Batalion KOP „Berezwecz”
Batalion KOP „Berezwecz” – odwodowy pododdział piechoty Korpusu Ochrony Pogranicza.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Nazwa wyróżniająca |
„Berezwecz” |
| Organizacja | |
| Kryptonim |
123[a] |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
Formowanie i zmiany organizacyjne
edytujRozkazem dowódcy KOP z 23 lutego 1937 została zapoczątkowana pierwsza faza reorganizacji Korpusu Ochrony Pogranicza „R.3”[2]. Jej wynikiem było między innymi utworzenie batalionu odwodowego KOP „Berezwecz”[3]. Zarządzeniem dowódcy KOP gen. bryg. Jana Kruszewskiego w sprawie zmian w kwatermistrzostwie KOP, dniem 1 kwietnia 1939 utworzone zostało podkwatermistrzostwo batalionu[4]. Pod względem gospodarczym przydzielony został do batalionu KOP „Podświle”[4]. Tym samym zarządzeniem, z dniem 1 kwietnia 1939 utworzono w batalionie etat adiutanta w stopniu kapitana[5].
Batalion zmobilizowano w ramach mobilizacji częściowej zarządzonej 23 marca 1939[6] i przesunięto w rejon: Żywiec, Chabówka, Nowy Sącz[7]. Zmobilizowany batalion został włączony w struktury 1 Brygady Górskiej, jako I batalion 2 pułku piechoty KOP, dzieląc losy innych jednostek Armii Kraków (Bitwa pod Węgierską Górką).
Po odejściu batalionu przeznaczonego dla 1 Brygady Górskiej, garnizon i kadra jednostki w Berezweczu nie odtworzyła batalionu i skoncentrowała się na wsparciu organizacyjnym dla odtwarzanych batalionów „Łużki” i „Podświle”.
Struktura organizacyjna
edytuj_(2).jpg)
Dowództwo batalionu[8]
- 1 kompania szkolna strzelecka[b]
- drużyna gospodarcza
- trzy plutony strzeleckie po trzy drużyny
- 2 kompania szkolna strzelecka[c]
- drużyna gospodarcza
- dwa plutony po trzy drużyny
- kompania szkolna ckm[d]
- drużyna gospodarcza
- dwa szkolne plutony ckm po trzy drużyny
- 3 szkolny pluton broni towarzyszących
Stan osobowy[8]
- oficerów – 12
- podoficerów zawodowych – 29
- podoficerów nadterminowych – 11
- podoficerów i szeregowców służby zasadniczej – 346
Razem – 398 żołnierzy
Żołnierze batalionu
edytuj- Dowódcy batalionu
Obsada personalna w marcu 1939
edytujOstatnia „pokojowa” obsada personalna batalionu[13][f]:
- dowódca batalionu – mjr Kazimierz Władysław Czarkowski
- adiutant batalionu – por. Bohdan Antoni Zygfryd Beuth
- kwatermistrz – vacat
- oficer materiałowy – vacat
- oficer płatnik – vacat
- lekarz medycyny – kpt. dr Bolesław Węgrzynowski
- dowódca plutonu łączności – por. Stanisław Mazur
- dowódca 1 kompanii szkolnej strzeleckiej – kpt. Aleksander II Chrzanowski[g]
- dowódca plutonu – por. Bawej Władysław
- dowódca plutonu – por. Jarczewski Józef
- dowódca 2 kompanii szkolnej strzeleckiej – por. Tadeusz Kade[h]
- dowódca plutonu – por. Chyczewski Janusz Paweł
- dowódca plutonu – por. Pietraszkiewicz Ryszard
- dowódca kompanii szkolnej karabinów maszynowych – kpt. Mikołaj Krzyński[i]
- dowódca plutonu – por. Szalay Jerzy Wacław
- dowódca plutonu – por. Anioł Antoni Julian
- dowódca plutonu – chor. Władysław Sak
Żołnierze batalionu – ofiary zbrodni katyńskiej
edytujBiogramy zamordowanych znajdują się na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego[17]
| Nazwisko i imię | stopień | zawód | miejsce pracy przed mobilizacją | zamordowany |
|---|---|---|---|---|
| Szulikowski Józef | podporucznik rezerwy | nauczyciel | kier. szkoły w Ahalmicy | Katyń |
| Biały Tadeusz Edward | podporucznik rezerwy | Katyń | ||
| Kopaliński Franciszek | podporucznik rezerwy | urzędnik | praca w samorządzie w Głebokiem | Katyń |
| Mohl Andrzej | podporucznik rezerwy | handlowiec | Izba Przemysłowo-Handlowa w Wilnie | Katyń |
| Pietraszkiewicz Ryszard[18] | porucznik | żołnierz zawodowy | Katyń | |
| Wojnicz Franciszek | podporucznik rezerwy | nauczyciel | szkoła w Pietkuniszkach | Katyń |
| Wyrzykowski Mieczysław | podporucznik rezerwy | nauczyciel | szkoła powszechna w Głębokiem | Katyń |
| Lutyński Józef | podporucznik rezerwy | urzędnik | Charków |
Uwagi
edytuj- ↑ Zarządzenie szefa sztabu KOP ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna w sprawie używania w dowództwie KOP kryptonimów zamiast nazw jednostek KOP[1].
- ↑ Przemianowana z dotychczasowej szkolnej kompanii strzeleckiej pułku KOP „Głebokie”[9].
- ↑ Przemianowana z dotychczasowej kompanii odwodowej pułku KOP „Głebokie”[9].
- ↑ Przemianowana z dotychczasowej szkolnej kompanii ckm pułku KOP „Głebokie”[9].
- ↑ Kazimierz Włodzimierz Czarkowski, mjr piech., w KOP od 1932. Do marca 1939 dowódca baonu odwodowego KOP „Berezwecz”. We wrześniu 1939 dowódca I baonu piechoty 2 pułku piechoty KOP. Ranny w walkach z Niemcami pod Dachnowem 15 września 1939[10].
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[14].
- ↑ Aleksander II Chrzanowski, kpt. piech., w KOP od 1936. Do marca 1939 dowódca 1 kompanii szkolnej baonu odwodowego KOP „Berezwecz”. W kampanii wrześniowej dowódca 1 kompanii piechoty I batalionu piechoty 2 pułku piechoty KOP[10].
- ↑ Tadeusz Kade, por. piech., w KOP od 1935. Do mobilizacji dowódca 2 szkolnej kompanii strzeleckiej baonu KOP odwodowego „Berezwecz”. We wrześniu 1939 dowódca 2 kompanii piechoty I batalionu piechoty 2 pułku piechoty KOP. Ranny w walkach z Niemcami 3 września 1939 pod Węgierską Górką[15].
- ↑ Mikołaj Krzyński (1902-1940), kpt. piech., w KOP od 1938. Do mobilizacji dowódca szkolnej kompanii ckm baonu odwodowego KOP „Berezwecz”. We wrześniu 1939 dowódca kompanii ckm I baonu 2 pułku piechoty KOP. Więzień obozu w Starobielsku. Zamordowany przez NKWD[16].
Przypisy
edytuj- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 425.
- ↑ Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 157.
- ↑ Zarządzenie nr L.500/Tjn.Og.Org/37 ↓, s. 1.
- ↑ a b Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 624.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 625.
- ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 71.
- ↑ Prochwicz i 4/1994 ↓, s. 5.
- ↑ a b Prochwicz 2003 ↓, s. 351.
- ↑ a b c Zarządzenie nr L.500/Tjn.Og.Org/37 ↓, s. 4.
- ↑ a b Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 713.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 669.
- ↑ Wiśniewska i Promińska 2013 ↓, s. 12.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 927.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 723.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 728.
- ↑ Księgi Cmentarne – biogramy oficerów.
- ↑ Księgi Cmentarne – wpis 2837.
Bibliografia
edytuj- Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. WarszawaPułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 8388067488.
- Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (149), s. 148-160, 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część II. Przemiany organizacyjne i przygotowania wojenne KOP w 1939. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 4 (150), s. 148-160, 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Iwona Wiśniewska, Katarzyna Promińska, Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Brygada Korpusu Ochrony Pogranicza «Wilno»”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2013.
- Zarządzenie dowódcy KOP w sprawie reorganizacji Korpusu Ochrony Pogranicza („R.3” I Faza) nr L.500/Tjn.Og.Org/37 z 23 lutego 1937. (sygn.177/132.)