Bejcowanie (obróbka drewna)
Bejca – roztwór lub zawiesina barwnika w rozpuszczalniku do barwienia przede wszystkim drewna. Bejca powierzchniowo wnika w strukturę drewna i trwale zabarwia jego powierzchnię, zachowując widoczny rysunek słojów. Pozwala na wyrównywanie barwy podłoża lub maskowanie różnic pomiędzy odcieniami. Kolory bejcy dobiera się dowolnie do potrzeb, silne wybarwienie pozwala uzyskać dowolny kolor na prawie każdym gatunku drewna.
Bejcę zwykle stosuje się do drewnianych mebli i drewnianych elementów wyposażenia wnętrz. Czynność nasycania drewna bejcą nazywa się bejcowaniem.
Bejcowanie powinno wykonywać się na powierzchni suchej, odpylonej i gładkiej. Najlepiej nanosić na drewno bez wcześniejszych podkładów lub oczyszczone i przeszlifowane z uprzednich środków chroniących. Najczęściej dopuszcza się podkłady ze środków regenerujących drewno. Istnieją dodatki do bejc, które umożliwiają aplikację bejcy na lakier podkładowy.
Do nanoszenia bejcy używa się pędzla miękkiego przy dużych powierzchniach, a przy mniejszych elementach wygodniejszy jest tampon z tkaniny, szmatka lub gąbka. Dobrym sposobem jest nanoszenie natryskiem pneumatycznym. Na powierzchnie drewniane bejcę nanosi się w nadmiarze, po czym wykonuje się wcieranie z usuwaniem nadmiaru, przy innych powierzchniach niż drewniane nie jest to konieczne. Bejcowanie wykonuje się w temperaturze od 5 do 30 °C. Dla uzyskania ciemniejszego koloru nakłada się kolejną warstwę bejcy. Pomiędzy kolejnymi nakładaniami należy odczekać czas przewidziany na odparowanie rozpuszczalnika.
Po naniesieniu bejcy i odczekaniu czasu na wyschnięcie należy przystąpić do wykończenia powierzchni. Najczęściej jest to pokrywanie odpowiednim lakierem.
Bejce dzielimy na rozpuszczalnikowe (rozpuszczalniki organiczne takie jak aceton, metanol i inne) i wodne, ze względu na barwienie, używamy pigmentów w postaci proszków (np. żelazowe o bardzo wysokiej odporności na UV) lub barwniki rozpuszczalne o różnej odporności na promieniowanie UV. To barwik stanowi o wyglądzie i odporności wybarwienia na działanie słońca, ponieważ rozpuszczalnik po naniesieniu odparowuje. Do przygotowania bejcy możemy wykorzystać dowolny rozpuszczalnik, jednak trzeba pamiętać, że należy go dobrać zależnie od techniki nanoszenia. Parowanie acetonu i wody jest skrajnie różne, dlatego do nanoszenia pędzlem lub wcierania ręcznego używa się rozpuszczalników, które wolniej parują, a do natrysku (produkcja profesjonalna) szybciej parujących. Bejcę możemy dodać do lakieru bezbarwnego uzyskując tzw. lakierobejce, co upraszcza proces lakierowania, należy tylko pamiętać o zgodności rozpuszczalnika bejcy z lakierem. Bejcę można również zmieszać (np. wodną) z wodnym roztworem żywicy akrylowej, uzyskując kolorowy impregnat do ochrony powierzchni tynku czy muru. Bejca jest tylko warstwą nadającą kolor (nie zawiera żywicy tak jak impregnat), do ochrony malowanej powierzchni musimy pokryć ją jeszcze lakierem.
