 sierpnia 2013. [dostęp 2017-08-27]. (ang.).
- ↑ Bertie Ahern invited to rejoin Fianna Fáil. rte.ie, 30 listopada 2016. [dostęp 2017-08-27]. (ang.).
- ↑ Elizabeth Sleeman: Who's who in international affairs 2003. Wyd. 3. Londyn: Europa Publications, 2002. ISBN 1-85743-156-1. OCLC 50526266. (ang.).