Bernau bei Berlin

Bernau bei Berlin
	Herb
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Brandenburgia
Burmistrz	André Stahl
Powierzchnia	104,17 km²
Wysokość	68 m n.p.m.
Populacja (31 grudnia 2020); • liczba ludności; • gęstość	; 40 908; 393 os./km²
Nr kierunkowy	03338, 033397
Kod pocztowy	16321
Tablice rejestracyjne	BAR, BER, EW
	Położenie na mapie Brandenburgii Bernau bei Berlin
	Położenie na mapie Niemiec Bernau bei Berlin
	52°40′N 13°35′E/52,666667 13,583333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Bernau bei Berlin (powszechnie stosowna jest również forma skrócona Bernau) – miasto we wschodniej części Niemiec, w kraju związkowym Brandenburgia, w powiecie Barnim, położone około 20 kilometrów na północny wschód od centrum Berlina i 40 kilometrów na południowy zachód od granicy z Polską.

Historia

Bernau bei Berlin w XVII wieku

Pierwotnie osiedle słowiańskie, potem ten obszar należał do założonego w 1123 r. biskupstwa w Lubuszy (Lebus) podporządkowanemu aż do połowy XVI wieku arcybiskupowi w Gnieźnie. Początki miasta sięgają XII wieku (1140), zanim założono w ok. 1230, miasto na planie zbliżonym do okręgu. Legenda mówi, iż Albrecht Niedźwiedź zastał tu ludność, która oferowała mu duże ilości piwa, wytwarzanego w prymitywnym browarze koło rzeki Panke. W zamian za to władca założył gród. Dlatego też zostało prawnie zakazane zanieczyszczanie rzeki wszelkimi ekskrementami. W latach 1373–1415 wraz z Marchią Brandenburską znajdował się pod panowaniem Królestwa Czech. W XIV wieku miasto zostało silnie obwarowane, co poskutkowało obroną miasta m.in. przed husytami w 1432^[2]. Aż do XVII w. Bernau był jednym z bogatszych ośrodków w Brandenburgii. Wojna trzydziestoletnia oraz epidemia dżumy spustoszyły miasto. W 1699 r. Fryderyk I Hohenzollern pozwolił hugenotom na osiedlenie się w tym mieście. Ze źródeł wiemy, iż osiedliło się ok. 25 rodzin (rolnicy, rzemieślnicy, naukowcy i handlarze).

W 1842 r. została przeprowadzona przez Bernau linia kolejowa łącząca Berlin ze Szczecinem, zaś w 1924 miasto otrzymało połączenie z berlińską S-Bahn – szybką koleją miejską. W 1930 r. w mieście została założona Wyższa Szkoła Generalna Związków Handlowych. W latach 1949–1990 część NRD i miasto powiatowe w okręgu Frankfurt nad Odrą. W latach 80. wyburzono duży fragment starego miasta i zastąpiono je częściowo budynkami z wielkiej płyty.

Zabytki

Z pierwotnych obwarowań zachowała się do dziś większość kamiennych i ceglanych murów miejskich, kilka baszt (w tym ceglana Wieża Prochowa zwieńczona blankami i stożkowym hełmem). Z trzech bram miejskich zachowała się do dziś Brama Kamienna, w której obecnie znajduje się muzeum miejskie. Została podwyższona w XV wieku, połączona z Wieżą Głodową murem ze strzelnicami.

Spośród obiektów w obrębie obwarowań najcenniejszym zabytkiem jest kościół NMP. Wzniesiony w 1516 r. jako ceglana, trójnawowa hala, trzeci na tym miejscu. Z poprzednich dwóch kościołów zachowały się fragmenty, w tym granitowy portal z 1230 roku. Wnętrze nakryte sklepieniami gwiaździstymi i sieciowymi (wsparte na filarach, z których każdy przybiera odmienną formę) kryje cenne dzieła sztuki doby późnego gotyku oraz renesansu. Ołtarz główny – późnogotycki poliptyk z rzeźbioną sceną Koronacji NMP oraz malowanymi wątkami hagiograficznymi. Skrzydła malowane prawdopodobnie przez Lucasa Cranacha Starszego. Rzeźby Grupy Ukrzyżowania umieszczone na belce tęczowej pochodzą z 1520 r. zespół późnogotyckich rzeźb (m.in. relief ze sceną Ogrójca) oraz tabernakulum z XV wieku. Drewniana chrzcielnica pochodzi z 1609 r. W prezbiterium umieszczone są drewniane XVII-wieczne stalle.

W pobliżu nieistniejącego dziś XV-wiecznego szpitala znajduje się późnogotycka kaplica pw. św. Jerzego. Zachowała się w całości jego architektura, ponadto we wnętrzu znajduje się krucyfiks oraz rzeźby Marii i św. Jana, z początku XVI stulecia.

Ponadto cennym zespołem są budynki o konstrukcji szkieletowej, wśród nich tzw. Domek Kantora z XVII wieku oraz zabudowa m.in. przy Tuchmacher – i Berliner Straße – głównie XVIII-wieczna.

Budynek Wyższej Szkoły Generalnej Związków Handlowych zaprojektował w r. 1928, w duchu Bauhausu szwajcarski architekt Hannes Meyer.

XVII-wieczny Dom Kantora
Neogotycka siedziba powiatu
XVIII wiek i czasy NRD w jednym
Brama Kamienna i Wieża Głodowa
Pomnik ofiar prześladowania czarownic w Bernau autorstwa Annelie Grund

Dzielnice miasta

Pozostałości Lager Koralle, wojennej siedziby dowództwa Kriegsmarine

Altstadt, Blumenhag, Friedenstal, Eichwerder, Nibelungen, Süd, Pankeborn, Rutenfeld, Lindow, Birkenhöhe, Birkholz, Birkholzaue, Waldsiedlung, Waldfrieden oraz Börnicke, Ladeburg, Lobetal, Schönow.

Transport

Niedaleko miasta krzyżują się autostrady A10 jako zewnętrzna obwodnica Berlina (Berliner Ring) oraz A11 jako połączenie Berlina ze Szczecinem.

W mieście znajduje się stacja kolejowa Bernau, końcowa stacja linii S2 berlińskiej szybkiej kolei miejskiej oraz przystanek regionalnych połączeń pomiędzy Berlinem a Szczecinem i Stralsundem, a także przystanek Bernau-Friedenstal.