Batalion KOP „Słobódka II”
Batalion KOP „Słobódka II”[a] – pododdział piechoty Korpusu Ochrony Pogranicza.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1939 |
| Rozformowanie |
1939 |
| Nazwa wyróżniająca | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
ppłk Jan Lachowicz |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Mobilizacja i walki
edytuj12 kwietnia 1939, zgodnie z planem mobilizacyjnym „W” istniejący batalion KOP „Słobódka” został wzmocniony do stanów pełnego batalionu piechoty. Pododdział przyjął nazwę „Słobódka II” i następnego dnia osiągnął pogotowie marszowe. Dowódcą batalionu został podpułkownik Jan Lachowicz, dotychczasowy dowódca batalionu KOP „Słobódka”. Na granicy polsko-łotewskiej pozostał batalion KOP „Słobódka I” w składzie czterech kompanii strzeleckich i plutonu karabinów maszynowych[3].
14 kwietnia 1939 baon KOP „Słobódka II” wyjechał ze stacji kolejowej Nowy Pohost i następnego dnia o godz. 18.00 przybył do Augustowa. W Komendzie Garnizonu Augustów dowódca Suwalskiej Brygady Kawalerii odczytał dowódcy baonu rozkazy generała brygady Czesława Młot-Fijałkowskiego o włączeniu batalionu w skład Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Narew” i podporządkowaniu go pod względem taktycznym (terenowym) generałowi brygady Zygmuntowi Podhorskiemu[4]. Baon KOP „Słobódka II” był samodzielnym oddziałem gospodarczym i taktycznym[5]. Od 20 kwietnia do 20 maja 1939 baon prowadził normalne szkolenie, natomiast dowódca wraz z oficerami rozpoznawał teren przyszłych umocnień nad kanałem Augustowskim i Bystry[6]. 21 maja 1939 baon rozpoczął prace ziemne na odcinku Białobrzegi – Gniliszki (obecnie Gliniski) – Śluza Borki - Śluza Sosnowo. Rowy przeciwczołgowe i schrony drewniane budowano wyłącznie w lasach bądź na gruntach państwowych. Zakładano również przeszkody z drutu kolczastego. Dowódca baonu został taktycznym kierownikiem robót fortyfikacyjnych[6].
1 września 1939 baon KOP „Słobódka II” został włączony w skład 3 pułku piechoty KOP, jako III batalion.
Do 13 września 1939 3 pułk piechoty KOP uczestniczył w walkach z wrogiem na Suwalszczyźnie. 13 września 1939 dowodzony przez Lachowicza III batalion został wraz z 3 pułkiem piechoty KOP przetransportowany na Wołyń w rejon Równe–Kostopol, gdzie uczestniczył w walkach z wojskami sowieckimi. Brał udział w walkach z sowietami 21–22 września 1939 w rejonie wsi Borowicze, a 23 września 1939 w rejonie wsi Radoszyn, w gminie Hołoby (powiat kowelski), gdzie po walce z przeważającymi siłami agresora sowieckiego 3 pułk piechoty KOP skapitulował[7].
Organizacja i obsada personalna III/3 pp KOP
edytuj- dowództwo baonu
- dowódca – ppłk piech. Jan Lachowicz
- adiutant – kpt. Feliks Jan Schindel †1940 Katyń[8]
- kwatermistrz – kpt. piech. Józef Müller †1940 Katyń[9]
- oficer gospodarczy – kpt. Bronisław Jakubowski †1940 Katyń
- oficer materiałowy – kpt. Stefan Leon Kurkowski †1940 Katyń[10]
- oficer żywnościowy – chor. Jan Mandziara[b]
- lekarz batalionu – por. lek. Stanisław Pakuła †1940 Katyń[12]
- dowódca plutonu łączności – por. Piotr Wysocki
- podoficer informacyjny – sierż. pchor. Dionizy Spychalski
7 kompania strzelecka
- dowódca kompanii – kpt. Marian Kucharski[13][14] †1940 Katyń[15]
- dowódca plutonu – por. Zdzisław Kosmalski †1940 Katyń[16]
- dowódca plutonu – ppor. rez. Bronisław Najdzicz[17] †1940 Katyń[18]
- dowódca plutonu – ppor. Gryz
8 kompania strzelecka
- dowódca kompanii – kpt. Leonard Radziszewski †1940 Katyń[19]
- dowódca plutonu – por. piech. Franciszek Cynar[c]
- dowódca plutonu – por. Stefan Gudaczewski †1940 Katyń[21]
- dowódca plutonu – por. piech. rez. Edward Kurkliński †1940 Charków[22]
9 kompania strzelecka
- dowódca kompanii – kpt. Wacław Mackiewicz †1940 Katyń[23]
- dowódca I plutonu – por. Stefan Głowacki
- dowódca plutonu – ppor. rez. Józef Stanisław Gaura †1940 Katyń[24]
- dowódca plutonu – ppor. piech. rez. Władysław Kalukin[d]
3 kompania ciężkich karabinów maszynowych
- dowódca kompanii – kpt. Jan Olejniczak †1940 Katyń
- dowódca I plutonu ckm – por. Sergiusz Pusch[26] †1940 Katyń[27]
- dowódca II plutonu ckm – por. piech. Hieronim Morończyk[e]
- dowódca III plutonu ckm – por. Wolak
- dowódca IV plutonu ckm – ppor. rez. Stanisław Karol Zajc[29] †1940 Katyń[30]
- dowódca plutonu przeciwpancernego – por. Antoni Dzielski †1940 Katyń[31]
- dowódca plutonu broni towarzyszącej – ppor. Tadeusz Zbigniew Ciszewski-Zadora[32] †1940 Katyń[33]
Każda z kompanii strzeleckich liczyła 150 oficerów i szeregowych w trzech plutonach, natomiast kompania ckm około 200 żołnierzy, a pluton łączności – 40.
Uzbrojenie batalionu stanowiło 12 ciężkich karabinów maszynowych, cztery 37 mm armaty przeciwpancerne i cztery moździerze. Poza taborem konnym baon posiadał samochód ciężarowy i samochód osobowo-terenowy Fiat 508 Łazik.
Uwagi
edytuj- ↑ Ppłk Jan Lachowicz dowodzony przez siebie pododdział nazywa baonem KOP „Słobódka II”, natomiast pododdział, który pozostał na granicy polsko-łotewskiej baonem KOP „Słobódka I”[1]. Odmienną numerację podali Ryszard Rybka i Kamil Stepan. Według nich nazwą „Słobódka II” posługiwał się „słaby baon zastępczy do tymczasowej obsady strażnic”, wspierany przez kawalerię KOP oraz Policję Państwową[2].
- ↑ chor. Jan Mandziara był oficerem żywnościowym baonu KOP „Słobódka”[11].
- ↑ Franciszek Cynar (ur. 25 lipca 1908) w marcu 1939 na stanowisku dowódcy plutonu 2. kompanii granicznej baonu KOP „Słobódka”[20].
- ↑ Władysław Kalukin (ur. 22 grudnia 1910) na stopień podporucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1937 i 5. lokatą w korpusie oficerów piechoty[25].
- ↑ Hieronim Morończyk (ur. 2 maja 1907) w marcu 1939 na stanowisku dowódcy plutonu 3. kompanii granicznej baonu KOP „Słobódka”[28].
Przypisy
edytuj- ↑ Lachowicz 1942 ↓, s. 1.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. CXXIX.
- ↑ J. Lachowicz, Odpowiedź ..., op. cit., s. 5.
- ↑ J. Lachowicz, Odpowiedź ..., op. cit., s. 5.
- ↑ J. Lachowicz, Odpowiedź ..., op. cit., s. 1.
- ↑ a b J. Lachowicz, Odpowiedź ..., op. cit., s. 6.
- ↑ J. Lachowicz, Odpowiedź ..., op. cit., s. 76-78.
- ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 832.
- ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 530.
- ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 438.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 939.
- ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 572.
- ↑ Lachowicz 1967 ↓, s. 53 jako kpt. Władysław Kucharski.
- ↑ Lachowicz 1942 ↓, s. 4 kpt. Władysław Kucharski figuruje w sporządzonym przez autora kwestionariusza „wykazie oficerów Baonu KOP Słobódka (III/3 pp KOP) będących jeszcze w niewoli bolszewickiej tj. do dnia 20 VII 1942”. Wykaz zawiera nazwiska oficerów, którzy do marca 1940 przebywali w obozie w Kozielsku. W Roczniku Oficerskim z 1932 nie figuruje oficer o imieniu i nazwisku „Władysław Kucharski”.
- ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 440.
- ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 413.
- ↑ Lachowicz 1967 ↓, s. 53 jako ppor. Najdzisz.
- ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 532.
- ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 625.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 81, 939.
- ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 287.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 280.
- ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 500.
- ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 257.
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 233.
- ↑ W relacji ppłk. Jana Lachowicza występuje, jako porucznik Sergiusz Pusz.
- ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 615.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 84, 939.
- ↑ W relacji ppłk. Jana Lachowicza występuje, jako podporucznik Zajc i Zając.
- ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 336.
- ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 299.
- ↑ Lachowicz 1942 ↓, s. 1, 2, 4.
- ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 807.
Bibliografia
edytuj- Убиты в Катыни. Книга Памяти польских военнопленных – узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Лариса Еремина (red.). Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Jan Lachowicz: Odpowiedź na kwestionariusz z 20 lipca 1942. [w:] Relacje z kampanii wrześniowej 1939, sygn. B.I.13c [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1942-07-20. [dostęp 2022-03-09].
- Jan Lachowicz: Bitwa 3-go Pułku Piechoty Korpusu Ochrony Pogranicza (3 P.P. K.O.P.) z wojskami sowieckimi we wrześniu 1939. [w:] Relacje z kampanii wrześniowej 1939, sygn. B.I.13c [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, marzec 1967. [dostęp 2022-03-09].
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.